Tropidolaemus wagleri ilanı - Daha çox Wagler çuxurlu əqrəbi kimi tanınan, Viperidae fəsiləsinin Crotalinae yarımfəsiləsinə aid zəhərli bir ilan növü. Bu növ Cənub-Şərqi Asiyaya endemikdir. Hal-hazırda heç bir yarımnövü tanınmır. Bəzən məbəd əqrəbi adlandırılır, çünki Malayziyada Göy Bulud Məbədi ətrafında çoxsaylıdır. Etimologiya Növün elmi adı olan wagleri, alman herpetoloq Yohann Georg Waglerin şərəfinə verilmişdir. Təsvir Wagler çuxurlu əqrəbi cinsi dimorfizmə malikdir. Dişilər quyruq daxil olmaqla təxminən 1 m uzunluğa çatır və qara rəngli bədənləri sarı zolaqlarla örtülüdür. Erkəklər isə adətən 75 sm-dən çox olmur. Erkəklər böyük üçbucaqlı başa və nisbətən incə yaşıl rəngli bədənə malikdir. Onlar demək olar ki, tamamilə ağacda yaşayır və dırmaşmaq üçün quyruqları tutucudur. Bu ilanlar geniş rəng və naxış çeşidində olur və tez-tez "fazalar" adlandırılır. Keçmişdə bəzi tədqiqatçılar müxtəlif fazaları yarımnövlər kimi təsnif edirdilər. Fazalar qara və ya qəhvəyi rəngli əsas zəmin üzərində narıncı və sarı zolaqlardan tutmuş açıq yaşıl rəngli əsas zəmin üzərində sarı və ya narıncı zolaqlara qədər müxtəlif ola bilər. Ümumi adlar Wagler çuxurlu əqrəbinin ümumi adlarına məbəd əqrəbi, bambuk ilanı, məbəd ilanı, xallı çuxurlu əqrəb və məbəd çuxurlu əqrəbi daxildir. Coğrafi yayılması Wagler çuxurlu əqrəbi Cənubi Vyetnamda (Minh Hai və Song Be əyalətlərində), Cənubi Tailandda (Phang Nga, Phuket, Pattani, Surat Thani, Nakhon Si Tammarat, Narathiwat və Yala əyalətlərində), Malayziya yarımadasında, Penang adasında, Sinqapurda və İndoneziyada (Sumatra, Riau arxipelaqı, Bangka, Billiton, Nias, Mentavi adaları, Natuna və Karimata) tapılır. 2007-ci ildə Vogel və digərləri tərəfindən aparılan tədqiqatda Wagler çuxurlu əqrəbi növ kompleksi bir neçə taksona bölündü, o cümlədən T. subannulatus növü bərpa edildi. Qərbi Filippin populyasiyaları T. subannulatus-a aid olsa da, Mindanao populyasiyaları həm bu növə, həm də T. philippensis-ə aid edilir. Tropidolaemus subannulatus Mərkəzi İndoneziya, Malayziya və Filippində geniş yayılıb, Wagler çuxurlu əqrəbi isə Cənub-Şərqi Asiya materiki, Sumatra və Bangka, Qərbi İndoneziya ilə məhdudlaşır. Yaşayış yeri Wagler çuxurlu əqrəbinin üstünlük verdiyi təbii yaşayış yeri meşələrdir, dəniz səviyyəsindən 400 m yüksəklikdə tapılır. Davranış Gecə fəaliyyət göstərən və ağacda yaşayan bu növ çox hərəkətsiz görünür, çünki uzun müddət hərəkətsiz qalaraq ovunu gözləyir. Ov keçdikdə və ya narahat edildikdə tez hücum edə bilir. Qidalanma Wagler çuxurlu əqrəbinin əsas qidası gəmiricilər, quşlar və kərtənkələlərdir. Başın hər iki tərəfində, göz və burun arasında yerləşən çuxurlar 0,003 dərəcə Selsi (0,0054 dərəcə Farenheit) qədər kiçik temperatur dəyişikliklərini aşkar edə bilir. Çoxalma Cinsi yetkin dişilər canlı bala doğur (ovovivipar). Balaların sayı 15-dən 41-ə qədər dəyişir. Zəhər Wagler çuxurlu əqrəbinin zəhərində dörd yeni peptid (Waglerin 1-4) var. Waglerinlər siçovullarda ölümcül tənəffüs iflicinə səbəb olur. Waglerin-1-in siçan neyromuskulyar kəsişmələrində ötürülməni həm presinaptik, həm də postsinaptik şəkildə inhibə etdiyi müəyyən edilmişdir. Lakin Waglerin-1 siçan neyromuskulyar kəsişmələrində daha güclü təsir göstərir. Waglerin-1, yetkin siçanların asetilxolin reseptoruna yüksək seçicilik göstərir, lakin yenidoğulmuş və ya yetkin reseptorundan məhrum olan siçanlarda bu təsir müşahidə edilmir.
https://www.ecologyasia.com/verts/snakes/waglers_pit_viper.htm
https://www.thainationalparks.com/species/tropidolaemus-wagleri
https://www.ecologyasia.com/verts/snakes/bornean-keeled-pit-viper.htm
https://reptile-database.reptarium.cz/species?genus=Tropidolaemus&species=wagleri
https://www.hongkongsnakeid.com/waglers-pit-viper
https://www.nature.com/articles/srep43237
https://animalia.bio/waglers-pit-viper
https://en.wikipedia.org/wiki/Tropidolaemus_wagleri
Tarix : 14 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
