Valmi döyüşü (1792) - Fransız inqilabının ən mühüm döyüşlərindən biri olaraq tarixə keçmişdir. Bu döyüş, Fransız İnqilabının əvvəlində baş vermişdir və Fransızların xarici təcavüzkar qüvvələrə qarşı mübarizəsində vacib bir mərhələni təşkil edir. Tarixi kontekst Fransız İnqilabı (1789) zamanı ölkə daxilindəki sosial, siyasi və iqtisadi gərginliklər artmışdı. İnqilabçı qüvvələr, Fransa monarxiyasına qarşı mübarizə apararkən, xarici qüvvələr – xüsusən Avstriya və Prussiya kimi böyük güclər, Fransanın daxili sabitliyini təhdid edirdilər. Bu dövlətlər, Fransada baş verən inqilabın öz ölkələrində də təsir göstərə biləcəyindən qorxurdu və inqilabı boğmaq məqsədilə Fransaya hücum etdilər. Avstriya və Prussiya ittifaqı Avstriya və Prussiya arasında bir ittifaq qurulmuşdu və bu dövlətlər Fransaya qarşı müharibəyə başlayıb. Fransız İnqilabının radikal qanadı olan jakobenlər (inqlabçı partiya) bu təhdidə qarşı mübarizəyə çıxmağa qərar verdilər. Həmçinin, Fransız ordusu daxili xəyanətlər, təcrübəsizlik və təşkilatlanmamışlıq səbəbindən zəyif idi. Bu vəziyyət, Fransızların uğur qazanmaqda çətinlik çəkəcəyinə dair bəzi narahatlıqlara səbəb olmuşdu. Valmi döyüşünün başlanğıcı 1792-ci ilin iyul ayında Avstriya və Prussiya qoşunları Fransanın sərhədlərinə yaxınlaşdı və Fransızlar müdafiə mövqeləri tutmağa başladılar. Fransız ordusunun komandanı, General Charles-François Dumouriez, Avstriyalı və Prussiya qoşunlarına qarşı müqavimət göstərmək məqsədilə Valmi şəhəri yaxınlığında bir müdafiə xətti qurdu. Döyüşün başlandığı 20-21 sentyabr 1792-ci ildə, Fransız ordusu döyüşə hazır idi, lakin Avstriya və Prussiya qoşunları çox sayda idi və onlara qarşı uğur qazanmaq çətin görünürdü. Döyüşün gedişi Fransız ordusu, Valmi yaxınlığında Avstriya və Prussiya qoşunlarına qarşı böyük bir müqavimət göstərdi. Döyüşün əsnasında Fransızlar, içərisində könüllülər və yeni ordunun cəsur əsgərləri olan bir qüvvə ilə qarşıya çıxmışdılar. Bu əsgərlər, inqilabçı ideologiyalara sadiq qalmış və yüksək əhval-ruhiyyə ilə döyüşmüşlər. Döyüşün ilk saatlarında Fransızlar geri çəkildilər, lakin Fransızların döyüşə olan bağlılığı və əzmi, Avstriya və Prussiya qoşunlarını geri çəkilməyə məcbur etdi. Fransızların qələbəsi nəticəsində Avstriya və Prussiya qoşunları geri çəkildilər. Döyüşün nəticələri Valmi Döyüşü, Fransızlar üçün mühüm bir strateji və psixoloji qələbə oldu. Bu döyüşün nəticəsi, yalnız Fransa üçün ərazi qazancı deyil, həm də xalqın inqilabçı ideologiyalarına olan güvənini artırdı. Döyüş Fransız ordusunun şərəfini bərpa etdi və inqilabçı qüvvələrin cəsarətini ortaya qoydu. Bu qələbə Fransada inqilabçı təfəkkürün daha da güclənməsinə səbəb oldu.

İstinadlar

https://www.britannica.com/event/Battle-of-Valmy

https://www.frenchempire.net/battles/valmy/

https://warfarehistorynetwork.com/article/cannon-thunder-at-valmy/

https://www.nationalgallery.org.uk/paintings/emile-jean-horace-vernet-the-battle-of-valmy

https://www.britannica.com/biography/Francois-Christophe-Kellermann-duc-de-Valmy

https://www.worldhistory.org/timeline/Battle_of_Valmy/

https://www.marxists.org/archive/jaures/1901/history/valmy.htm

https://www.worldhistory.org/Battle_of_Valmy/

Tarix : 9 fevral 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.