Trokadero döyüşü (1823) - Fransanın İspaniyada monarxiyanın bərpası məqsədilə müdaxilə etdiyi və İspaniyanın Konstitusiyaçı inqilabını sonlandırdığı mühüm bir döyüşdür. Bu döyüş, Fransızlar və Konstitusiyaçıların bir-birinə qarşı apardığı sonuncu böyük döyüş idi və İspaniya tarixindəki ən əhəmiyyətli döyüşlərdən biri olaraq qalır. Tarixi kontekst İspaniya 1808-ci ildən sonra Napoléon Bonapartın rəhbərliyi altında Fransızların işğalına məruz qalmışdı. Napoleonun İspaniyadakı işğalı nəticəsində İspaniyada sosial və siyasi təlatüm baş vermişdi. 1814-cü ildə Napoleonun məğlubiyyətindən sonra, İspaniya monarxiyası bərpa olundu, lakin 1820-ci ildə, o dövrdəki sosial və iqtisadi problemlər səbəbindən, İspaniyada Konstitusiyaçı bir inqilab baş verdi. Bu inqilabın nəticəsi olaraq 1812-ci ildə qəbul olunan İspan Konstitusiyası bərpa edildi, və Ferdinand VII, növbəti monarx olaraq qəbul olunsa da, inqilabçı qüvvələrin tələblərinə boyun əymək məcburiyyətində qaldı. Lakin, Ferdinand VII-nin mühafizəkar mövqeyi və monarxiyanın zəifləməsi, ölkədəki mühafizəkar və monarxist qüvvələri narahat etməyə başladı. Bu dövrdə Fransada, xüsusən də Karlist müharibəsi və digər mühafizəkar qüvvələrin təzyiqləri ilə, Fransız hökuməti, İspaniyadakı monarxiyanın bərpasını təmin etmək üçün müdaxilə etməyə qərar verdi. Döyüşün başlanması Fransızların müdaxiləsi, Fransa Kralı XVII Şarlın təlimatı ilə başlandı. Fransızlar, 1823-cü ilin əvvəlində İspaniyaya göndərdikləri böyük bir ordu ilə, ölkədəki Konstitusiyaçı hökumətini devirmək və monarxiyanı bərpa etmək məqsədi güddülər. Bu orduya “Yüz Minlik Ordus” (Armée des Cent Mille) deyildi və bu ordu, Fransa ilə İspaniya arasındakı sərhəddən keçərək, İspaniyanın cənub-qərbindəki Cádiz şəhərinə doğru irəlilədi. İspaniyada, o dövrdə Konstitusiyaçılar və mühafizəkarlar arasında çox kəskin bir qarşıdurma mövcud idi. Konstitusiyaçılar, 1812-ci ilin Konstitusiyasını bərpa etmiş və əsasən respublikaçı və liberal prinsipləri müdafiə etmişdilər. Mühafizəkarlar isə monarxiyanın bərpasını istəyirdilər və buna görə də Fransız ordusunun müdaxiləsini dəstəkləyirdilər. Döyüşün gedişatı Trokadero döyüşü 31 avqust 1823-cü ildə baş verdi. Fransız ordusunun komandanı, general Fransua-Émmanuel de Grouchy idi. Fransızlar, əvvəlcə Cádiz yaxınlığında yerləşən Trokadero qalasını mühasirəyə aldılar. Bu qalada, Konstitusiyaçıların sonuncu müdafiə mövqeyi yerləşirdi. Qalanın müdafiəçiləri, mayor José María de Torrijos’un rəhbərliyi altında mübarizə aparırdılar. Konstitusiyaçıların mövqeyi olduqca güclü idi, lakin Fransızlar döyüşdə çox üstün idilər. Fransızlar, həm sayca, həm də təcrübə baxımından Konstitusiyaçıları geridə qoyaraq hücuma keçdilər. Trokadero döyüşü çox qanlı və çətin bir döyüş oldu. Fransızlar, qalaya daxil oldular və Konstitusiyaçıları məğlub etdilər. Döyüşün sonunda, 5000-ə yaxın Konstitusiyaçı həlak oldu və daha çoxu əsir götürüldü. Fransızlar, həmçinin Cádiz şəhərini və digər əraziləri nəzarət altına aldılar. Nəticələr Trokadero döyüşünün nəticəsi olaraq, İspaniyada Konstitusiyaçı hökumət devrildi və Ferdinand VII-nin mühafizəkar hökuməti bərpa edildi. Bu, İspaniyanın 1820-ci ildəki Konstitusiya inqilabının sona çatması demək idi. Fransızların müdaxiləsi ilə monarxiya bərpa olundu və İspaniya, Fransızların müstəqil bir qərar olaraq mühafizəkar və monarxist siyasətə dönməyi qəbul etdi. Trokadero döyüşü, həm də Fransanın İspaniyadakı siyasi təsirini artıran bir hadisə oldu. Döyüş, həm İspaniya, həm də Fransada siyasi vəziyyəti dəyişdirdi və hər iki ölkənin tarixində mühüm izlər buraxdı. Bu döyüş, həmçinin Fransanın Avropada bir güc olaraq mühafizəkar siyasi xətti dəstəkləməsi və İspaniyadakı müstəqil siyasətə müdaxiləsinin bir simvolu oldu.
https://dbpedia.org/page/Battle_of_Trocadero
https://m.wikidata.org/wiki/Q104541845
https://omniatlas.com/maps/western-mediterranean/18230831/
https://europeanroyalhistory.wordpress.com/tag/battle-of-trocadero/
https://military-history.fandom.com/wiki/Battle_of_Trocadero
http://www.arsbellica.it/pagine/battaglie_in_sintesi/Trocadero_eng.html
Tarix : 15 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
