Vaqram döyüşü (Fransızca: La bataille de Wagram) - 1809-cu ildəki Beşinci Koalisiyada (Fransa qarşısında Avstriya, İngiltərə, Rusya və digər ittifaq ölkələrinin mübarizəsi) baş vermiş mühüm döyüşlərdən biri. Bu döyüş, Napoléon Bonaparte rəhbərliyindəki Fransız ordusunun Avstriya İmperiyası ilə mübarizəsi çərçivəsində, 5-ci koalisiya müharibəsi zamanı baş vermişdir. Tarixi kontekst 1809-cu ilin əvvəllərində, Napoléon Avstriya ilə müharibə vəziyyətində idi. Avstriya, Napoléonun Avropada genişlənməsinə qarşı çıxmaq üçün təzə bir koalisiya qurmuşdu. Bu koalisiya müharibəsi, Avstriyanın Fransaya qarşı başlatdığı müharibənin bir hissəsi olaraq ortaya çıxdı. Napoléonun Fransız ordusu, əvvəlki döyüşlərdə (Xenovitch döyüşü, Aspern-Essling döyüşü və s.) Avstriya ordusuna qarşı uğurlar qazansa da, Avstriya ordusunun hələ də güclü bir şəkildə müqavimət göstərdiyi görülürdü. Bu, Napoléonun Avstriya ordusunu tamamilə məğlub etməyini tələb edirdi. Döyüşün təfərrüatları Yeri və vaxtı: Döyüş, Vaqram kəndinin yaxınlığında (indiki Avstriyanın şərqində, Vyana yaxınlığında) 5-6 iyul 1809 tarixlərində baş vermişdir. Ordu qüvvələri: Napoléonun Fransız ordusu təxminən 140,000 əsgərdən ibarət idi və bu ordunun əsas hissəsini piyadalar, süvari və topçular təşkil edirdi. Fransızlar, artıq Avstriya ordusunun qarşısını almaq məqsədilə bu döyüşü hazırlamışdılar. Avstriya ordusu isə təxminən 90,000 əsgərdən ibarət idi və böyük bir müdafiə xətti qurmuşdu. Napoléonun ordusunun əsas üstünlüyü, manevr qabiliyyəti, sürətli hücumları və topçu gücü idi. Avstriya ordusu isə döyüşü təbii mövqelərdə müdafiə etməyə çalışdı. Döyüşün gedişi Döyüş başlayarkən, Avstriya ordusu Vaqramın yaxınlığında təbii müdafiə mövqeləri yaratmışdı. Avstriya komandası, Napoléonun Fransız ordusunun qarşısını almaq üçün geniş bir müdafiə xətti qurmuşdu. Amma Napoléon, klassik döyüş taktikasına əsaslanaraq, Avstriya mövqelərini zəif nöqtələrdən zərbə ilə vurmaq qərarına gəldi. Fransızlar, xüsusilə mərkəzdən hücum edərək, Avstriya xəttini sındırmaq istədilər. Napoléonun stratejiyası Napoléon döyüşün başlanğıcında Avstriya ordusunun sol qanadını sındırmağa və sürətlə mərkəzdən hücuma keçməyə başladı. Bununla belə, Avstriya komandası da yaxşı müdafiə təşkil etmişdi. Fransızlar, ilk dövrlərdə əks hücuma məruz qalsalar da, topçularının böyük dəstəyilə mövqelərini yenidən ələ keçirə bildilər. Döyüşün sonu Napoléon, döyüşün ikinci günündə Vaqramın sol qanadına hücumunu genişləndirərək, Avstriya ordusunu geri çəkməyə məcbur etdi. Fransızların ardıcıl manevrləri və güclü topçu atəşi nəticəsində, Avstriya ordusunun müdafiə xətti sarsıldı. Avstriya komandası, itkilərini görərək geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Bu döyüşün sonunda, Avstriya ordusu böyük itkilər verdi və Napoléon bu döyüşü qələbə ilə başa vurdu. Döyüşün sonunda Avstriya ordusunun təxminən 40,000 əsgəri ölmüş, yaralanmış və əsir düşmüşdü. Fransızlar isə təxminən 34,000 itki verdi. Döyüşün nəticələri Avstriya İmperiyasının məğlubiyyəti: Napoléonun Fransız ordusunun Vaqram döyüşündəki qələbəsi, Avstriya İmperiyasının döyüşdə əsaslı məğlubiyyətinə səbəb oldu. Bu qələbə ilə Napoléon, Avstriyanı müharibədən çıxarmağa və onun qarşısında güclü mövqeyə sahib olmağa başladı.
https://www.frenchempire.net/battles/wagram/
https://www.britannica.com/event/Battle-of-Wagram
https://www.napoleon.org/en/history-of-the-two-empires/timelines/the-battle-of-wagram/
https://www.napoleon-empire.org/en/battles/wagram.php
https://www.worldhistory.org/article/2267/battle-of-wagram/
https://napoleonicimpressions.com/blogs/napoleonic-impressions/napoleons-great-battles-the-battle-of-wagram
https://www.napoleon-series.org/military-info/battles/1809/AustrianWar/wagram/c_wagramoob1.html
https://www.napoleonguide.com/battle_wagram.htm
Tarix : 9 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
