Vedroşa döyüşü - 1500-cü il iyulun 14-də Moskva Knyazlığı ilə Litva Böyük Knyazlığı arasında baş verib. Bu döyüş, 1500–1503-cü illər Rusiya-Litva müharibəsi çərçivəsində əsas qarşıdurmalardan biri idi. Həmin dövrdə Moskva knyazı III İvan, Litva knyazı isə Aleksandr Yaqellon idi. Döyüşün səbəbləri - Siyasi və ərazi mübahisələri: Moskva knyazı III İvan, Litva Böyük Knyazlığının nəzarətində olan qədim Rus torpaqlarını (Smolensk, Çerniqov, Branç və digər ərazilər) geri qaytarmağa çalışırdı. - Dini amil: Moskva pravoslav kilsəsinin güclənməsi, katolik Litva ilə qarşıdurmanı artırırdı. - Qızıl Orda sonrası boşluq: Ordanın zəifləməsindən sonra regionda güc balansı dəyişmişdi və Moskva bu fürsətdən istifadə edirdi. Döyüşün gedişatı 1. Orduların tərkibi: • Moskva ordusu təxminən 40 min nəfər idi və təcrübəli knyaz Daniil Şenya tərəfindən idarə olunurdu. • Litva ordusu isə 25–30 min nəfərdən ibarət idi və onu tanınmış sərkərdə Konstantin Ostrojski idarə edirdi. 2. Döyüşün başlanğıcı: Ostrojski ordusunu Vedroşa çayı sahilində yerləşdirdi. Litva süvarisi döyüşün ilk mərhələsində müəyyən üstünlük qazansa da, Daniil Şenya ordusunu strateji mövqeyə yerləşdirərək hücuma keçdi. 3. Həlledici an: Moskva ordusu Litva süvarisini mühasirəyə aldı və onların sıralarını yararaq, böyük itkilər verdi. Konstantin Ostrojski özü də əsir düşdü. Nəticələr: Moskva knyazlığının qələbəsi: Litva ordusu tamamilə darmadağın edildi. 8 mindən çox litvalı əsgər əsir götürüldü. Konstantin Ostrojski Moskva knyazının sarayına aparıldı. Siyasi nəticələr: 1503-cü ildə bağlanan “Blagoveşensk sülhü” nəticəsində Moskva knyazlığı Çerniqov, Novqorod-Severski, Bryansk, Putivl, Starodub və digər əraziləri Litvadan aldı. Litva Böyük Knyazlığı ciddi ərazi itkilərinə məruz qaldı və nüfuzu azaldı. Əsirlik və sonrakı hadisələr: Konstantin Ostrojski 1507-ci ilə qədər Moskvada əsir qaldı. O, qaçdıqdan sonra Litva ordusunda yenidən xidmət etməyə başladı və sonrakı döyüşlərdə Rusiyaya qarşı döyüşdü. Tarixi əhəmiyyəti Rusiyanın güclənməsi: Bu döyüş Moskva knyazlığının regionda hegemon gücə çevrilməsinin başlanğıcı oldu. Litvanın zəifləməsi: Litva Böyük Knyazlığının sərhədləri daraldı və onun Şərqi Avropadakı təsiri azaldı. Pravoslav və katolik dünyaları arasında sərhədlərin dəyişməsi: Moskva pravoslav torpaqlar üzərində nəzarətini genişləndirdi.

İstinadlar

https://dbpedia.demo.openlinksw.com/page/Battle_of_Vedrosha

https://military-history.fandom.com/wiki/Battle_of_Vedrosha

https://www.jstor.org/stable/40866006

https://m.wikidata.org/wiki/Q2034641

https://kam.lt/wp-content/uploads/2022/03/Zymiausi-musiai-20x20-ENG-2019.pdf

Tarix : 19 fevral 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.