William Paul Thurston (1946-2012) - Riyaziyyat sahəsində, xüsusilə də topologiya və geometriya sahəsində inqilabi töhfələri ilə tanınan Amerikalı riyaziyyatçı idi. O, xüsusilə 3 ölçülü manifoldlar və onların fərqli geometriya strukturları ilə bağlı dərin və fundamental nəticələr əldə etmişdir. Erkən həyatı və təhsili Thurston 1946-cı ildə ABŞ-ın Vaşinqton şəhərində anadan olmuşdur. O, Kaliforniya Universitetində (Berkeley) təhsil almış və 1972-ci ildə doktorluq dərəcəsini almışdır. Onun dissertasiyası foliasiya nəzəriyyəsi ilə bağlı idi və bu sahədə böyük yeniliklər gətirdi. Əsas nailiyyətləri Thurston ən çox 3 ölçülü manifoldların geometrik təsnifatı ilə bağlı işləri ilə məşhurdur. O, 3-manifoldların müəyyən edilən 8 əsas geometriyadan birini daşıdığını irəli sürən Thurstonun Geometriya Sözdizimi adlı nəzəriyyəsini inkişaf etdirdi. Bu nəzəriyyə sonradan Perelman tərəfindən sübut edilən Poincaré fərziyyəsinin həlli üçün əsas baza rolunu oynadı. O, həmçinin hiperbolik geometriya sahəsində əhəmiyyətli tədqiqatlar aparmışdır. Thurston, sadə topoloji anlayışlardan başlayaraq manifoldların hiperbolik strukturlarını araşdırmış və onların mövcudluğu ilə bağlı mühüm teoremlər isbat etmişdir. Mükafatları və tanınma Thurston riyaziyyat sahəsindəki nailiyyətlərinə görə bir çox prestijli mükafatlar almışdır: 1982-ci ildə Fields medalı – bu, riyaziyyat dünyasının ən nüfuzlu mükafatlarından biridir. 1976-cı ildə Veblen mükafatı – topologiya sahəsində verdiyi töhfələrə görə. 2012-ci ildə (vəfatından sonra) Amerikan Riyaziyyat Cəmiyyətinin mükafatı. Son illəri və irsi Thurston həyatının son illərini Kornell Universitetində professor kimi keçirmişdir. Onun dərs vermək üslubu və tələbələrə qarşı yanaşması olduqca fərqli idi; o, riyaziyyatı abstrakt simvollardan daha çox vizual və intuitiv şəkildə izah etməyə çalışırdı. O, həmçinin riyaziyyatın digər elmlərlə əlaqələrini araşdırmağa böyük maraq göstərirdi. Thurstonun tədqiqatları və ideyaları riyaziyyatın bir çox sahəsinə təsir göstərmiş və onun nəzəriyyələri müasir riyaziyyatın mühüm bir hissəsinə çevrilmişdir. Onun irsi bu gün də yeni nəsil riyaziyyatçılar üçün ilham mənbəyi olaraq qalır.
https://en.wikipedia.org/wiki/William_Thurston
https://tr.wikipedia.org/wiki/William_Thurston
https://www.britannica.com/biography/William-Paul-Thurston
https://ams.org/notices/201511/rnoti-p1318.pdf
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Thurston/
https://www.genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=11749
https://planetmath.org/williamthurston
Tarix : 11 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
