Tolentino döyüşü - 1815-ci ilin may ayında baş vermiş və Napoleon Bonaparte ilə İtaliya Krallığı (Neapol Krallığı) və Avstriya imperiyasının birləşmiş qoşunları arasında keçirilmiş mühüm bir döyüşdür. Bu döyüş, Napoleonun "Yüz Gün" dövrünün bir hissəsidir və İtaliya yarımadasında Napoleonun hakimiyyətini bərpa etməyə çalışan qüvvələr arasında baş vermişdir. Döyüşün gedişi və şərtləri Napoleon, 1814-cü ildə I Abdülaziz tərəfindən taxtdan salındıqdan sonra Elba adasına sürgün edilmişdi, lakin 1815-ci ilin mart ayında oradan qaçaraq Fransa'ya qayıtdı və yenidən hakimiyyətə gəldi. Bu "Yüz Gün" dövrü ərzində Napoleon öz gücünü bərpa etmək və Avropa dövlətlərinə qarşı mübarizə aparmaq istəyirdi. Napoleon, 1815-ci ilin aprel ayında İtaliya Krallığına hücum etməyə qərar verdi. İtaliyanın cənubunda yerləşən Neapol Krallığı, o dövrdə Avstriya və Fransanın təsiri altındaydı. Neapolda qoşunları idarə edən kral Murat, Napoleonun tərəfdaşı olan bir lider idi. Lakin, Avstriya imperiyası və onun İtaliyadakı müttəfiqləri Napoleonun bərpasına qarşı çıxmağa başladılar. Bu səbəbdən, Napoleon cənuba hücum edərək, Neapol Krallığının və Avstriyanın qoşunları ilə qarşılaşdı. Döyüşün əhəmiyyəti Tolentino döyüşü 2 may 1815-ci ildə baş verdi. Fransız ordusu, Napoleonun komandasına tabe olan qoşunlardan ibarət idi. Bu döyüşdə Napoleonun liderliyində olan Fransız qoşunları, Avstriya və Neapol Krallığının qoşunları ilə qarşılaşdı. Döyüş, Tolentino şəhəri yaxınlığında baş vermişdir. Napoleon, bu döyüşdə qələbə qazanmaqla, İtaliyada öz hakimiyyətini bərpa etməyə davam etdi. Lakin, döyüşün strateji əhəmiyyəti onun son qələbəsi deyil idi, çünki Napoleon 1815-ci ilin iyun ayında Belçikada baş verən Waterloo döyüşündə məğlub oldu və bu, onun sonuncu məğlubiyyəti oldu. Tolentino döyüşünün nəticələri Tolentino döyüşü Napoleon üçün müvəqqəti bir qələbə oldu. Fransızlar bu döyüşdə Avstriya və Neapol qoşunlarına qarşı müvəffəqiyyət qazandılar, lakin Napoleonun hakimiyyətini bərpa etmək cəhdləri qısa müddətli oldu. Döyüşün nəticəsində Neapol Krallığı və Avstriya imperiyası, Napoleonun hakimiyyətini bərpa etməyi dayandırdılar və Napoleon 1815-ci ilin iyun ayında Waterloo döyüşündə məğlub olaraq sürgünə göndərildi. Tolentino döyüşü, Napoleonun son qələbəsindən əvvəlki böyük döyüşlərdən biri olsa da, ümumilikdə Napoleonun imperiyasının sona çatdığı və Avropada yeni bir siyasi düzənin qurulduğu dövrün bir hissəsi idi.
https://www.thoughtco.com/battle-of-tolentino-2360841
https://www.napoleon-series.org/nafzigger/815EAG.pdf
https://www.napoleonguide.com/battle_tolentino.htm
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Battle_of_Tolentino.jpg
https://www.napoleon.org/en/magazine/publications/cd-rom-the-battle-of-tolentino/
https://www.napoleon-series.org/nafzigger/815EAD.pdf
https://www.tolentino815.it/en/phases-of-the-battle/
https://www.centotredicesimo.org/wp-content/uploads/2015/10/B.Tolentino-1815-First-Empire.pdf
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
