Vaslui Döyüşü - 10 yanvar 1475 tarixində Moldova hökmdarı Stefan III (Stefan cel Mare) ilə Osmanlı İmparatorluğu arasında baş vermiş bir döyüşdür və Balkanlar'da Osmanlı İmparatorluğu'na qarşı qazanılmış ən mühüm qələbələrdən biri sayılır. Bu döyüş, həm də Osmanlıların Balkanlardakı genişlənmə siyasətinə qarşı bir etiraz və müdafiə xarakteri daşıyır. Döyüşün əvvəlki vəziyyəti Osmanlı sultanı II. Mehmet (Fatih Sultan Mehmet), 1453-cü ildə İstanbul'u fəth etdikdən sonra Balkanlar'da genişlənmə siyasətinə başladı. Onun əsas məqsədi, həm Anatoliya, həm də Balkanlarda Osmanlı İmparatorluğu'nun hökmranlığını gücləndirmək, həmçinin Avropanın daxili işlərinə müdaxilə edərək Osmanlıların hakimiyyətini bərqərar etmək idi. Bu məqsədlə, 1470-ci illərdə Osmanlı İmparatorluğu, Moldova üzərində təsirini artırmağa çalışdı və Stefan III ilə qarşıdurma yaratdı. Döyüşün səbəbi Stefan III, Osmanlı İmparatorluğu'na qarşı müstəqil qalmaq istəyirdi. O, həmçinin, Moldovanın sərhədlərini qorumaq və xarici təcavüzlərə qarşı müdafiə etmək niyyətində idi. II. Mehmet, Stefan'ın Moldavya'da genişlənən təsirini zəiflətmək və ölkəni Osmanlı idarəsi altına almaq istəyirdi. Bununla əlaqədar olaraq, Osmanlı sultanı 1475-ci ildə böyük bir ordu ilə Moldavya'ya hücum etdi. Döyüşün hazırlığı Moldova ordusu, Stefan III tərəfindən idarə olunurdu. Stefan, hücum edən Osmanlı ordusunun çox böyük olduğunu və ona qarşı mübarizə aparmaq üçün yaxşı bir strateji hazırlığına ehtiyacı olduğunu bilirdi. Osmanlı ordusunun gücü təxminən 120.000 nəfər idi, halbuki Stefan'ın ordusu yalnız 40.000 nəfərdən ibarət idi. Bu səbəbdən, Stefan döyüşün düz bir döyüşə çevrilməməsi və Osmanlı ordusunun üstünlüyünü aradan qaldırmaq üçün dağlıq əraziləri və maneələri istifadə etməyə qərar verdi. Döyüşün gedişi 10 yanvar 1475 tarixində Vaslui yaxınlarında döyüş başlandı. Osmanlı ordusu, əvvəlcə Moldova ordusunu sıxışdırmaq məqsədilə hücum etməyə başladı, lakin Stefan'ın hazırladığı müdafiə xətti Osmanlıları çətin vəziyyətə saldı. Osmanlılar, dağlıq ərazidə və çox sayda maneələr ilə üzləşdilər, bu da onların hərəkətini çox çətinləşdirdi. Stefan, Osmanlı ordusunun bir hissəsini dağlıq ərazilər və bataqlıqlarla mühasirəyə aldı və bu vəziyyətə Osmanlı ordusunun çoxu düşdü. Döyüşün müvəffəqiyyəti, Stefanın ordusunun möhkəm strateji yerləşməsi və döyüşün əvvəlindəki tələyə salınma ilə təmin edildi. Stefan həmçinin döyüşdə istifadə etdiyi hərbi taktikaları və yerli əhalinin dəstəyini mükəmməl bir şəkildə təşkil etdi. Döyüşün nəticəsi Vaslui Döyüşü, böyük bir Moldavya qələbəsi ilə nəticələndi. Osmanlı ordusu böyük itkilərə uğradı. Döyüşdə Osmanlı Komandanı Bəyazıt Paşa öndə idi və onun rəhbərliyi altında olan ordu məğlub oldu. Təxminən 40.000 Osmanlı əsgəri öldü və çox sayda əsir alındı. Bu, Osmanlıların Balkanlarda qarşılaşdığı ən böyük məğlubiyyətlərdən biri oldu. Döyüşün tarixi əhəmiyyəti Vaslui Döyüşü, yalnız Moldova üçün deyil, həm də Balkanların bütövlükdə Osmanlılara qarşı olan mübarizəsinin əhəmiyyətli bir anıdır. Həmçinin, bu döyüş Avropanın Osmanlılara qarşı mübarizəsini qızışdırdı. Lakin, Vaslui Döyüşü müvəqqəti olaraq Osmanlıların Balkanlarda güclü irəliləyişini yavaşlatdı, amma uzun müddətli təsir yaratmadı. Bu döyüş, həmçinin Avropa Xristiyan dünyasının Osmanlıya qarşı göstərdiyi mübarizəni simvolizə edir. Stefan III, bu qələbədən sonra Avropada böyük hörmət qazandı və Xristiyan dünyasında bir qəhrəman kimi tanındı.
https://www.foreignexchanges.news/p/today-in-european-history-the-battle-6c5
https://www.routeyou.com/en-ro/location/view/50642204
https://fx-companion.com/2016/01/10/today-in-european-history-the-battle-of-vaslui-1475/
https://www.patreon.com/posts/battle-of-vaslui-17003229?l=de
https://warhistory.org/@msw/article/battle-of-vaslui-1475
http://www.ehobbex.com/node/4328
https://www.schooltube.com/the-battle-of-vaslui-a-triumph-against-the-ottomans/
http://www.gdws.co.uk/vaslui-1475.html
https://dlab.epfl.ch/wikispeedia/wpcd/wp/b/Battle_of_Vaslui.htm
Tarix : 8 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
