Tomas Mun - İngilis iqtisadçısı və ticarətçisi olub, ticarət və iqtisadi nəzəriyyə sahəsində yazdığı əsərlərlə tanınır. O, 16-cı və 17-ci əsrlərin ən geniş yayılmış iqtisadi nəzəriyyələrindən biri olan merkantilizmin ilk tərəfdarlarından biri hesab olunur. Munun ən təsirli əsəri England’s Treasure by Forraign Trade (1664) ticarət və zənginliyin yığılması haqqında fikirlərini təqdim edərək, xüsusilə malların ixracının və müsbət ticarət balansının saxlanılmasının vacibliyini vurğulamışdır. Erkən dövrü və təhsili Tomas Mun 16-cı əsrin sonlarında İngiltərədə doğulub. Onun erkən təhsili haqqında çox az məlumat olsa da, daha sonra həm ticarət aləmində, həm də iqtisadi nəzəriyyədə nüfuzlu bir şəxsiyyət olması onu yaxşı təhsil almış biri kimi göstərir. Mun Şərqi Hindistan Şirkətində iştirak edərək, həmin şirkətin siyasətlərinin və praktikasının formalaşmasında mühüm rol oynamışdır. Karyera Munun ticarətçi kimi, xüsusən Şərqi Hindistan Şirkətindəki işi ona ticarət və kommersiya sahəsində praktiki təcrübə qazandırmışdır. Onun iqtisadiyyat haqqında fikirləri biznes dünyasında qazandığı təcrübə ilə formalaşmış və o, bir ölkənin sərvətinin qiymətli metallarının, xüsusilə qızıl və gümüşün miqdarı ilə ölçülə biləcəyini iddia edən merkantilist yanaşmanın öncüsü olmuşdur. England’s Treasure by Forraign Trade əsərində Mun, ölkənin zənginliyini artırmaq üçün əlverişli ticarət balanslarına nail olmağın vacibliyini müdafiə etmiş və ixracı təşviq edən, idxalı isə məhdudlaşdıran siyasətlərin həyata keçirilməsini təklif etmişdir. O, ixracın qızıl və gümüş gətirdiyini və bunun bir ölkənin rifahı üçün vacib olduğunu düşünürdü. Munun ideyaları, Britaniya və digər Avropa ölkələrindəki merkantilist siyasətləri əhəmiyyətli dərəcədə təsir etmişdir. Əsərləri Tomas Mun ən çox England’s Treasure by Forraign Trade əsəri ilə tanınır, burada o, merkantilizmin prinsiplərini təqdim etmiş və bir ölkənin zənginliyində ticarətin rolunu vurğulamışdır. Onun əsəri öz dövründə çox təsirli olmuş və 17-ci əsrdə Britaniyada iqtisadi siyasətlərin inkişafına töhfə vermişdir. Şəxsi həyatı Tomas Mun İngiltərədə iqtisadi düşüncənin inkişafında əsas fiqurlardan biri olub. Onun iqtisadi nəzəriyyəyə etdiyi töhfələr müasir iqtisadiyyatın ilk mərhələlərinin formalaşmasına, xüsusilə ticarət nəzəriyyəsinə böyük təsir göstərmişdir. O, 1641-ci ildə vəfat etmişdir, lakin onun əsərləri ölümündən sonra da təsirini davam etdirmiş və xüsusilə öz dövründəki merkantilist siyasətləri formalaşdırmağa kömək etmişdir.
https://www.britannica.com/money/Thomas-Mun
https://www.hetwebsite.net/het/profiles/mun.htm
https://www.tcd.ie/Economics/assets/pdf/SER/1994/Peter_Jensen.html
https://link.springer.com/chapter/10.1057/9780230505803_2
https://library.fiveable.me/key-terms/ap-euro/thomas-mun
https://www.tcd.ie/Economics/assets/pdf/SER/1997/Robert_Murphy.pdf
https://en.wikipedia.org/wiki/Thomas_Mun
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
