Tyagaraja (4 may 1767 – 6 yanvar 1847) — Hindistanın klassik musiqi ənənələrində mühüm rol oynamış bəstəkar, müğənni və filosof. O, Karnatik musiqisinin üç əsas bəstəkarından biri kimi tanınır (digər ikisi Muthuswami Dikshitar və Syama Sastridir). Tyagarajanın əsərləri Hindistanın mədəni irsində dərin iz qoymuşdur və onun bəstələdiyi kirtanalar (ilahi mahnılar) bu gün də ifa olunur. Həyatı Tyagaraja Andhra Pradeş ştatının Tiruvarur şəhərində anadan olmuşdur. Atası Ramabrahmam, anası Sitamma idi. Uşaqlıqdan musiqiyə böyük maraq göstərən Tyagaraja, erkən yaşlarında klassik musiqi təhsili almışdır. O, həmçinin hind mifologiyası və dini mətnlərlə də maraqlanmışdır. Musiqi və fəlsəfə Tyagarajanın musiqisi ilahi məzmun daşıyır və əsasən Hindu tanrısı Rama ilə bağlıdır. Onun ən məşhur əsərləri arasında "Pancharatna Kritis" (Beş Qiymətli Daş) adlı beş kirtan daxildir. Bu əsərlər Karnatik musiqisinin ən mürəkkəb və gözəl nümunələri hesab olunur. Tyagarajanın fəlsəfəsi bhakti (ilahi məhəbbət) ənənəsinə əsaslanır. O, maddi dünyanı rədd edərək, ruhani həyata yönəlmişdir. Onun mahnılarında insanın Tanrı ilə əlaqəsi, təvazökarlıq və məhəbbət kimi mövzular əsas yer tutur. İrsi Tyagarajanın musiqisi və fəlsəfəsi Hindistanın mədəni irsində böyük əhəmiyyət daşıyır. Onun əsərləri bu gün də Hindistanın və dünyanın müxtəlif yerlərində ifa olunur. Tyagarajanın anadan olmasının ildönümü hər il Hindistanda "Tyagaraja Aradhana" adlı musiqi festivalı ilə qeyd olunur. Tyagaraja ömrünün son illərini Tiruvayyaru şəhərində keçirmiş və 6 yanvar 1847-ci ildə vəfat etmişdir. Onun irsi Hindistanın musiqi tarixində əbədi olaraq qalır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Tyagaraja
https://www.discogs.com/ru/artist/1374402-Tyagaraja?srsltid=AfmBOor66DmDEFbkiEenBokirb2rrXktWDR3W1dx43rFv_cM5b0bQ7in
https://tr.wikipedia.org/wiki/Tyagaraja
https://open.spotify.com/artist/4bL34J5iZitrBLMZ9LZJTu
https://www.karnatik.com/co1006.shtml
https://musikclass.com/content/tyagaraja-life-history
https://www.thehindu.com/society/faith/tyagarajas-guidance/article69146608.ece
Tarix : 12 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
