Wilhelm Jordan (1867–1952) — Alman riyaziyyatçısı, xüsusilə topologiya və algebra sahələrindəki işləri ilə tanınır. O, xüsusilə topologiyanın əsas anlayışlarının inkişafında və algebranın tətbiqi sahələrində müasir nəzəriyyələrin qurulmasında mühüm töhfələr vermişdir. Erkən həyatı və təhsili Wilhelm Jordan 1867-ci ildə Almaniyanın Göttingen şəhərində doğulmuşdur. Riyaziyyat və təbiət elmlərinə olan marağını erkən yaşlarda kəşf etmiş və təhsilini Göttingen Universiteti və digər prestijli alman universitetlərində davam etdirmişdir. Riyaziyyat sahəsindəki əsas təhsilini başa vurduqdan sonra, Jordan müxtəlif alman universitetlərində dərs deməyə və riyaziyyat üzrə tədris fəaliyyətinə başlamışdır. Ən məşhur işləri Wilhelm Jordan, ən çox topologiya və algebra sahələrindəki işləri ilə tanınır. O, topoloji cəbr və algebraik cəbr sahələrində çoxsaylı tədqiqatlar aparmış və bu sahələrin inkişafında mühüm rol oynamışdır. Onun Jordan nöqtəsi və Jordan əyri kimi anlayışları, xüsusilə topologiya və həndəsə sahələrində çox geniş istifadə olunur. Jordanın ən mühüm töhfələrindən biri Jordan əyrisi (Jordan curve theorem) ilə əlaqəlidir. Bu teoremə görə, qapalı və təbii əyri (yəni özünü kəsməyən əyri), mütləq şəkildə bir daxili və xarici sahəyə bölünür. Bu, topologiyanın əsas nəticələrindən biridir və müasir topologiyanın inkişafında vacib bir yeri vardır. Topologiya və həndəsə sahəsindəki təsiri Wilhelm Jordanın ən tanınmış işlərindən biri Jordan əyrisi (Jordan curve theorem) ilə əlaqəlidir. Bu teorem topologiya və həndəsə sahələrində mühüm nəticə kimi qəbul edilir. Jordan əyrisi, müasir topologiyanın əsas anlayışlarından biri olmuşdur və çoxsaylı tədqiqatlara və tətbiqlərə ilham vermişdir. Bundan əlavə, Jordanın həmçinin Jordan açılışı və Jordan həndəsi cəbrinə dair nəzəriyyələr üzərindəki işləri, algebranın inkişafında mühüm rol oynamışdır. O, algebraik strukturlar və həndəsə arasında əlaqələri öyrənərək müasir riyaziyyatın müxtəlif sahələrinə yeni yanaşmalar təqdim etmişdir. Riyaziyyatın müasir sahələrinə təsiri Wilhelm Jordan, topologiya və algebra sahələrində çox mühüm işlər aparmışdır və onun işləri müasir riyaziyyatda geniş tətbiq tapmışdır. O, Jordan əyrisi ilə əlaqədar olan nəzəriyyə ilə, topologiya və həndəsə sahələrində çoxsaylı nəzəri tədqiqatlara əsas yaratmışdır. Bu nəzəriyyələr müasir differensial həndəsə və algebra sahələrində hələ də aktiv şəkildə istifadə edilir. Təsiri və yadigarı Wilhelm Jordan, riyaziyyat dünyasında həm tədris, həm də tədqiqat sahələrində çoxsaylı töhfələr vermiş bir alimdir. Onun işləri müasir topologiya və algebra sahələrində, eləcə də həndəsə və algebraik cəbr sahələrində əsaslı təməl təşkil etmişdir. Jordanın təqdim etdiyi nəzəriyyələr hələ də riyaziyyatçılar tərəfindən istifadə olunur və onun işləri müasir riyaziyyatın inkişafında davamlı təsir göstərir. Wilhelm Jordan 1952-ci ildə vəfat etmişdir, amma onun adı və işləri riyaziyyat tarixində dərin bir iz qoymuşdur.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Wilhelm_Jordan_(geodesist)

https://en.wikipedia.org/wiki/Wilhelm_Jordan

http://historyoflinearalgebra.weebly.com/wilhelm-jordan-am.html

https://pantheon.world/profile/person/Wilhelm_Jordan_(geodesist)

https://proofwiki.org/wiki/Mathematician:Wilhelm_Jordan

https://www.nli.org.il/en/a-topic/987007289347705171

https://www.oldbookillustrations.com/artists/jordan-wilhelm/

Tarix : 11 mart 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.