Vladimir Veksler: Görkəmli sovet fizikası alimi. Erkən illəri və təhsili Vladimir İosifoviç Veksler 4 mart 1907-ci ildə Zhitomirdə (indiki Ukrayna) anadan olmuşdur. Gənc yaşlarından elmə maraq göstərmiş və ali təhsilini Moskva Dövlət Universitetində almışdır. O, fizika sahəsində ixtisaslaşaraq daha sonra SSRİ Elmlər Akademiyasının Fizika İnstitutunda fəaliyyətə başlamışdır. Elmi nailiyyətləri Veksler hissəcik fizikası sahəsində fundamental araşdırmalar aparmış və dünya elminə mühüm töhfələr vermişdir. Onun ən böyük nailiyyətlərindən biri 1944-cü ildə kəşf etdiyi "fazanın sabitliyi prinsipi"dir. Bu prinsip əsasən hissəciklərin sürətləndiricilərdə hərəkətinə aid olub, sonralar sinkrotron və sinkrofazotron kimi cihazların inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Onun bu kəşfi eyni zamanda müstəqil şəkildə amerikalı alim Edvin Makmillan tərəfindən də irəli sürülmüşdür. Veksler 1956-cı ildə Dubnada yerləşən Birləşmiş Nüvə Tədqiqatları İnstitutunda (BNTİ) işləməyə başlayaraq burada 10 GeV enerjili sinkrofazotronun qurulmasına rəhbərlik etmişdir. Bu qurğu, o dövrdə dünyanın ən güclü hissəcik sürətləndiricilərindən biri idi və yüksək enerjili fizika tədqiqatlarında mühüm rol oynadı. Tanınma və mükafatlar Vladimir Veksler Sovet İttifaqında böyük hörmət qazanmış və müxtəlif elmi mükafatlarla təltif olunmuşdur. O, SSRİ Dövlət Mükafatı (1951) və Lenin Mükafatı (1959) laureatı olmuş, həmçinin Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür. Onun elmi işləri yalnız SSRİ-də deyil, beynəlxalq elmi ictimaiyyət tərəfindən də yüksək qiymətləndirilmişdir. Son illəri və irsi Veksler 1966-cı ildə vəfat etmişdir, lakin onun elmi nailiyyətləri fizika sahəsində dərin iz qoymuşdur. Onun prinsipləri və tədqiqatları müasir hissəcik sürətləndiricilərinin, o cümlədən Böyük Adron Kollayderinin inkişafına böyük təsir göstərmişdir. O, dünya elmində innovativ ideyaları və fundamental kəşfləri ilə tanınan alimlərdən biri kimi yadda qalmışdır. Vladimir Vekslerin irsi bu gün də hissəcik fizikası və sürətləndirici texnologiyalar sahəsində tədqiqatçılar üçün mühüm bir qaynaq olaraq qalır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Veksler
https://www.britannica.com/biography/Vladimir-Iosifovich-Veksler
https://www.britannica.com/biography/Vladimir-Iosifovich-Veksler
https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/veksler-vladimir
https://www.jinr.ru/posts/remembering-founding-fathers-the-115th-anniversary-of-the-birth-of-v-i-veksler/
https://www.wikidata.org/wiki/Q1151055
https://pantheon.world/profile/person/Vladimir_Veksler
Tarix : 5 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
