Yeni Zelandiya qaqarı (Poliocephalus rufopectus) - Həmçinin Yeni Zelandiya kiçik qaqarı və ya "weweia" kimi tanınan, Yeni Zelandiya üçün endemik olan qaqar fəsiləsinə aid bir quş növü. Taksonomiya "Poliocephalus rufopectus", qaqar dəstəsinə aid suya dalan bir quşdur. İngilis ornitoloq Corc Robert Qrey tərəfindən 1843-cü ildə "Podiceps rufopectus" kimi təsvir edilmişdir. Növün tip nümunəsi Britaniya botaniki və elmi kolleksiyaçı Endryu Sinclayr tərəfindən Yeni Zelandiyada toplanmışdır. "P. rufopectus", "Poliocephalus" cinsinə aid iki növdən biridir, digəri isə Avstraliyaya endemik olan bozbaş qaqar (Poliocephalus poliocephalus)-dır. Təsvir Yeni Zelandiya qaqarı tünd qəhvəyi lələklərə, kiçik qara başa, incə gümüşü lələklərə, qara uclu dimdiyə və xarakterik sarı gözlərə malikdir. Təxminən 29 sm uzunluğunda və 250 qram ağırlığındadır. Çoxalma mövsümündə olmayan fərdlərin lələkləri daha açıq rəngdədir, dişilər isə erkəklərdən bir qədər daha açıq, kiçik və qısa dimdiyə malikdir. Yayılması və yaşayış yeri Bu qaqar növü əsasən dayaz şirinsu göllərində, gölməçələrdə və qorunmuş körfəzlərdə yaşayır. Hazırda əsasən Şimal Adasında yayılmışdır və qərb sahilindəki şəhərlərdən (Şimal Burnundan Pukekohe-yə və Taranakidən Paraparaumu-yə qədər), həmçinin Vulkanik Yaylada, Gisborneda, Hawkes Bay və Wairarapada yerləşən gölməçələrdə tapılır. Əvvəllər bu növ Cənub Adasının düzənlik göllərində də mövcud idi, lakin 19-cu əsrdə naməlum səbəblərdən sürətlə azalmağa başladı. Cənub Adasında son müntəzəm çoxalma qeydi 1941-ci ildə qeydə alınıb. 2012-ci ildə Takaka yaxınlığında bir cütün son zamanlarda ilk dəfə çoxaldığı müşahidə edilib. Davranış Adətən yalnız gecələr uçur, gündüzlər isə həmişə suda üzür və tez-tez yemək üçün dalır. Təhlükə zamanı və ya narahat olduqda uçmaq əvəzinə üzərək və ya dalaraq qaçırlar. Payız və qış aylarında sürülər əmələ gətirirlər, çoxalma mövsümündə isə əsasən monoqam cütlüklər halında görünürlər. İntruzivlərə qarşı aqressiv ərazi davranışı nümayiş etdirirlər və ümumiyyətlə sakit olan bu növ çoxalma mövsümündə və təhlükə zamanı qısa səslər çıxarır. Qidalanma Onların əsas qidası su həşəratları və onların sürfələri, həmçinin kiçik molyusklar (məsələn, şirinsu ilbizləri) ilə təşkil olunur. Bəzən balıq və şirinsu xərçəngi kimi daha böyük ovlar da yeyirlər. Qısa və uclu dimdikləri əsasən onurğasız heyvanlarla qidalanmağa uyğunlaşıb. Ovlarını suya dalaraq və ya su səthindən toplayaraq tuturlar. Çoxalma Çoxalma mövsümü iyundan marta qədər davam edir. Adətən 2–3 yumurta qoyulur və hər iki valideyn tərəfindən 22–23 gün müddətində inkubasiya edilir. Yuva əsasən ətraf bitkilərdən, o cümlədən üzən bitki materiallarından hazırlanır. Çıxmış balalar erkən inkişaf edir, ilk bir neçə həftə uça bilməsələr də üzə və dalmağa qadirdirlər. Hər iki valideyn balalarını böyütmək və qidalandırmaqda iştirak edir. Balaların lələkləri tam inkişaf edənə qədər baş və boyun hissələrində zolaqlı işarələr olur və dimdiyi qara rəngdədir. Qorunma statusu Bu növ Yeni Zelandiya üçün endemikdir və hazırda yalnız Şimal Adasında tapılır. 1994-cü ildə "Beynəlxalq Təbiəti Qoruma İttifaqı" (IUCN) Yeni Zelandiya qaqarını "Təhlükə Altında" kimi təsnif etmişdi, lakin yaşayış yerlərinin idarə edilməsi daxil olmaqla qorunma tədbirləri nəticəsində populyasiya son zamanlar 1,900–2,000 quşa qədər artıb və 2016-cı ildə "Az Təhlükəli", 2022-ci ildə isə "Ən Az Təhlükəli" kimi yenidən təsnif edilib. Hazırda insan fəaliyyəti, o cümlədən fermer su anbarları və su ehtiyatları üçün yaradılmış gölməçələr, qaqarların yaşayış sahəsini artırır. Buna görə də populyasiya hələ də kiçik olsa da, artıq azalmaqda deyil.
https://ebird.org/species/nezgre1
https://www.nzbirdsonline.org.nz/species/new-zealand-dabchick
https://app.birda.org/species-guide/6201/New_Zealand_Grebe
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/new-zealand-grebe-poliocephalus-rufopectus/summary
https://www.oiseaux.net/birds/new.zealand.grebe.html
https://www.oiseaux-birds.com/card-new-zealand-grebe.html
https://animalia.bio/new-zealand-grebe
https://birdsoftheworld.org/bow/species/nezgre1/cur/introduction?lang=es&media=figures
https://www.aladdin.st/bird-watching/new_zealand/new_zealand_grebe.html
https://teara.govt.nz/en/wetland-birds/page-2
https://observation.org/species/73387/
https://birdsoftheworld.org/bow/species/nezgre1/cur/introduction?lang=es&media=photos
https://ebird.org/species/nezgre1?siteLanguage=ru
https://dibird.com/ru/species/novozelandskaja-poganka/
https://picturebirdai.com/ru/wiki/Poliocephalus_rufopectus.html
https://aif.ru/society/nature/pochemu_poganka_stala_pticey_stoletiya_v_novoy_zelandii
https://dzen.ru/a/ZVTS-ErbzHP5A7_3
https://en.wikipedia.org/wiki/New_Zealand_grebe
https://belta.by/kaleidoscope/view/v-novoj-zelandii-nazvali-ptitsu-599708-2023/
https://www.iucnredlist.org/species/22696592/209544697
Tarix : 2 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
