Yaxalıqlı cücüqapan ("Microbates collaris")-"Polioptilidae" fəsiləsinə, yəni "cücüqapanlar" qrupuna aid quş növü. Taksonomiya və sistematika "Beynəlxalq Ornitoloji Komitə" (IOC) və "BirdLife International" (BLI) Yaxalıqlı cücüqapanın beş yarımnövünü tanıyır: -"M. c. paraguensis" Phelps & Phelps Jr. (1946) -"M. c. collaris" Pelzeln (1868) -"M. c. torquatus" Sclater & Salvin (1873) -"M. c. perlatus" Todd (1927) -"M. c. colombianus" Parkes (1980) Lakin, "Clements" taksonomiyası "M. c. torquatus" və "M. c. colombianus" yarımnövlərini qəbul etmir. "Torquatus" yarımnövünü "collaris"ə daxil edir, "colombianus" isə bəlkə də "perlatus"a aid edilə bilər. Təsvir Yaxalıqlı cücüqapan təxminən 11 sm (4,3 düym) uzunluğunda və 10–12 qram (0,35–0,42 unsiya) çəkisindədir. Nominal yarımnövün üst hissəsi qəhvəyi, alt hissəsi isə əsasən krem ağ rəngdədir. Başının təpəsi qəhvəyi, ağ supercilium (qaş üstü xətti), yanaq və boğaz hissəsi var, gözünün üstündən qalın qara xətt keçir. Sinəsinin altında geniş qara zolaq və zeytun-qəhvəyi yan tərəflər var. Cinsiyyətlər oxşardır. Digər yarımnövlər üst hissələrin və yan tərəflərin rəng tonu, həmçinin bəzi üz nişanlarının eni ilə fərqlənir. Yayılması və yaşayış mühiti Yaxalıqlı cücüqapanın yarımnövləri aşağıdakı kimi yayılmışdır: -"M. c. paraguensis" – Şərqi Venesuela -"M. c. collaris" – Cənub-şərqi Kolumbiya, cənub Venesuela və şimal Braziliya -"M. c. torquatus" – Qvianalar və Braziliyanın Amapá ştatı -"M. c. perlatus" – Cənub-şərqi Kolumbiya, şimal-şərqi Peru və şimal-qərb Braziliya -"M. c. colombianus" – Cənub mərkəzi Kolumbiya və şimal-şərqi Ekvador Yaxalıqlı cücüqapan əsasən nəm, rütubətli "terra firme" meşələrinin alt bitkilərində, adətən su yaxınlığında və əsasən 500 metr (1600 fut) yüksəkliyə qədər olan ərazilərdə yaşayır. Meşə kənarlarında nadir hallarda rast gəlinir. Fransa Qvianası və Surinamda isə ilkin tropik meşələrdə tapılır. Qidalanma Yaxalıqlı cücüqapanın qidası demək olar ki, tamamilə kiçik buğumayaqlılardan ibarətdir. Qidanı yerdən çox yüksək olmayan yerlərdə, yarpaqların üzərindən və yarpaq töküntüləri arasından toplayır. Tez-tez qarışıq növlərdən ibarət qidalanma dəstələrinə qoşulur və hərbi qarışqa sürülərini izləyə bilər. Çoxalma Yaxalıqlı cücüqapanın çoxalma fenologiyası haqqında məlumat azdır. Braziliyada may ayının ortalarında aktiv yuva tapılmış, Qayanada isə avqust-oktyabr ayları arasında uçmağa hazır balalar müşahidə edilmişdir. Yuva çürümüş yarpaqlardan hazırlanmış və yumşaq materialla döşənmiş iri bir fincan şəklindədir və yerə yaxın bir palmetto bitkisində gizlədilmişdir. Yuva iki yumurta ilə doludur. Status "IUCN" Yaxalıqlı cücüqapanı "Ən Az Narahatlıq Doğuran" kimi qiymətləndirib. "Heç bir yarımnöv ciddi təhlükə altında olan ekoregionlarla məhdudlaşmır və mövcud və proqnozlaşdırılan mühafizə statusuna görə təhlükə altında deyil."
https://ebird.org/species/colgna1
https://en.wikipedia.org/wiki/Collared_gnatwren
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/collared-gnatwren-microbates-collaris
https://birdsoftheworld.org/bow/species/colgna1/cur/introduction
https://www.inaturalist.org/taxa/7622-Microbates-collaris
https://xeno-canto.org/species/Microbates-collaris
https://animalia.bio/collared-gnatwren
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
