Titanomyrma qarışqa nəsli - Eosen dövründə yaşamış nəhəng mübarizəçi qarışqaların nəsli idi. Növ nümayəndələrindən olan Titanomyrma gigantea və daha kiçik ölçülü Titanomyrma simillima Almaniyanın Eosen dövrünə aid qatlarından məlumdur, üçüncü növ olan Titanomyrma lubei isə ABŞ-nin Vayominq ştatında tapılmışdır. Titanomyrma nəslinin Şimali Amerikada mövcudluğu, "termofil həşərat qrupu tərəfindən ilk dəfə Arktikanın kəsişməsi" kimi qiymətləndirilmişdir. Lakin Britaniya Kolumbiyasının Upland mülayim şistlərində tapılan kraliça nümunəsi, bu nəslin dəqiq termofil təbiəti ilə bağlı suallar yaratmışdır. Bu nəslin tip növü olan T. gigantea, dünyada məlum olan ən böyük qarışqa növüdür, həm fosil, həm də müasir növlər arasında. Taksonomiya 2011-ci ildə Archibald və əməkdaşları Titanomyrma nəslini təsis etmiş, Titanomyrma lubei növünü təsvir etmiş və iki yeni kombinasiya təqdim etmişlər: T. gigantea (əvvəlki adı Formicium giganteum Lutz, 1986) və T. simillima (əvvəlki adı Formicium simillimum Lutz, 1986). T. gigantea növü bu nəsl üçün tip növ kimi təyin edilmişdir. Etimologiya Nəsil adı, yunan dilindəki Τιτάν (Titan) sözündən götürülmüşdür ki, bu da "nəhəng ölçü, güc və ya nailiyyət" mənasını verir və yunan mifologiyasındakı Titanlara istinad edir. Digər tərəfdən, μύρμηξ (myrmex) sözü "qarışqa" deməkdir. Titanomyrma nəsli, digər nəslərdən qarının forması ilə fərqlənir. Üç daxil edilmiş növ üçün qarın ovaldan daha incə və ya silindrik formaya qədər dəyişir. A5 qarın seqmentinin eni digər qarın seqmentlərinə nisbətən dəyişkəndir və A3–A7 seqmentlərinin nisbi uzunluqları da fərqlidir. Üç Titanomyrma növünün kraliçaları əsasən qarın xüsusiyyətlərinə görə digər nəslərdən asanlıqla fərqlənir. Titanomyrma nəslinin kraliçalarının qarınları daha incədir. Üç növ arasında kraliçaların uzunluq və en nisbətləri belədir: T. lubei – 2.14, T. gigantea – 1.40 və T. simillima – 1.50. T. lubei növünün orta hissəsi təxminən silindrikdir, digər növlərdə isə oval formadadır və A5 seqmenti ən geniş hissəsidir. A3 seqmentinin uzunluğu eninin təxminən dörddə biridir, digər növlərdə isə üçdə biridir. A4 seqmenti, A3 seqmentindən üç dəfə uzundur, digər növlərdə isə bu nisbət iki dəfədən azdır. T. lubei növünün A5–6 seqmentləri təxminən eninin yarısı qədər uzundur, digər növlərdə isə bu nisbət üçdə biridir. A3 seqmenti petiol ilə birləşən yerdə əyilmir. T. gigantea növü indiyə qədər tapılmış ən böyük qarışqa növüdür. Müasir dövrdə məlum olan ən böyük qarışqa növlərindən, mərkəzi və şərqi Afrikada tapılan Dorylus nəslindən olan 5 santimetr uzunluğundakı qarışqalardan daha böyükdür. Fosillər göstərir ki, erkək fərdlər 3 santimetr, kraliçalar isə 7 santimetr uzunluğa çatırdı. Qanadları təxminən 16 santimetr enində idi. Titanomyrma nəslinin təsviri və T. lubei növünün təqdim edilməsi ilə, əvvəllər Formicium giganteum və Formicium simillimum kimi tanınan iki növ bu nəslə daxil edilmişdir. Bundan əlavə, təsvir edilməmiş və ya yerləşdirilməmiş nümunələr də məlumdur.

İstinadlar

https://www.antwiki.org/wiki/Titanomyrma_lubei

https://en.wikipedia.org/wiki/Titanomyrma

https://ants.fandom.com/wiki/Titanomyrma

https://www.antwiki.org/wiki/Titanomyrma

https://www.eurekalert.org/news-releases/981870

https://www.livescience.com/14008-giant-ant-fossil.html

https://www.mindat.org/taxon-8502520.html

https://www.bbc.com/news/science-environment-13269302

https://www.sfu.ca/sfunews/stories/2023/03/-giant--ant-fossil-raises-questions-about-ancient-arctic-migrati.html

Tarix : 11 fevral 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.