Tocorpuri vulkanı — Çilidə, Boliviya ilə sərhəd yaxınlığında yerləşən vulkan. Zirvəsinin hündürlüyü ən son məlumatlara görə 5,808 metr (19,055 fut) təşkil edir və 1.3 kilometr (0.81 mil) enində zirvə kraterinə malikdir. Vulkan əsasən lava axınları və piroklastik çöküntülərdən ibarətdir və iki ayrı quruluşa bölünür. Geomorfologiya Tocorpuri, Çilinin şimalında yerləşir və Kalama şəhərindən təxminən 100 kilometr (62 mil) şərqdədir. Boliviya ilə sərhəd, Tocorpurinin zirvə kraterinin şərq tərəfindən keçir. Bu ərazi Çilinin Antofaqasta departamentində və Boliviyanın Sur Lipez departamentində yerləşir. Boliviya Altiplanosunu San Pedro de Atakama bölgəsi ilə birləşdirən pre-İspan yol sistemi vulkanın cənubundan keçir. Bu yol sistemi Çilidə Formativ dövründən bəri istifadə olunur. Adı Kunza dilindən gəlir və Michina, Cerro de Tocorpuri, Cerros de Tocorpuri və ya Volcán Tocorpuri kimi də tanınır. İqlim və hidrologiya Region yüksək dağlıq çöl iqliminə malikdir, orta temperatur 2 °C (36 °F) təşkil edir və gündəlik temperatur diapazonu 20 °C (36 °F)-dir. Zirvədə illik yağıntının 360 millimetrdən (14 düym) çox olduğu təxmin edilir, Tocorpurinin cənubunda isə illik təxminən 159 millimetr (6.3 düym) yağıntı düşür. Yağıntının çoxu yay aylarında konvektiv yağıntı şəklində baş verir. Geologiya Cənubi Amerikanın qərb sahillərində, Nazca plitəsi Cənubi Amerika plitəsinin altına Peru-Çili xəndəyində subdüksiya edir. Bu subdüksiya prosesi And Vulkanik Qurşağının əksər hissəsində vulkanizmə səbəb olur. And Vulkanik Qurşağı Şimal Vulkanik Zonası (NVZ), Mərkəzi Vulkanik Zona (CVZ), Cənub Vulkanik Zonası (SVZ) və Avstral Vulkanik Zonası (AVZ) olmaqla dörd hissəyə bölünür. Tocorpuri, Mərkəzi Vulkanik Zonaya aiddir. Tərkib Tocorpuri vulkan qayaları andezit, dasit və riolitdən ibarətdir və kaliumla zəngin kalk-alkali seriyasını təşkil edir. Fenokristallar arasında biotit, klinopiroksen, hornblend, ortopiroksen və plagioklaz var və müxtəlif qayalarda fərqlənir. Fraksiyalı kristallaşma prosesi ilə formalaşdığı ehtimal edilir. Zirvə bölgəsindəki vulkan qayaları hidrotermal dəyişikliyə məruz qalmışdır. La Torta'nın dasitik-riolitik tərkibi digər APVC lava günbəzlərinə bənzəyir. Geoloji tarix Ərazidə vulkanizm 800,000 il əvvəl başlamışdır. Tocorpuri dörd mərhələdə formalaşmışdır: ilk iki mərhələdə iki Tocorpuri vulkanı yaranmış, üçüncü mərhələdə Tocorpurinin cənub və şimal-qərb yamaclarından yarıq ventlər vasitəsilə lava axınları meydana gəlmiş, dördüncü mərhələdə isə La Torta günbəzi formalaşmışdır.
https://volcano.si.edu/volcano.cfm?vn=355842
https://www.andes.org.uk/peak-info-5000/tocorpuri-info.asp
https://peakvisor.com/peak/cerro-tocorpuri.html
https://www.volcanodiscovery.com/cerrosdetocorpuri.html
https://www.mountain-forecast.com/peaks/Cerros-De-Tocorpuri
https://volcano.si.edu/gallery/ShowImage.cfm?photo=GVP-04818
https://en.wikipedia.org/wiki/Tocorpuri
Tarix : 18 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
