Yakov Frenkel - 20-ci əsrin əvvəllərində fizika sahəsindəki önəmli tədqiqatları ilə tanınan rus-alman alim. O, xüsusilə maddə quruluşu, termodinamik, kondensləşmiş maddələr və elektron strukturları haqqında apardığı işlərlə məşhurdur. Frenkel-in ən tanınmış kəşflərindən biri, “Frenkel defekti” adlandırılan kristal strukturlarındakı enerji boşluqları ilə bağlı nəzəriyyədir. O, həmçinin, kondensləşmiş maddələrin müxtəlif fiziksel xüsusiyyətlərini başa düşmək üçün yeni nəzəri modellər irəli sürmüşdür. Erkən həyatı və təhsili Yakov Frenkel 1894-cü ildə Rusiyanın Sankt-Peterburq şəhərində doğulmuşdur. O, gənc yaşlarında fizika və riyaziyyata olan marağını inkişaf etdirmişdir və 1917-ci ildə Sankt-Peterburq Universitetini bitirmişdir. Fizikaya olan güclü marağı onu məhz nəzəri fizikanın inkişaf etdiyi sahələrə yönəltmişdi. 1920-ci illərdə o, artıq nəzəri fizika və xüsusilə maddə quruluşu ilə əlaqədar təcrübələrini başladıb. Frenkel defekti və kristalloqrafiya Yakov Frenkel-in ən məşhur kəşfi olan Frenkel defekti, kristal quruluşlarda atom və ionların yer dəyişdirməsi ilə əlaqədar bir fenomeni izah edir. Bu, bir atomun ya da ionun kristaldan çıxıb bir boşluğa keçməsi nəticəsində yaranan "defekt" adlanan strukturdur. Bu növ defekt, kristalların termodinamik və elektriksel xüsusiyyətlərini dəyişdirə bilər və bu fenomenin başa düşülməsi, materialların xüsusiyyətlərinin yaxşılaşdırılması və tətbiq sahələrində daha effektiv istifadəsini təmin etmişdir. Frenkel defekti, xüsusən kondensləşmiş maddələr sahəsində tədqiqatlar aparan alımlar üçün vacib bir anlayış olmuşdur. Bu fenomenin kəşfi, kristal quruluşlar və onların xüsusiyyətləri ilə əlaqədar daha dərin nəzəriyyələrin inkişafına səbəb olmuşdur. Kondensləşmiş maddə və termodinamik Frenkel, həmçinin kondensləşmiş maddələrin (məsələn, maye və bərk maddələrin) fiziki xüsusiyyətlərini başa düşmək üçün yeni nəzəri modellər irəli sürmüşdür. Onun termodinamikaya dair apardığı tədqiqatlar, maddə və enerjinin qarşılıqlı təsirini daha dərindən başa düşməyə kömək etmişdir. Frenkel, kondensləşmiş maddələrin atom və molekullarının necə qarşılıqlı təsir etdiyini və bu qarşılıqlı təsirin maddənin ümumi xüsusiyyətlərini necə formalaşdırdığını araşdırmışdır. Elektron strukturları və metal fizikası Yakov Frenkel, elektronların strukturu və metal maddələrinin xüsusiyyətləri ilə bağlı əhəmiyyətli nəzəri işlər aparmışdır. O, elektrik keçiriciliyi və elektrik sahələrinin metal və yarımkeçiricilərdə necə təsir etdiyini açıqlayan modellər inkişaf etdirmişdir. O, həmçinin, metal və maddələrin strukturunun xüsusiyyətləri ilə əlaqədar yeni nəzəriyyələr irəli sürmüşdür ki, bu da daha sonra müasir kondensləşmiş maddə fizikası sahəsinin inkişafına yol açmışdır. Sovet Rusiyasında fəaliyyət Frenkel, Sovet Rusiyasının elm mühitində də tanınmış bir şəxsiyyət idi. 1930-cu illərin ortalarında o, Sovet İttifaqının müxtəlif elm və təhsil müəssisələrində dərs deməyə və tədqiqatlar aparmağa başlamışdır. Bu dövr ərzində, o, Rusiyada nüfuzlu fizika məktəblərindən birini yaratmışdır. Bu müddətdə, Frenkel, həmçinin, materialların və kondensləşmiş maddələrin fizikasına dair daha dərindən nəzəri tədqiqatlar aparmış və fizika sahəsində müasir yanaşmaların inkişafına təkan vermişdir. Təsiri və mirası Yakov Frenkel-in elmi fəaliyyəti, fizika və material elmləri sahəsində mühüm izlər buraxmışdır. Onun kondensləşmiş maddə və kristalloqrafiya sahələrindəki işləri, müasir fizika və mühəndislik sahələrində çoxsaylı tətbiq sahələrinə yol açmışdır. Frenkel defekti və kondensləşmiş maddələrin termodinamikası haqqında irəli sürdüyü nəzəriyyələr, o dövrün ən qabaqcıl elmi anlayışlarını təmsil edirdi. Yakov Frenkel, 20-ci əsrin fizikasında mühüm rol oynamış və kondensləşmiş maddələr, kristalloqrafiya və elektron strukturları sahələrindəki kəşfləri ilə elmi mühitə dərin təsir etmişdir. Onun elmi irsi, müasir fizika və material elmlərinin inkişafında əvəzsiz bir təməl qoymuşdur. Frenkel-in işləri, həmçinin, kondensləşmiş maddələrin xüsusiyyətləri, kristalloqrafiya və atom fizikasının nəzəri inkişafı sahəsindəki əhəmiyyətli irəliləyişləri təmsil edir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Yakov_Frenkel
https://www.iiss-sci.org/index.php/yakov-i-frenkel
https://pantheon.world/profile/person/Yakov_Frenkel
https://www.findagrave.com/memorial/225603065/yakov-frenkel
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Frenkel/
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Yakov_Frenkel.jpg
https://www.scientificlib.com/en/Physics/Biographies/YakovFrenkel.html
Tarix : 23 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
