Vestermark effekti - Psixologiyada əhəmiyyətli bir fenomen olaraq bir neçə əsas xüsusiyyətə və tətbiq sahələrinə malikdir. Bu effekti daha yaxşı başa düşmək və onun psixoloji və sosial təsirlərini anlamaq üçün onun əhəmiyyəti və xüsusiyyətlərinə diqqət yetirmək vacibdir. Əhəmiyyəti 1. Sosial münasibətlərdə təsir: Vestermark effekti, insanlar arasındakı əlaqələrin və sosial münasibətlərin qurulmasında mühüm rol oynayır. İnsanlar arasında çox yaxın təmaslar (məsələn, ailə üzvləri, dostlar) insanın bu əlaqələrə cəlbediciliyini itirməsinə səbəb ola bilər. 2. Təkamül nəzəriyyəsi: Təkamül nəzəriyyəsində, bu effekt cinsi seçmə baxımından da əhəmiyyətlidir. Bu, genetik olaraq yaxın əlaqədə olan insanların (məsələn, qardaş və bacılar) bir-birinə qarşı cinsi maraq göstərməməsi üçün təbii bir qoruma kimi qiymətləndirilə bilər. Bu da yaxın qohumlar arasında cinsi əlaqələrin qarşısını alır, bu isə genetik olaraq sağlıqlı nəsillərin yaranmasına kömək edir. 3. Sosial öyrənmə: Bu effekt eyni və ya oxşar şeylərə qarşı marağın azalması, sosial öyrənmə prosesləri ilə bağlı əhəmiyyətlidir. İnsanlar təkrarlanan və ya çox tanış vəziyyətlərdə yeni məlumatlar əldə etməkdə çətinlik çəkə bilər, bu da öyrənmə proseslərinin təkrarlanmasında rolu olan bir fenomen olaraq nəzərdən keçirilir. Xüsusiyyətləri: 1. Təkrarlanan qarşılaşmaların təsiri: İnsanlar və ya obyektlər bir-birini çox təkrarlayan şəkildə gördükdə, onların qarşısında maraq və ya cəlbedicilik azalmağa başlayır. Bu, təkrarlanan təcrübələrin daha az stimullaşdırıcı və daha “yad” olmasına səbəb olur. 2. Münasibətlərdə rol: Xüsusilə, insanın ailə üzvləri və yaxın çevrəsi ilə qarşılaşması, cinsi cəlb olunma hissini azaldır. Məsələn, qardaş və bacılar arasında cinsi maraq göstərilməməsi bu effektin bir nümunəsidir. 3. Həyat təcrübələri və adaptasiya: İnsanlar yeni təcrübələrə qarşı daha maraqlı və açıq olurlar, amma çox oxşar təcrübələrə qarşı həm fiziki, həm də emosional olaraq daha az maraq göstərirlər. Bu, təcrübələrin müxtəlifliyinin insanların inkişafı üçün vacib olduğunu göstərir. Vestermark effekti, həyatın müxtəlif sahələrində sosial əlaqələrdən öyrənməyə qədər bir çox psixoloji, bioloji və sosial proseslərdə vacib rol oynayır.
https://www.researchgate.net/publication/319162630_Westermarck_Effect
https://www.thehindu.com/opinion/op-ed/in-sociology-what-is-the-westermarck-effect/article24366776.ece/amp/
https://tvtropes.org/pmwiki/pmwiki.php/UsefulNotes/WestermarckEffect
https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007/978-3-319-19650-3_3618
Tarix : 11 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
