Yaxalıqlı ayparasinə ("Melanopareia torquata") - "Melanopareiidae" fəsiləsinə aid quş növü. Taksonomiya və sistematika "Ayparasinələr" ("Melanopareia" cinsi) əvvəllər "Rhinocryptidae" fəsiləsinə, yəni "tapaculos" quşlarına daxil edilirdi. 2010-cu ildə dərc olunan bir məqalə əvvəlki işləri təsdiqlədi və onların indiki cinsini yaratdı. "Beynəlxalq Ornitoloji Konqres" (IOC) Yaxalıqlı ayparasinənin iki yarımnövünü tanıyır: nominal yarımnöv "Melanopareia torquata torquata" və "M. t. rufescens". "Amerika Ornitoloji Cəmiyyətinin" (AOS) "Cənubi Amerika Təsnifat Komitəsi" və "Clements" taksonomiyası isə "ikiqat yaxalıqlı ayparasinə"ni ("M. bitoquata") üçüncü yarımnöv kimi qəbul edir. Təsvir Yaxalıqlı ayparasinə 14,5 sm (5,7 düym) uzunluğundadır. "M. t. rufescens" yarımnövünün iki cinsiyyətsiz nümunəsinin çəkisi 16,5 və 18,0 qram (0,58 və 0,63 unsiya) olmuşdur. Nominal yarımnövün bel və sağrı hissəsi qəhvəyi, alt hissələri isə açıq sarıdır. Başın təpəsi boz-qəhvəyi rəngdədir. Quşun nazik ağ superciliumu (qaş üstü xətti) qara ilə haşiyələnmiş, boynun arxa hissəsində kürən rəngli "yaxa" və sinə üzərində qara zolaq var. "M. t. rufescens" yarımnövü demək olar ki, eynidir, lakin başının təpəsi qırmızı-qəhvəyi rəngdədir. Yayılması və yaşayış mühiti Yaxalıqlı ayparasinə əsasən Braziliyanın mərkəzində, həmçinin Paraqvayın şimal-şərqində rast gəlinir. Bu quş "serrado" adlanan, savanna və meşəliklərin qarışığı olan biomda yaşayır. Nəmli açıq sahələri üstün tutur və pozulmuş ərazilərdən uzaq durur. Dəniz səviyyəsindən 1400 metr (4600 fut) yüksəkliyə qədər olan ərazilərdə tapıla bilər. Qidalanma Yaxalıqlı ayparasinənin qidalanma tərzi təfərrüatlı şəkildə təsvir edilməsə də, növün əsasən həşəratlarla qidalandığı güman edilir. Çoxalma Yaxalıqlı ayparasinənin çoxalma fenologiyası haqqında çox az məlumat var. Onun yuvası quru ot və yarpaqlardan hazırlanmış kürə şəklindədir və yerə yaxın yerləşir. İki yumurta qoyulur və hər iki cins yumurtaları inkubasiya edir və balalara qulluq edir. Səs çıxarma Yaxalıqlı ayparasinənin hər iki cinsi il boyu, adətən alçaq koldan səs çıxarır. Onun mahnısı "3-6 güclü, rezonanslı 'çip' notları seriyası"dır. Səsi isə "nüfuz edən bir çırçıltı"dır. Status "IUCN" Yaxalıqlı ayparasinəni "Ən Az Narahatlıq Doğuran" kimi qiymətləndirib. "Serrado" yaşayış mühitinin geniş miqyasda pozulmasına baxmayaraq, Yaxalıqlı ayparasinənin populyasiyasının geniş yayılma sahəsi daxilində nisbətən sabit olduğu güman edilir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Collared_crescentchest
https://ebird.org/species/colcre1
https://xeno-canto.org/species/melanopareia-torquata
https://birdsoftheworld.org/bow/species/colcre1/cur/introduction
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/collared-crescentchest-melanopareia-torquata
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=CA4D206B9D7C3129
https://birdsoftheworld.org/bow/species/colcre1/cur/introduction?printable
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=BD79D86B4552919E
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
