Tuyutí döyüşü - Paraqvay müharibəsi çərçivəsində baş verən döyüş. Müharibə 1864-1870-ci illərdə Paraqvay ilə Braziliya, Argentina və Uruqvaydan ibarət Müttəfiqlər İttifaqı arasında gedirdi. Paraqvay prezidenti Francisco Solano López, ölkəsinin regional gücünü qorumaq üçün hücum taktikası seçdi, amma müttəfiqlərin birgə qüvvələri onu çətin duruma saldı. Döyüşə hazırlıq və orduların tərkibi Paraqvay ordusu: Təxminən 24,000 əsgər. Komandan: Mariscal Francisco Solano López və Gen. Vicente Barrios. Əsgərlər əsasən təcrübəsiz kəndlilərdən ibarət idi, amma cəsarətləri və fədakarlıqları ilə seçilirdilər. Müttəfiq qüvvələr: Braziliya: 23,000 əsgər (lider: Luis Alves de Lima e Silva, "Caxias hersoqu"). Argentina: 9,000 əsgər (lider: Bartolomé Mitre). Uruqvay: 2,000 əsgər (lider: Venancio Flores). Ümumilikdə 34,000 nəfərlik nəhəng bir ordu. Döyüşün gedişi 24 may 1866-cı ildə Paraqvay ordusu gözlənilməz və aqressiv hücuma keçdi. Onlar Müttəfiq düşərgəsinə sürətli hücum edərək, müttəfiqləri çaşqın vəziyyətə saldılar. Döyüş mərhələləri Sürpriz hücum: Paraqvay ordusu süvari və piyada birlikləri ilə müttəfiq düşərgəsinə irəlilədi. Onlar düşərgənin bəzi hissələrini ələ keçirdilər. Müttəfiqlərin cavabı: Müttəfiqlər ağır artilleriya və süvarilərlə əks-hücuma keçdilər. Xüsusən Braziliya artilleriyası Paraqvay ordusuna ağır itkilər verdirdi. Döyüşün dönüş nöqtəsi: Müttəfiqlərin böyük say üstünlüyü və yaxşı təşkil olunmuş qoşunları Paraqvay ordusunu geri çəkilməyə məcbur etdi. İtkilər və nəticə Paraqvay ordusu: Təxminən 13,000 ölü və yaralı. Müttəfiqlər: Təxminən 5,000 ölü və yaralı. Bu döyüşdə Paraqvay ağır məğlubiyyətə uğradı və ordusu xeyli zəiflədi. Lakin, Paraqvay ordusu döyüş ruhunu qoruyub saxladı və müharibə daha dörd il davam etdi. Döyüşün əhəmiyyəti Tuyutí döyüşü müharibədə ən böyük döyüş hesab olunur. Müttəfiqlərin strateji üstünlüyü möhkəmləndi. Paraqvayın insan və resurs itkisi ölkənin gələcəyinə ağır zərbə vurdu. Mariscal López müharibəni davam etdirdi, amma artıq hərbi balans müttəfiqlərin xeyrinə idi.

İstinadlar

https://dbpedia.demo.openlinksw.com/page/Battle_of_Tuyut%C3%AD

https://www.encyclopedia.com/humanities/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/tuyuti-battle

http://www.historyisnowmagazine.com/blog/tag/Battle+of+Tuyut%C3%AD

https://www.ospreypublishing.com/us/osprey-blog/2019/the-paraguayan-war-1864-1870/

https://authorfreely.com/books/battle-of-tuyuti

Tarix : 13 mart 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.