Vladimir Mərkəzi Həbsxanası (Владимирский централ) - Rusiyanın ən qədim və ən sərt həbsxanalarından biri. 1783-cü ildə inşa edilən bu həbsxana, müxtəlif dövrlərdə çar dövrünün siyasi məhbuslarından tutmuş sovet rejiminin dissidentlərinə və müasir dövrün ağır cinayətkarlarına qədər çox sayda məhbus saxlamışdır. Bu həbsxana "Vladimirsky Central" mahnısı ilə də məşhurdur ki, bu da Rusiyanın kriminal aləmində onun xüsusi statusunun göstəricisidir. Tarixi və inkişafı Vladimir Central Həbsxanası, Katerina II (Yekaterina) dövründə tikilmiş və əvvəlcə Rusiya imperiyasının ən təhlükəli məhkumlarının saxlanılması üçün nəzərdə tutulmuşdur. Sovet dövrü 1920-1950-ci illər – Stalin dövründə GULAG sisteminin bir hissəsi kimi istifadə olunurdu. Siyasi məhbuslar – Stalin repressiyaları zamanı buraya müxaliflər, dissidentlər və hökumətə qarşı çıxan şəxslər göndərilirdi. Sovet elitasının keçmiş üzvləri – Həbsxanada SSRİ-nin keçmiş yüksək rütbəli məmurları və generalları da saxlanılmışdır. Müasir dövr SSRİ dağıldıqdan sonra Vladimir Central, əsasən xüsusilə təhlükəli məhkumlar üçün maksimum rejimli həbsxana kimi fəaliyyətini davam etdirdi. Hazırda Rusiyanın ən qorunan həbsxanalarından biri hesab olunur və burada cinayət dünyasının liderləri, terrorçular və yüksək səviyyəli dövlət cinayətləri törətmiş şəxslər saxlanılır. Məhkumların yaşayış şəraiti Vladimir Central Prison məşhur həbsxana qaydaları və sərt yaşayış şərtləri ilə tanınır. - Kiçik kameralar – Hər kamerada 2-4 məhbus saxlanılır. - 24/7 nəzarət – Hər bir məhbus daim kameralar vasitəsilə izlənilir. - Minimal ünsiyyət – Məhkumlar yalnız məhdud şəkildə bir-biri ilə əlaqə saxlaya bilər. - Cəza sistemi – Qayda pozuntusu halında məhkumlar cərimə kameralarına (karserlərə) salınır. Gündəlik rejim Məhkumlar günün böyük hissəsini kamerada keçirirlər. Cəmi 1 saatlıq gəzinti üçün açıq havaya buraxılırlar. İş imkanları məhduddur, ancaq bəzi məhkumlar həbsxana daxilində kiçik işlərdə çalışırlar. Məşhur məhkumlar Vladimir Mərkəzi Həbsxanasında müxtəlif dövrlərdə tanınmış siyasətçilər, cinayətkarlar və dissidentlər saxlanılıb. Vasili Blokhin – Stalin repressiyalarında NKVD-nin əsas edamçılarından biri. Naum Eitingon – Lev Trotskinin öldürülməsində iştirak edən sovet agenti. Cinayətkarlar və mafiya liderləri: Sergey Mavrodi – MMM fırıldaqçılıq sxeminin yaradıcısı. Slavik Kravçenko – Rus mafiyasının məşhur üzvlərindən biri. Həbsxananın kriminal mədəniyyətdə rolu Vladimir Central həbsxanası Rusiyanın kriminal mədəniyyətində xüsusi yer tutur. "Vladimirsky Central" adlı məşhur rus mahnısı kriminal dünyada bu həbsxananın nüfuzunu əks etdirir. Rus mafiyası arasında bu həbsxanada yatmaq "hörmət" göstəricisi kimi qəbul edilir. Tənqidlər Vladimir Central çoxsaylı insan haqları təşkilatları tərəfindən tənqid olunur. - Pis şərait və soyuq kameralar. - Zorakılıq və məhkumlara işgəncə halları. - Uzunmüddətli izolyasiya məhbusların psixoloji sağlamlığına mənfi təsir edir. Buna baxmayaraq, Rusiya hökuməti həbsxana sistemində hər hansı əsaslı islahatlar aparmaq niyyətində olmadığını bildirir. Vladimir Central Prison, Rusiyanın ən tarixi və qorxulu həbsxanalarından biri olaraq qalır. Burada siyasi məhbuslar, kriminal liderlər və dövlətə qarşı çıxan şəxslər saxlanılıb. Bu həbsxana sərt rejimi və məşhur kriminal mədəniyyətə təsiri ilə tanınır və gələcəkdə də Rusiyanın ən qorunan həbsxanalarından biri kimi qalacağı gözlənilir.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Central_Prison

https://www.npr.org/2008/07/13/92394785/former-inmates-allege-russian-torture-prisons

https://crimea-platform.org/en/news/serveta-haziieva-etapuvaly-z-vladimirskoho-tsentralu-rodyna-ne-znaie-pro-yoho-mistseperebuvannia/

https://sputnikmediabank.com/media/6558718.html

Tarix : 11 fevral 2025