Vladimir Chelomey (1914–1984) - Sovet İttifaqının görkəmli raket mühəndisi və kosmik proqramların inkişafında mühüm rol oynamış bir mütəxəssis. O, kosmik raketlərin və digər kosmik texnologiyaların hazırlanmasında, həmçinin Sovet kosmik proqramının genişlənməsində böyük əhəmiyyətə sahibdir. Chelomey, həmçinin yüksək sürətli raketlər, kosmik stansiyalar və hərbi raketlər sahəsindəki layihələri ilə tanınır. Həyat və təhsil Vladimir Chelomey 1914-cü ildə Rusiyanın Poltava şəhərində anadan olmuşdur. O, gənc yaşlarından texnikaya və mühəndisliyə maraq göstərmiş, bu sahədə təhsil almağa qərar vermişdir. Moskvada yerləşən Mühəndislik Akademiyasında təhsilini başa vurmuş, sonra isə raket texnologiyalarına dair mütəxəssis olaraq karyerasına başlamışdır. Chelomey Sovet İttifaqının müxtəlif elmi və istehsalat müəssisələrində çalışmış, burada çoxsaylı raket və kosmik sistemlər üzərində işləyib. Raket və kosmik proqramlar Vladimir Chelomey, Sovet kosmik və raket proqramlarının ən vacib fiqurlarından biri idi. O, xüsusi ilə hərbi və mülki raket sistemlərinin inkişafında geniş təcrübəyə malikdir. Chelomey, həmçinin Sovet İttifaqının kosmik proqramlarını tərtib etmək və həyata keçirmək üçün vacib işlər görmüşdür. O, 1950-ci illərin sonlarında və 1960-cı illərdə Sovet raketləri və kosmik sistemlərinin müxtəlif növlərini yaratmış və bu texnologiyaların inkişafına rəhbərlik etmişdir. Chelomey, həmçinin "Pioner" kosmik gəmilərinin yaradılmasına rəhbərlik etmişdir. Bu kosmik gəmilər, xüsusilə geosinxron orbitlərdə yerləşən peykləri daşımaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. Onun rəhbərliyi altında, Sovet İttifaqı yüksək sürətli raketlər və kosmik cihazlar sahəsində irəliləyişlər əldə etmişdir. Yüksək sürətli raketlər və kosmik stansiyalar Chelomey, həmçinin yüksək sürətli raketlərin hazırlanmasında mütəxəssis olmuşdur. Onun rəhbərlik etdiyi layihələrdən biri olan "UR-500" raketi, dövrünün ən güclü raketlərindən biri idi və bu raket, həm mülki, həm də hərbi məqsədlər üçün istifadə olunurdu. Bu raket, həmçinin Sovet İttifaqının kosmik missiyalarında çoxsaylı peykləri və yükları orbitə daşıyırdı. Chelomey, Sovet kosmik stansiyalarının inkişafında da mühüm rol oynamışdır. O, "Almaz" adlı hərbi kosmik stansiyanın hazırlanmasına rəhbərlik etmiş və bu layihə kosmik tədqiqatlar və hərbi məqsədlər üçün istifadə olunmuşdur. "Almaz" stansiyası, Sovet İttifaqının ilk mükəmməl kosmik stansiyalarından biri olmuş və kosmik tədqiqatlar sahəsində yeni bir mərhələni başlamışdır. Təsir və irsi Vladimir Chelomeyin fəaliyyəti, yalnız Sovet kosmik proqramı üçün deyil, həm də dünya kosmos tədqiqatları üçün çox əhəmiyyətli olmuşdur. Onun raket texnologiyalarına dair rəhbərliyi, kosmik tədqiqatların genişlənməsində mühüm irəliləyişlərə səbəb olmuşdur. Chelomey, həmçinin Sovet Hərbi Kosmik Qüvvələri üçün yeni raket sistemləri və texnologiyalar hazırlayaraq ölkəsinin hərbi potensialını gücləndirmişdir. O, Sovet kosmik proqramı və raket texnologiyalarının inkişafında əvəzsiz bir fiqur olmuş, dövrünün ən önəmli aviasiya və kosmik mühəndislərindən biri kimi tanınmışdır. Onun işləri və nailiyyətləri, bu sahədəki ən müasir texnologiyaların inkişafında da əsas rol oynamışdır. Vladimir Chelomey, Sovet və dünya kosmik sənayesinin inkişafında mühüm bir fiqur olaraq qalır. O, raket sistemlərinin hazırlanması, kosmik stansiyalar və peyk texnologiyalarının inkişafında göstərdiyi əvəzsiz töhfələrlə tanınmışdır. Chelomeyin adı, kosmos və raket texnologiyaları sahəsindəki mütəxəssislər tərəfindən hər zaman yüksək qiymətləndirilir və onun irsi bu gün də davam edir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Chelomey
https://www.britannica.com/biography/Vladimir-Nikolayevich-Chelomey
https://npomash.ru/history/en/4elomey.htm
http://aki.nau.edu.ua/en/volodymyr-chelomei/
https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110810104603261
https://www.wikidata.org/wiki/Q333260
https://kpi.ua/en/chelomey_volodymyr
Tarix : 5 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
