Macroprotodon cucullatus - Ümumi adı ilə yalançı hamar ilan, Aralıq dənizi hövzəsinə endemik olan zəif zəhərli Colubridae fəsiləsinə aid bir ilan növü. Coğrafi yayılması M. cucullatus Əlcəzair, Misir, İsrail, İtaliya, Liviya, Mərakeş, Fələstin Əraziləri, Portuqaliya, İspaniya və Tunisdə tapılır. Təsviri Macroprotodon cucullatus kiçik bir ilan növüdür və ümumi uzunluğu (quyruq daxil olmaqla) adətən 55 sm (21+3⁄4 düym) keçmir. Ümumi adından da göründüyü kimi, bel tərəfdəki pulcuqlar hamardır və 19–23 sıra halında düzülüb. Bel tərəfi qəhvəyi və ya boz rəngdədir və kiçik qəhvəyi ləkələr və ya tünd və açıq zolaqlar var. Qarın tərəfi sarıdan korall-qırmızı rəngədək dəyişir, bəzən qara ləkələrlə örtülü olur və bu ləkələr bəzən orta xətt boyunca birləşir. Başında qara bir yaxalıq var və bu yaxalıq bəzən başın üst hissəsinə qədər uzanır. Adətən burun dəliyindən ağız küncünə qədər tünd bir zolaq uzanır və bu zolaq gözün altından və ya içindən keçir. Gözləri olduqca kiçikdir və parlaq işıqda bəbəyi oval şəkil alır. Burun hissəsi yastıdır və rostral (burun pulcuğu) geniş və aşağıdadır, yuxarıdan çətin görünür. 6-cı üst dodaq pulcuğu yuxarıya doğru uzanır və parietal sümüklə birləşir. Adətən bir ön temporal (şəqaqə) pulcuğu var. Yaşayış mühiti M. cucullatus-un təbii yaşayış mühiti mülayim meşələr, mülayim kolluqlar, subtropik və ya tropik quru kolluqlar, Aralıq dənizi tipli kolluqlar, şirin su mənbələri, qayalıq ərazilər, qumlu sahillər, əkin sahələri, otlaqlar, plantasiyalar, kənd bağları və şəhər mühitidir. Davranış Yalancı hamar ilan bəzi ərazilərdə gecə, Balear adalarında isə əsasən gündüz fəaliyyət göstərir. Qidalanma M. cucullatus əsasən kiçik kərtənkələlərlə, məsələn, gekkolarla və Lacerta cinsinə aid kərtənkələlərlə qidalanır. Kiçik məməlilər və quş balaları da yeyir. Çoxalma Dişilər hər iki ildən bir dəfə çoxala bilir. 2–6 yumurta daş altında, torpağa basdırılmış və ya sıx bitki örtüyü içində gizlədilir. Yumurtalar təxminən 8 həftə sonra açılır və balaların burnundan anal dəliyə qədər olan uzunluğu 12–16 sm (4.7–6.3 düym) arasında dəyişir. Zəhər M. cucullatus zəif zəhərə malikdir və bu zəhər üst çənədəki oluklu dişlər vasitəsilə verilir. Zəhər kərtənkələlər üçün təsirli olsa da, bu ilan insanlar üçün zərərsizdir, çünki ölçüsü çox kiçikdir. Qorunma statusu IUCN yalancı hamar ilanı "Narahatlıq doğurmayan" kateqoriyasına daxil edib. Bunun səbəbi onun geniş yayılması, böyük populyasiyası, mühit dəyişikliklərinə dözümlülüyü və populyasiyasının kəskin şəkildə azalmamasıdır.
https://animalia.bio/index.php/false-smooth-snake
https://www.gbif.org/species/7881183
https://www.inaturalist.org/taxa/29464-Macroprotodon-cucullatus
https://reptile-database.reptarium.cz/species?genus=Macroprotodon&species=cucullatus
https://www.researchgate.net/publication/289522521_Macroprotodon_cucullatus
https://eunis.eea.europa.eu/species/10673
https://en.wikipedia.org/wiki/Macroprotodon_cucullatus
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
