William Barnes (1801–1886) - İngilis şairi, dilçisi, tərcüməçisi və pedaqoq. O, xüsusilə Dorset dialektində yazdığı şeirləri ilə tanınır və İngilis dilinin saflaşdırılması ideyasını dəstəkləyirdi. Barnes həmçinin Qədim İngilis və German dilləri üzrə tədqiqatlar aparmış, dilin inkişafı və orijinal İngilis sözlərinin qorunması üçün mübarizə aparmışdır. Həyatı və təhsili Barnes 1801-ci ildə İngiltərənin Dorset bölgəsində, Bagber kəndində anadan olmuşdur. Sadə kənd mühitində böyüməsi, onun gələcəkdə dialekt və yerli mədəniyyətə bağlılığını formalaşdırmışdır. O, təhsilini Cambridge Universitetində tamamlamış və gəncliyində müxtəlif peşələrlə məşğul olmuşdur: müəllimlik, tərcüməçilik və hətta qəzetçilik sahələrində fəaliyyət göstərmişdir. Onun dilə və ədəbiyyata olan dərin marağı onu bir neçə qədim və müasir dili öyrənməyə sövq etmişdir. Ədəbi və elmi fəaliyyəti Barnesin ədəbi yaradıcılığı əsasən şeir üzərində qurulmuşdur. Onun ən məşhur əsərləri Dorset dialektində yazılmış şeirlərdir. O, bu dialekti sırf folklor elementi kimi deyil, canlı və ədəbi dəyərə malik bir dil forması kimi təqdim etməyə çalışmışdır. Əsas şeir kolleksiyaları "Poems of Rural Life in the Dorset Dialect" (1844, 1862, 1869) – Bu toplular, kənd həyatını və xalq mədəniyyətini təbii və poetik şəkildə təsvir edir. "Hwomely Rhymes" (1859) – Kənd həyatına və insan təcrübələrinə həsr olunmuş şeirlər toplusu. Barnesin şeirlərində sadə kənd həyatı, təbiət və nostalji hisslər əsas mövzulardır. Onun üslubu William Wordsworth və Robert Burns kimi romantik şairlərin təsiri altında formalaşsa da, yerli dialektə xüsusi diqqət yetirməsi onu fərqləndirir. Dilçilik araşdırmaları və İngilis dilinin saflaşdırılması Barnesin dilçilik sahəsindəki əsas fəaliyyəti İngilis dilinin saflaşdırılması və latın-fars mənşəli sözlərin çıxarılması ideyası ilə bağlı idi. O, hesab edirdi ki, İngilis dili özünün qədim german köklərinə qayıtmalı və yad təsirlərdən azad olmalıdır. Onun bu istiqamətdəki əsas əsərləri: "A Philological Grammar" (1854) – İngilis dilinin quruluşu və inkişafı haqqında araşdırma. "An Outline of English Speech-Craft" (1878) – Latın mənşəli sözlərdən istifadəni azaldaraq İngilis dilini təmizləmək məqsədilə yazılmış bir kitab. O, "photograph" əvəzinə "sun-print", "telegram" əvəzinə "far-writ", "education" əvəzinə "learnship" kimi alternativ sözlər təklif etmişdir. Təsiri və mirası William Barnes həm şair, həm də dilçi kimi İngiltərənin mədəniyyətinə əhəmiyyətli töhfələr vermişdir. Onun Dorset dialektindəki yazıları XX əsr İngilis folklor və dialekt araşdırmalarına böyük təsir göstərmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/William_Barnes
https://www.poetryfoundation.org/poets/william-barnes
https://www.britannica.com/biography/William-Barnes
https://mypoeticside.com/poets/william-barnes-poems
https://williambarnessociety.org.uk/life/
https://discoverdorchester.co.uk/place/william-barnes/
https://www.wm.edu/as/arthistory/faculty/emeritus-faculty/barnes_w.php
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
