Val Logsdon Fitch (1923–2015) - Amerikalı nüvə və hissəcik fiziki. O, 1964-cü ildə James Cronin ilə birlikdə CP simmetriyasının pozulmasını kəşf edərək, hissəcik fizikası sahəsində inqilabi bir dəyişiklik yaratmışdır. Bu kəşfə görə, 1980-ci ildə Nobel Fizika Mükafatına layiq görülmüşdür. Elmi kəşfləri və töhfələri Fitchin elmi tədqiqatları əsasən aşağıdakı sahələrə aid olmuşdur: CP simmetriyasının pozulması 1964-cü ildə James Cronin ilə birlikdə neytral kaon hissəciklərinin parçalanmasını araşdıraraq, CP (yüklənmə-paritet) simmetriyasının pozulduğunu eksperimental olaraq göstərmişdir. Bu kəşf, zəif qarşılıqlı təsirlərdə fundamental simmetriyaların dərk edilməsi üçün mühüm əhəmiyyət kəsb etmişdir və kainatdakı maddə-antimaddə asimmetriyasını izah etməyə kömək etmişdir. Hissəcik fizikasına töhfələri Fitchin işi Standart Modelin inkişafına və zəif qarşılıqlı təsirlərin daha dərindən anlaşılmasına töhfə vermişdir. Onun tədqiqatları, zamanın tərsinə çevrilməsi (T simmetriyası) və fundamental fizika qanunları ilə bağlı yeni nəzəriyyələrin formalaşmasına səbəb olmuşdur. Nüvə fizikası və texnologiya İkinci dünya müharibəsi zamanı Manhattan Layihəsində iştirak etmişdir və nüvə fizikası sahəsində geniş tədqiqatlar aparmışdır. Hissəciklər və onların qarşılıqlı təsirləri haqqında apardığı eksperimental işlər, yüksək enerjili fizika sahəsində irəliləyişlərə yol açmışdır. Akademik fəaliyyəti və mirası Fitch uzun illər Princeton Universitetində çalışmış və burada hissəcik fizikası üzrə aparıcı tədqiqatlara rəhbərlik etmişdir. O, Amerika Elmlər Akademiyasının üzvü olmuş və bir çox beynəlxalq mükafatlara layiq görülmüşdür. Val Fitchin elmi mirası hissəcik fizikası və kosmologiya sahələrində fundamental anlayışların formalaşmasına böyük töhfə vermişdir. Onun CP simmetriyasının pozulması ilə bağlı kəşfi, müasir fizikanın ən vacib nailiyyətlərindən biri hesab edilir və fizika sahəsində gələcək tədqiqatlar üçün əsas istiqamətlərdən birini müəyyənləşdirmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Val_Logsdon_Fitch
https://www.encyclopedia.com/science/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/val-logsdon-fitch
https://www.britannica.com/biography/Val-Logsdon-Fitch
https://www.wikidata.org/wiki/Q206499
https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1980/fitch/facts/
https://www.vaticanobservatory.org/event/val-logsdon-fitch-born-1923/2024-03-10/
https://kids.britannica.com/students/article/Val-Logsdon-Fitch/323327
Tarix : 23 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
