Teponaztli – Qədim Mesoamerika xalqlarının, xüsusilə Azteklər, Maya, Mixtek və Zapotek mədəniyyətlərinin geniş istifadə etdiyi zərb aləti. Bu, əsasən rezonanslı bir taxta gövdədən ibarət olan yarıq davuludur. Onun unikal səsi və mistik mənası, onu dini mərasimlərdə, musiqi tədbirlərində və müharibə çağırışlarında istifadə olunan ən vacib alətlərdən birinə çevirirdi. Teponaztlinin quruluşu və səs sistemi Teponaztli, adətən sərt və keyfiyyətli ağac növlərindən (məsələn, mahogany və ya qoz ağacı) düzəldilir. Bu alətin gövdəsi silindrik və ya oval formalıdır. Teponaztlidə iki və ya daha çox U və ya H şəkilli kəsiklər olur və bu kəsiklər səslənən hissələr (dilciklər) yaradır. Musiqiçi, bu dilciklərə taxta çubuqlarla vurararaq müxtəlif ritmik və melodik səslər əldə edir. Bu alət, müasir ksilofon və ya marimba alətlərinə bənzəsə də, fərqli olaraq yalnız iki əsas ton verə bilir. Bəzi Teponaztlilərdə dəyişən uzunluqlu dilciklər sayəsində fərqli tonlar da əldə edilirdi. Teponaztlinin tarixi və mədəni əhəmiyyəti Teponaztli, Azteklər və Maya mədəniyyətlərində dini və rituallarla bağlı bir alət kimi mühüm rol oynayırdı. O, əsasən məbədlərdə, mərasimlərdə və döyüşlərdə istifadə edilirdi. Dini ayinlər və qurbanvermə mərasimləri – Aztek və Maya rahibləri Teponaztlidən tanrıların ruhlarını çağırmaq, dua oxumaq və qurban mərasimlərində istifadə edirdilər. Onun dərin və güclü səsi, mistik dünyaya keçid yaratmaq üçün vacib hesab olunurdu. Müharibə və hərbi çağırışlar – Aztek döyüşçüləri Teponaztlidən düşmənə hücum etməzdən əvvəl ritmik səslər yaratmaq, əsgərləri mübarizəyə ruhlandırmaq və döyüş strategiyalarını idarə etmək üçün istifadə edirdilər. Krallar və saray musiqisi – Teponaztli həm də saray musiqilərində, kral tədbirlərində və rəsmi mərasimlərdə mühüm yer tuturdu. Onun unikal səsi zadəganların və hökmdarların statusunu vurğulayan xüsusi bir element hesab olunurdu.
https://es.wikipedia.org/wiki/Teponaztli
https://www.metmuseum.org/art/collection/search/312583
https://www.mim.be/en/collection-piece/teponaztli
https://www.youtube.com/playlist?list=PLLTKgL-e1QarQ7_eagJDF3Kba0HFUBSUL
https://www.mexicolore.co.uk/aztecs/music/see-a-teponaztli-drum-in-action/1000
https://wmic.net/mexico-teponaztli-zapotec-warrior/
https://artsandculture.google.com/asset/teponaztli-unknown/AAFC0gnkpBifQA?hl=en
Tarix : 16 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
