• Wikisun
Layihə çərçivəsində Wikipedia platformasına əlavə olunan məqalə sayı
1
3
9
9
yasil-agacdelen

Yaşıl ağacdələn

Yaşıl ağacdələn (Phoeniculus purpureus) - Afrika üçün yerli olan və uzunluğu 44 sm (17 düym) qədər olan böyük tropik bir quş növü. Taksonomiya 1784-cü ildə ingilis illüstrator Con Frederik Miller özünün "Icones animalium et plantarum" əsərində yaşıl ağacdələninin əl ilə rənglənmiş bir şəklini daxil etdi. O, binominal ad olaraq "Promerops purpureus" adını təqdim etdi və səhvən tip lokalitetini Şərqi Hindistan kimi göstərdi. Yaşıl ağacdələni indi 1821-ci ildə Polşa zooloqu Feliks Pavel Jarocki tərəfindən təqdim edilmiş "Phoeniculus" cinsinə daxil edilən beş növdən biridir. Altı yarımnöv tanınmışdır: -"P. p. senegalensis" (Vieillot, 1822) – cənubi Senegal və cənub Qana. -"P. p. guineensis" (Reichenow, 1902) – şimali Senegal və Qambiya ilə Çad və Mərkəzi Afrika Respublikası. -"P. p. niloticus" (Neumann, 1903) – Sudan, qərbi Efiopiya və şimal-şərq Konqo Demokratik Respublikası. -"P. p. marwitzi" (Reichenow, 1906) – şərqi Uqanda və Keniya ilə şərq Cənubi Afrika. -"P. p. angolensis" (Reichenow, 1902) – Anqola və qərbi Zambiya ilə şimal-şərqi Namibiya və şimali Botsvana. -"P. p. purpureus" (Miller, JF, 1784) – mərkəzi və cənub-qərbi Cənubi Afrika. Yaşıl ağacdələn bəzən qaradimdik ağacdələn (Phoeniculus somaliensis) və bənövşəyi ağacdələn (Phoeniculus damarensis) ilə eyni növ kimi qəbul edilir. Təsvir Bu geniş yayılmış növ metalik tünd yaşıl rəngdədir, bel hissəsi bənövşəyi və çox uzun, almazşəkilli bənövşəyi quyruğa malikdir. Qanadlarda fərqləndirici ağ işarələr və quyruq kənarlarında ağ çevronlar onu asanlıqla tanımaq üçün əsas xüsusiyyətlərdir. Uzun, incə və əyri qırmızı dimdiyi də diqqət çəkir. Erkək və dişi fərdlər oxşardır, lakin cavan fərdlərin dimdiyi qara rəngdədir. Qidalanma Yaşıl ağacdələn həşərat yeyən bir növdür. Əsasən yerdə, termit təpələrində və ya ağac gövdələrində qidalanır və çoxalma mövsümündən kənar dövrdə sürülər əmələ gətirir. Xüsusi dırnaqları ilə budaqların alt hissəsində asanlıqla tutuna bilir və qabıq üzərində həşərat axtarır. Çoxalma Yaşıl ağacdələn kooperativ çoxalan bir növdür və Afrika-Səhraaltı regionunun meşələrində, meşəliklərində və məhəlli bağlarında ümumi sakin kimi yaşayır. Təxminən bir qədər qrup halında tapılır və yalnız bir cüt çoxalır. Çoxalan dişi iki ilə dörd arasında mavi yumurta qoyur və təbii ağac oyuğunda və ya köhnə barbet yuvalarında 18 gün müddətində kürtəyə yatır. Yumurtadan çıxdıqdan sonra dişi və balalar qrupun digər üzvləri tərəfindən qidalandırılır, hətta onlar yuvadan uçduqdan sonra belə. Qrup balaları qorumaq üçün yuvanı müdafiə edərkən qorxmaz davranır. Bu növ böyük və kiçik balqabaqquşu (Indicator indicator və Indicator minor) tərəfindən parazitləşdirilir. Status Geniş yayılma arealı və çoxsaylı populyasiyası ilə yaşıl ağacdələn "IUCN"-in "Təhlükədə Olan Növlərin Qırmızı Siyahısı"nda "ən az narahatlıq doğuran" kimi qiymətləndirilir.


İstinadlar

Tarix : 28 fevral 2025


Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.