Tomas Çeylmers (17 mart 1780-ci il – 31 may 1847-ci il) - Şotlandiyalı din adamı, ilahiyyatçı və iqtisadçıdır. O, 19-cu əsrin əvvəllərində Şotlandiya Kilsəsinin ən mühüm və təsirli fiqurlarından biri olmuş və müasir iqtisadiyyatın inkişafına verdiyi töhfələrlə, həmçinin Şotlandiya Azad Kilsəsinin qurulmasında oynadığı rolla tanınmışdır. Çeylmers, sosial islahatların güclü tərəfdarı idi və xüsusilə yoxsulluğun aradan qaldırılması, təhsil və sosial rifah sahələrindəki işləri ilə yadda qalmışdır. Erkən həyatı və təhsili Tomas Çeylmers Şotlandiyanın Anstruter şəhərində doğulmuşdur. O, St Andrews Universitetində təhsil almış və burada riyaziyyat və ilahiyyat üzrə ixtisaslaşmışdır. İlk olaraq riyaziyyat sahəsində karyera qurmağı düşünmüş, lakin tezliklə ilahiyyata yönəlmişdir. Çeylmers, xüsusilə Britaniyada populyarlıq qazanan Evangelist hərəkatı və islahatçı fikirlərdən dərin şəkildə təsirlənmişdir. Dini karyera Çeylmers, Şotlandiya Kilsəsində tanınmış bir din adamı olmuş, güclü vaazları və liderliyi ilə məşhurlaşmışdır. 1803-cü ildə Kilmany parşiyasına təyin olunmuş və burada yoxsulların həyat şəraitini yaxşılaşdırmaq və sosial islahatları irəlilətmək məqsədilə fəaliyyətə başlamışdır. Kilmanydakı fəaliyyəti, dini sədaqəti sosial fəaliyyətlə birləşdirən praktiki xristianlıq anlayışına əsaslanırdı. 1815-ci ildə Edinburq şəhərindəki nüfuzlu Tron Kilsəsinə təyin olunmuş, burada verdiyi vaazlar geniş diqqət çəkmişdir. Çeylmers, kilsənin sosial məsələlərə – xüsusilə yoxsulluq, təhsil və yoxsulların ehtiyaclarına – cavab verməsi lazım olduğunu güclü şəkildə müdafiə edirdi. O, bir sıra sosial təşəbbüsləri, o cümlədən xeyriyyə təşkilatlarının və işçi sinfinin həyatını yaxşılaşdırmaq məqsədilə təhsil proqramlarının yaradılmasını tətbiq etmişdir. Şotlandiya Azad kilsəsindəki rolu Çeylmers, 1843-cü ildəki parçalanmada mühüm rol oynamışdır. Bu, Şotlandiya Kilsəsinin tarixində əsas bir hadisə olmuşdur. O və digər din adamları dövlətin müdaxiləsi olmadan kilsənin özünü idarə etməsi hüququnu müdafiə edərək Şotlandiya Azad Kilsəsini qurmuşlar. Çeylmers, Azad Kilsənin ilk moderatori olmuş və onun rəhbərliyi kilsənin dini və sosial istiqamətini formalaşdırmağa kömək etmişdir. İqtisadiyyata töhfələri Din işləri ilə yanaşı, Çeylmers iqtisadiyyata da əhəmiyyətli töhfələr vermişdir. O, iqtisadi inkişaf və sosial rifahın bir-birinə bağlı olmalı olduğu fikrini irəli sürən ilk iqtisadçılardan biri olmuşdur. Çeylmers, yoxsulların həyat şəraitinin yaxşılaşdırılmasının sosial islahatlarla, o cümlədən daha yaxşı təhsil, səhiyyə və iş imkanlarının yaradılması ilə mümkünsüz olduğunu müdafiə edirdi. O, həmçinin hökumətin iqtisadiyyata müdaxilə etməsini, yoxsulluğu azaltmaq və ictimai xidmətləri yaxşılaşdırmaq məqsədilə təklif etmişdir. Onun iqtisadiyyat sahəsindəki yazıları, xüsusən dini və iqtisadi siyasət arasındakı əlaqə barədəki fikirləri, sosial və iqtisadi düşüncəyə davamlı təsir göstərmişdir. Çeylmers, iqtisadi qərarların verilərkən mənəvi dəyərlərin və dinin rəhbər olmalı olduğunu vurğulamış və iqtisadi sistemdə xeyriyyəçilik və sosial məsuliyyətin əhəmiyyətini önə çıxarmışdır. Ən əhəmiyyətli nəşrləri - Xristian və Kilsə - Kilsədə Yoxsulların Vəzifələri - Sosial İslahatlar və Xristianlıq Vəzifəsi - Xristian Rifahının İqtisadiyyatı Miras Tomas Çeylmers, həm Şotlandiya ilahiyyatının, həm də sosial islahatların tarixində əsas fiqur kimi yadda qalır. Onun yoxsulluğun aradan qaldırılması, təhsil sisteminin yaxşılaşdırılması və sosial ədalətin təşviqi sahəsindəki fəaliyyəti inqilabi olmuş və onun işi bu gün də xristian sosial düşüncəsinə və iqtisadi siyasətə təsir göstərməkdədir. Onun qurduğu Şotlandiya Azad Kilsəsi, bu gün də Şotlandiyada dini həyatın mühüm bir hissəsi olaraq qalır.
https://www.britannica.com/biography/Thomas-Chalmers
https://banneroftruth.org/us/about/banner-authors/thomas-chalmers/?srsltid=AfmBOorvbxE0-4t-7d2cr4KYcD8H7m6dJ76N1liPN-poyH5kmESBXs9c
https://roxborogh.com/Articles/thomas_chalmers.htm
https://www.hetwebsite.net/het/profiles/chalmers.htm
https://www.christianheritageedinburgh.org.uk/2024/03/28/revd-dr-thomas-chalmers-1780-1847-gods-strategist/
https://historyofsocialwork.org/eng/details.php?cps=1
https://en.wikipedia.org/wiki/Thomas_Chalmers
Tarix : 11 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
