William Anders - Amerikalı astronavt, mühəndis və general-mayor olub, Apollo 8 missiyası zamanı Aya səfər etmiş ilk insanlardan biridir. O, 1968-ci ilin dekabrında həyata keçirilən bu tarixi missiya zamanı məşhur Earthrise fotosunu çəkərək kosmik kəşfiyyatın simvolik görüntülərindən birini yaratmışdır. Həm NASA-dakı karyerası, həm də sonrakı peşə həyatı ilə aviasiya və kosmos tədqiqatlarına mühüm töhfələr vermişdir. Erkən həyatı və təhsili William Alison Anders 17 oktyabr 1933-cü ildə Honq-Konqda anadan olmuşdur. Onun atası ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin zabiti olduğundan, ailəsi tez-tez köç edirdi. Anders gəncliyində elm və mühəndisliyə böyük maraq göstərmiş və 1955-ci ildə ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri Akademiyasını mühəndislik üzrə bitirmişdir. Daha sonra Nyu-Meksiko Universitetində nüvə mühəndisliyi üzrə magistr dərəcəsi almışdır. Hərbi və NASA karyerası Anders ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrində xidmət edərək döyüş pilotu kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1963-cü ildə NASA-nın astronavt proqramına seçilmiş və buradakı təlimlərə başlamışdır. O, Gemini və Apollo proqramlarında mühüm rollar oynayıb, xüsusilə də Ay missiyalarında iştirak edib. Apollo 8 missiyası (1968) William Anders-in ən önəmli kosmik uçuşu Apollo 8 missiyası olmuşdur. Bu missiya çərçivəsində: Apollo 8, Aya çatan və onun orbitinə daxil olan ilk insanlı kosmik gəmi oldu. Anders ekipaj yoldaşları Frank Borman və James Lovell ilə birlikdə 10 dəfə Ayın ətrafında dövr etdi. O, Ay səthini detallı şəkildə tədqiq edərək gələcək Apollo 11 enişi üçün vacib məlumatlar topladı. Earthrise (Yer doğuşu) adlı məşhur fotosunu çəkdi. Bu görüntü, Yerin kosmosdan necə göründüyünü insanlığa ilk dəfə göstərdi və ətraf mühitin qorunması hərəkatını gücləndirdi. Kosmosdan qayıdış və sonrakı karyerası William Anders 1969-cu ildə NASA-dan ayrılaraq hökumət və aerokosmik sənayedə müxtəlif vəzifələrdə çalışmışdır: 1973-cü ildə ABŞ-ın Atom Enerjisi Komissiyasının rəhbəri oldu. Daha sonra Nüvə Tənzimləmə Komissiyasının üzvü kimi fəaliyyət göstərdi. Aviasiya və aerokosmik texnologiyalar sahəsində General Electric və General Dynamics kimi şirkətlərdə yüksək vəzifələrdə işləyib. 1993-cü ildə öz şəxsi hava muzeyini - Heritage Flight Museum-u təsis etdi. Şəxsi həyatı və maraqları Anders aviasiyaya olan sevgisini heç vaxt itirməmiş və həyatının sonuna qədər pilot kimi uçuşlar həyata keçirmişdir. O, 2024-cü ildə Vaşinqton ştatında şəxsi təyyarəsinin qəzaya uğraması nəticəsində 90 yaşında dünyasını dəyişmişdir. Mirası və təsiri William Anders-in Earthrise fotosu təkcə kosmik kəşfiyyatın deyil, həm də ətraf mühitin qorunmasının simvoluna çevrildi. Onun Aya səyahəti, NASA-nın gələcək missiyaları üçün mühüm elmi və texnoloji zəmin yaratdı. William Anders, həm astronavt, həm də mühəndis kimi kosmos tədqiqatlarına böyük töhfələr vermiş şəxsiyyətlərdən biri idi. Onun çəkdiyi Earthrise fotosu və Apollo 8 missiyasındakı rolu, insanlığın kosmosa baxışını dəyişdirən mühüm hadisələrdən biri olaraq tarixdə qalacaqdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/William_Anders
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwi9yqSz_4yMAxXoAxAIHZsKGAMQFnoECBsQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Fbiography%2FWilliam-A-Anders&usg=AOvVaw2ZDmx4ZAk7vq6662QHh5w4&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwi9yqSz_4yMAxXoAxAIHZsKGAMQFnoECBgQAQ&url=https%3A%2F%2Fhistorycollection.jsc.nasa.gov%2FJSCHistoryPortal%2Fhistory%2Foral_histories%2FAndersWA%2FAndersWA_10-8-97.htm&usg=AOvVaw0bwaBtom8M384Pw3Y1SCoq&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwi9yqSz_4yMAxXoAxAIHZsKGAMQFnoECBQQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Fscience%2Farticle%2F2024%2Fjun%2F07%2Fapollo-8-astronaut-william-anders-dead&usg=AOvVaw0fGHcRDp_S0lc3XIuRNWoe&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwi9yqSz_4yMAxXoAxAIHZsKGAMQFnoECBUQAQ&url=https%3A%2F%2Fairandspace.si.edu%2Fstories%2Feditorial%2Fstories-of-bill-anders&usg=AOvVaw0vUfz7QDFuDd5wnineCwX2&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwi9yqSz_4yMAxXoAxAIHZsKGAMQFnoECBMQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2024%2F06%2F07%2Fscience%2Fwilliam-a-anders-dead.html&usg=AOvVaw3VmsNZsANPOtNSvips4JL_&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwi9yqSz_4yMAxXoAxAIHZsKGAMQFnoECC4QAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.smithsonianmag.com%2Fsmart-news%2Fwilliam-anders-nasa-astronaut-who-captured-iconic-earthrise-photograph-dies-at-90-180984508%2F&usg=AOvVaw13qS92q9JTmOrnqk3KoXmH&opi=89978449
Tarix : 16 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
