Touch gitara və ya tap gitara - Ənənəvi gitara ifa texnikasından fərqli olaraq, barmaqlarla klaviatura kimi çalınan simli musiqi alətləri. Bu gitaralar touchstyle və ya tapping technique adlanan bir texnika ilə ifa edilir, burada ifaçı hər iki əlini istifadə edərək simlərə toxunaraq notları çıxarır. Bu alətlər müxtəlif musiqi janrlarında istifadə olunur və fərqli dizayn və texniki xüsusiyyətlərə malikdir. Tarixi və inkişafı Touch guitars texnikası, ənənəvi gitara ifa tərzlərindən fərqlənir və 20-ci əsrdə inkişaf etmişdir. Bu texnika və ona uyğun alətlərin inkişafında aşağıdakı əsas mərhələlər rol oynamışdır: Erkən dövr və ilkin inkişaf 1940-cı illər: Touchstyle texnikasının ilk nümunələrinə rast gəlinir. Gitara ifaçılarından bəzi musiqiçilər, simlərə toxunaraq (tapping) fərqli səslər yaratmağa çalışırdılar. 1950-1960-cı illər: Les Paul kimi məşhur gitaristlər bu texnikanın ilkin formalarını ifalarında istifadə etməyə başladılar. 1969: Emmett Chapman adlı amerikalı musiqiçi Chapman Stick adlı xüsusi bir alət icad etdi. Bu alət, touch guitar texnikasının əsasını qoydu və onun populyarlaşmasına təkan verdi. Müasir dövrdə inkişaf 1980-ci illər: Eddie Van Halen kimi məşhur gitara ifaçıları, ikiəlli tapping texnikasını elektrik gitarada tətbiq edərək bu texnikanın yayılmasına səbəb oldular. 1990-2000-ci illər: Trey Gunn (King Crimson), Markus Reuter və digər musiqiçilər touch guitar texnikasını daha da inkişaf etdirərək yeni model alətlər yaratmağa başladılar. 2020 və sonrası: Bu alətlər müasir musiqi janrlarında, xüsusən də eksperimental, progresiv rock və caz sahələrində geniş istifadə olunur. Dizayn və xüsusiyyətlər Touch guitars, ənənəvi gitara dizaynından müəyyən cəhətlərlə fərqlənir: 1. Klaviatura stilində boyun Ənənəvi gitara boynundan fərqli olaraq, touch guitars boynu daha enli və düz ola bilər. Barmaqlarla klaviatura kimi toxunaraq ifa etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. 2. İki əllə ifa üsulu İfaçı hər iki əlini istifadə edərək notları çıxara bilir. Bu texnika pianoya bənzəyir və musiqiçiyə daha geniş harmoniya və melodik imkanlar verir. 3. Elektrik və akustik modellər Çoxu elektrik versiyada olur və xüsusi maqnit pikaplarla təchiz edilir. Bəzi akustik modellər də mövcuddur, lakin onlar nadir hallarda rast gəlinir. 4. Sim sayı və düzülüşü Standart gitara kimi 6 simdən əlavə, 8, 10, hətta 12 simli modellər də mövcuddur. Daha çox sim, daha geniş diapazonlu ifa etməyə imkan yaradır. İfa texnikası və üstünlükləri 1. Tapping (İkiəlli texnika) Hər iki əl aktiv şəkildə simlərə toxunaraq səsləri çıxarır. Barmaqlarla ritmik və melodik parçalar ifa etmək mümkündür. 2. Harmoniya və melodiya azadlığı İfaçı həm bas xəttini, həm də melodiyanı eyni anda ifa edə bilər. Gitaraçılar üçün yeni səs imkanları və aranjiman variantları yaradır. 3. Effektlərin inteqrasiyası Elektrik touch guitars modelləri müxtəlif səs effektləri və pedallar ilə zənginləşdirilə bilər. Distortion, delay, reverb kimi effektlər daha ifadəli səslər əldə etməyə kömək edir. Məşhur Touch gitara ifaçıları 1. Emmett Chapman Chapman Stick alətinin ixtiraçısı və touchstyle texnikasının öncüsü. Çoxsaylı solo və ansambl ifaları ilə tanınır. 2. Trey Gunn King Crimson qrupunun üzvü və tanınmış touch guitar ifaçısıdır. Proqressiv rok janrında xüsusi texnikalar inkişaf etdirib. 3. Markus Reuter Touch gitara texnikasını inkişaf etdirən ən tanınmış müasir ifaçılardan biridir. Solo ifaçılıq və ansambl performansları ilə məşhurdur. 4. Stanley Jordan İki əllə tapping texnikasını elektrik gitara üzərində tətbiq edən caz musiqiçisidir. Caz və bluz janrlarında ifaları ilə məşhurdur. İstifadə edildiyi musiqi janrları 1. Caz və Fusion Touch gitara caz musiqisində geniş istifadə olunur. Melodik və harmonik azadlıq sayəsində caz musiqiçiləri tərəfindən üstünlük verilir. 2. Proqressiv rock və metal King Crimson, Dream Theater, Tool kimi qruplar bu texnikadan istifadə edir. Ağır tonlar və mürəkkəb kompozisiya imkanları yaradır. 3. Eksperimental və elektron musiqi Elektron musiqi ilə birləşdirilərək fərqli səs atmosferi yaratmaq üçün istifadə olunur. Effekt prosessorları ilə qeyri-adi tonlar əldə etmək mümkündür.
https://en.wikipedia.org/wiki/Touch_guitar
https://www.touchguitars.com/models-specs/
https://en.wikipedia.org/wiki/Touch_guitar
https://www.zeroto180.org/futuristic-50s-touch-guitar/
https://www.historylink.org/File/10453
https://www.guitarworld.com/artists/watch-duo-lectar-double-neck-touch-guitar-action-circa-1960-video
https://www.jasonblakemusic.com/news/warr-guitar-and-chapman-stick
Tarix : 15 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
