Nicholas Vachel Lindsay (10 noyabr 1879 – 5 dekabr 1931) Amerikalı şair idi. O, müasir oxunan poeziyanın banilərindən biri hesab olunur. Lindsay öz şeirlərini "oxunan poeziya" adlandırırdı, çünki onun şeirləri oxunmaq və ya nəğmə kimi ifa edilmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Onun ən məşhur əsərləri arasında "The Congo" (Konqo) və "General William Booth Enters into Heaven" (General William Booth Cənnətə Girir) kimi şeirlər var. Lindsay öz yaradıcılığı ilə Amerikan poeziyasına böyük təsir göstərmişdir. Erkən həyatı və təhsili Nicholas Vachel Lindsay 10 noyabr 1879-cu ildə ABŞ-ın İllinoys ştatının Springfield şəhərində anadan olmuşdur. Atası həkim idi və ailəsi orta təbəqəyə mənsub idi. O, uşaqlıqdan incəsənətə, poeziyaya və dinə maraq göstərirdi. Lindsay əvvəlcə Ohio Dövlət Universitetində oxumağa başladı, lakin 1900-cü ildə oranı tərk edərək Çikaqoya köçdü və burada İncəsənət İnstitutunda təhsil aldı. O, həm rəssam, həm də şair olmaq istəyirdi, lakin sonradan diqqətini daha çox poeziyaya yönəltdi. Ədəbi karyerası və səyyar poeziya hərəkatı Vachel Lindsay "səyyar şair" kimi tanınırdı. O, Amerika şəhərlərini və kəndlərini piyada gəzərək, insanlarla birbaşa ünsiyyət qurur və öz şeirlərini oxuyaraq poeziyanı yaymağa çalışırdı. O, yazılı poeziyanın yalnız kitablarla məhdudlaşmamasına inanırdı və şeirlərin daha çox səslə ifadə edildiyi zaman təsirli olduğuna inanırdı. Lindsayin poeziyası teatrallıq, musiqi və ritm üzərində qurulmuşdur. O, "intonasiyalı poeziya" (singing poetry) adlandırdığı unikal üslubda yazırdı və şeirlərini dramatik şəkildə ifa edirdi. Onun poeziyası caz musiqisindən, xalq nağıllarından və dini simvolizmdən ilhamlanırdı. Əsas əsərləri və məşhur şeirləri "General William Booth Enters into Heaven" (1913) – Bu şeir Amerika ordusunun qurucusu William Booth-un ölümündən sonra cənnətə daxil olmasını təsvir edir. Şeir ritmik quruluşu və musiqi ilə uyğunlaşması ilə fərqlənirdi. "The Congo: A Study of the Negro Race" (1914) – Bu şeir caz ritmlərini təqlid edən melodik və təkrarlanan səslərlə yazılmışdır. O dövrdə çox məşhur olsa da, müasir dövrdə irqi stereotipləri gücləndirdiyi üçün tənqid olunur. "Abraham Lincoln Walks at Midnight" (1914) – Bu şeir Amerika tarixində böyük rol oynamış prezident Abraham Linkolnun xəyali olaraq müasir dövrə qayıdaraq ölkənin problemlərinə şahid olmasını təsvir edir. Onun digər şeirləri arasında "Bryan, Bryan, Bryan, Bryan", "The Eagle That Is Forgotten" və "The Santa Fe Trail" də yer alır. Sosial mövqeyi və düşüncələri Lindsay Amerikanın demokratik dəyərlərinə inanır və mədəniyyətin inkişafında incəsənətin gücünü vurğulayırdı. O, həm irqi həmrəyliyi dəstəkləyən, həm də mübahisəli fikirlər irəli sürən bir şəxs idi. Onun "The Congo" şeiri Afro-Amerikalıların mədəniyyəti və caz musiqisi haqqında bəzi müsbət təsvirlər versə də, bu gün bəzi bölmələri irqi stereotiplərə görə tənqid edilir. O, həmçinin "həqiqi Amerika mədəniyyətinin" inkişaf etməsinə inanırdı və Avropa təsirlərindən uzaq, yerli Amerika və xalq motivlərindən ilhamlanan sənətin tərəfdarı idi. Son illəri və ölümü Vachel Lindsay maddi çətinliklər və psixi sağlamlıq problemləri ilə mübarizə aparırdı. 1931-ci ildə Springfielddə intihar edərək həyatına son qoydu. Mirası və təsiri Vachel Lindsayin poeziyası Amerika ədəbiyyatında performans və səsin əhəmiyyətini ön plana çıxaran ilk nümunələrdən biri hesab olunur. O, sonradan gələn Beat Generation şairləri və slam poeziyası hərəkatına təsir etmişdir. Baxmayaraq ki, o, bu gün müasir ədəbiyyatda əvvəlki qədər populyar deyil, Lindsay XX əsr Amerika poeziyasına yenilikçi üslubu və teatrallığı ilə iz qoymuşdur.
https://www.poetryfoundation.org/poets/vachel-lindsay
https://www.visitspringfieldillinois.com/LocationDetails/?id=Vachel-Lindsay-Home
https://poets.org/poet/vachel-lindsay
https://www.gutenberg.org/files/1021/1021-h/1021-h.htm
https://www.britannica.com/biography/Vachel-Lindsay
https://quod.lib.umich.edu/a/amverse/BAH8721.0001.001/1:8?rgn=div1&view=fulltext
https://allpoetry.com/Vachel-Lindsay
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
