Walter Lippmann (1889–1974) - Amerikalı jurnalist, yazıçı və sosial şərhçi, XX əsrin ən nüfuzlu və təsirli intellektual figurlarından biridir. O, xüsusən, jurnalistika və ictimai fikrin təhlili sahəsindəki işləri ilə tanınır və Amerika media sahəsinin inkişafında mühüm rol oynamışdır. Lippmann, həmçinin siyasət, demokratiya və ictimai fikrin formalaşması mövzularında dərin düşüncələri ilə məşhur idi. Erkən həyatı və təhsili Walter Lippmann 1889-cu ildə, Nyu-York şəhərində, zəngin bir yəhudi ailəsində anadan olub. O, Harvard Universitetində təhsil alıb və burada fəlsəfə və siyasi elm sahəsində təhsilini davam etdirib. Harvardda təhsil aldığı dövrdə, o, Amerika və Avropa fəlsəfi və siyasi düşüncələrini öyrənmiş və buna paralel olaraq yazıçılıq və jurnalistika ilə maraqlanmışdır. Lippmann, Harvard-da tanınmış müəllimlərdən, o cümlədən John Dewey-dən təsirlənmişdir. Karyera və yazıları Lippmann, jurnalistika karyerasına 1910-cu illərdə başlamışdır. Onun ən erkən işləri, xüsusən, "The New Republic" və digər tanınmış jurnalarda yayımlandı. Lippmann, həmçinin "The New York Times" və "New York World" qəzetlərində də çalışmışdır. O, yüksək keyfiyyətli jurnalistika ilə yanaşı, həmçinin, Amerika cəmiyyətinin və siyasətinin təhlilinə dərin maraq göstərmişdir. Lippmannın karyerası boyunca bir neçə kitab yazmışdır ki, bunlar həm jurnalistika sahəsində, həm də sosial elmlərdə mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Public Opinion (1922) Lippmann-ın ən məşhur əsərlərindən biri "Public Opinion" (1922) adlı kitabıdır. Bu kitab, cəmiyyətin ictimai fikrinin necə formalaşdığını, məlumatların necə yayılacağını və insanların xəbərlərə necə reaksiya verdiyini təhlil edir. Lippmann, bu əsərində, insanların məlumatları yanlış başa düşməsinin və təsadüfi məlumatlarla formalaşan ictimai fikrin nə qədər təhlükəli olabileceyi haqqında yazmışdır. Kitab, jurnalistika və ictimai əlaqələr sahəsindəki nəzəriyyələri təsirli şəkildə təqdim edir və bu mövzuda ilk dərin araşdırmalardan biri kimi qəbul edilir. The Phantom Public (1925) Bu kitabda Lippmann, "ictimaiyyətin" necə "görünməz" və "fərdi" olduğunu müzakirə edərək, xalqın siyasət və sosial məsələlər haqqında əslində çox az məlumatlı olduğunu və bunun nəticəsində demokratik proseslərdə iştirak etmələrinin nə qədər məhdud olduğunu irəli sürmüşdür. O, insanın ictimai fikirlərini formalaşdıran kütləvi məlumatlar və informasiya vasitələrinin əhəmiyyətini vurğulamışdır. The Cold War (1947) Lippmann, II Dünya Müharibəsindən sonra beynəlxalq münasibətlər haqqında da bir çox yazılar yazmışdır. "The Cold War" (1947) adlı əsərində, o, Soğuk Müharibə dövründə ABŞ-ın xarici siyasətini və beynəlxalq münaqişələri təhlil edir. Kitabda, Lippmann, ABŞ-ın Sovet İttifaqı ilə olan münasibətlərini və hər iki ölkənin qarşıdurmasının dünyada necə genişlənəcəyini təhlil etmişdir. Demokratiya və siyasət Lippmann, demokratik sistemlər və ictimai fikrin inkişafı haqqında ciddi düşüncələrə sahib idi. Onun düşüncələrinə görə, əsl demokratik idarəetmə, xalqın yaxşı təhsil alması və doğru məlumatlara çıxışı ilə mümkündür. Lippmann, demokratiyanın təməlinin əslində ağıllı və məlumatlı vətəndaşlar olduğuna inanırdı, lakin o, cəmiyyətin çoxunun məlumatlandırılmamış və yalan məlumatlarla yönləndirildiyini irəli sürürdü. Bu səbəbdən, Lippmann, böyük kütlənin yüksək səviyyədə siyasət və sosial məsələlər haqqında qərar verməsinin qeyri-mümkün olduğunu düşünürdü. Onun fikrincə, ictimai fikri formalaşdıran mütəxəssislər və rəhbərlər, daha çox məlumatlı və təcrübəli olmalı, beləliklə də cəmiyyətin gələcəyini düzgün şəkildə idarə etməlidirlər. "The Manufacture of Consent" konsepti Lippmann, ictimai rəyin və fikrin kütləvi məlumat vasitələri və propaganda yolu ilə necə yaradıldığını müzakirə etdi. O, bu prosesi "The Manufacture of Consent" (razılığın istehsalı) termini ilə izah edirdi. Bu konsept, jurnalistlərin və media vasitələrinin ictimai rəyi yönləndirməkdə necə güclü rol oynadığını və cəmiyyətin mədəniyyətini necə formalaşdırdığını izah edirdi. Mirası və təsiri Walter Lippmann, həm jurnalistika, həm də ictimai düşüncə sahələrində əvəzsiz bir təsir buraxmışdır. O, jurnalistikanın təməl prinsiplərini və dövlətin rəhbərlik sistemini yenidən düşünərək, xəbərlərin doğruluğunu və ictimaiyyətin təhsili məsələlərini gündəmə gətirdi. Lippmann, həm də müasir media nəzəriyyələrinin və ictimai əlaqələr elminin inkişafında mühüm rol oynayıb. Onun yazıları, xüsusilə mətbuatın və media vasitələrinin cəmiyyətin fikir və düşüncə tərzini necə formalaşdırdığını izah edən yanaşmaları bu gün də aktualdır. Lippmann, müasir jurnalistika və ictimai fikir nəzəriyyələrinin təməl daşlarından birini qoymuş və jurnalistikanın və sosial tədqiqatların vacibliyini vurğulamışdır. Sonraki həyatı və ölümü Lippmann, karyerasının son illərində də yüksək təfəkkürlü sosial məsələləri və media fenomenlərini araşdırmağa davam etdi. 1974-cü ildə, 85 yaşında həyatını itirdi. Onun ölümündən sonra, həm jurnalistika sahəsində, həm də sosial nəzəriyyələr sahəsindəki təsiri uzun müddət hiss olunmuşdur.
https://www.britannica.com/biography/Walter-Lippmann
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/08821127.2022.2161665
https://press.princeton.edu/books/hardcover/9780691215211/walter-lippmann?srsltid=AfmBOoobogfwVYjAs-t9gHZQy-wid5Hib9seH0j-aSoiXPk61LsN8LpG
https://artsandculture.google.com/entity/walter-lippmann/m01cqnm?hl=en
https://responsiblestatecraft.org/2023/01/13/why-we-need-a-walter-lippman-today/
https://global.oup.com/academic/product/walter-lippmann-9780192895165?cc=us&lang=en&
https://www.goodreads.com/author/show/74615.Walter_Lippmann
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
