Virtual lokal şəbəkə (ingiliscə Virtual Local Area Network, qısaca VLAN) - Bir kompüter şəbəkəsindəki cihazları, fiziki bağlantılardan asılı olmayaraq məntiqi bir şəkildə qruplaşdıran texnologiya. Əhəmiyyəti VLAN, şəbəkə resurslarının paylaşılmasını və şəbəkə idarəçiliyini daha asan və daha effektiv hala gətirmək məqsədi ilə istifadə olunur. VLAN-lar, şəbəkə trafikini izolyasiya edir və şəbəkə segmentləri yaratmağa imkan verir, beləliklə məlumatların daha təhlükəsiz və səmərəli şəkildə ötürülməsini təmin edir. VLAN, şəbəkə cihazlarının (məsələn, switçlərin) fiziki bağlantılarından asılı olmayaraq məntiqi bir şəbəkə quruluşu yaradaraq, istifadəçiləri müəyyən qruplara və ya xidmətlərə görə ayırmağa kömək edir. Bu, şəbəkə trafikini təcrid etməyə və müəyyən şəbəkə xidmətlərinə fərqli prioritetlər və ya təhlükəsizlik tədbirləri tətbiq etməyə imkan verir. Tarix VLAN texnologiyasının inkişafı 1990-cı illərin əvvəllərində başladı. Bu dövrdə Cisco Systems, şəbəkə cihazlarında VLAN tətbiqi ilə əlaqədar ilk məhsullarını təqdim etdi. VLAN-lar, əvvəlcə böyük korporativ şəbəkələrdə istifadə olunmağa başlandı, amma zamanla daha kiçik və orta ölçəli şəbəkələrdə də tətbiq olundu. Bu texnologiya, şəbəkə idarəetməsinin daha çevik və təhlükəsiz olmasına imkan verir və zamanla dünya miqyasında şəbəkə infrastrukturunun ayrılmaz bir hissəsi halına gəldi. Xüsusiyyətlər 1. Məntiqi izolyasiya: VLAN, şəbəkə cihazlarını fiziki əlaqələrindən asılı olmayaraq məntiqi olaraq ayırır. Bu, istifadəçilərin və cihazların yalnız təyin olunmuş VLAN içində bir-biri ilə əlaqə qurmasına imkan verir, beləliklə məlumatların təcrid edilməsi və təhlükəsizlik artırılır. 2. Trafik izolyasiyası: VLAN, müəyyən bir qrupun trafikini digər qruplardan ayırmağa imkan verir. Məsələn, idarəetmə və istifadəçi şəbəkələri bir-birindən izolyasiya oluna bilər, beləliklə məlumatlar yalnız məqsədli cihazlar arasında ötürülür. 3. Yüksək təhlükəsizlik: VLAN-lar, şəbəkə təhlükəsizliyini artırmaq üçün istifadə edilə bilər. Hər bir VLAN-a yalnız müəyyən cihazlar daxil ola bilər və bu, potensial hücumları məhdudlaşdırır. Eyni zamanda, VLAN-lar şəbəkədəki məlumatların izinsiz əldə edilməsini əngəlləyir. 4. Şəbəkə idarəetməsinin yüngülləşdirilməsi: VLAN-lar, şəbəkə idarəetməsini sadələşdirir. Şəbəkə idarəçiləri, cihazları fiziki olaraq hərəkət etdirmədən yalnız VLAN təyinatlarını dəyişərək şəbəkə segmentlərini asanlıqla dəyişə bilərlər. Bu, həm də şəbəkə genişləndirilməsi zamanı elastiklik təmin edir. 5. Təkrarlanma və performans: VLAN-lar şəbəkə performansını optimallaşdırmağa kömək edir, çünki cihazların bir-biri ilə əlaqəsi, yalnız eyni VLAN-a daxil olan cihazlarla məhdudlaşır. Bu, şəbəkə üzərindəki trafik yükünü azaldır. Növlər - Port Based VLAN - MAC Address Based VLAN - Protocol Based VLAN - Subnet Based VLAN

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/VLAN

https://www.beyaz.net/tr/network/makaleler/vlan_nedir.html

https://www.techtarget.com/searchnetworking/definition/virtual-LAN

https://www.techtarget.com/searchnetworking/definition/virtual-LAN

https://www.solarwinds.com/resources/it-glossary/vlan

https://www.geeksforgeeks.org/virtual-lan-vlan/

https://www.practicalnetworking.net/stand-alone/vlans/

https://www.motadata.com/it-glossary/vlan/

https://www.etherwan.com/support/featured-articles/brief-introduction-vlans

https://www.sans.org/white-papers/1090/

https://standards.ieee.org/ieee/802.1Q/1039/

https://ieeexplore.ieee.org/document/5254466

https://web.archive.org/web/20150618172303/http://www.discovery.org.in/discoveryengineering/current_issue/v2/n8/A11.pdf

https://fiberroad.com/resources/glossary/vlan-explained-what-is-vlan-how-does-it-work/

https://ascentoptics.com/blog/tr/understanding-vlan-what-is-a-vlan-and-how-does-it-work/

Tarix : 13 yanvar 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.