Teodor M. Devis (1837 – 1915) - Amerikalı iş adamı, xeyriyyəçi və həvəskar arxeoloq olub, ən çox qədim Misir fironu Seti I-nin məzarını Krallar Vadisi-ndə kəşf etməsi ilə tanınır. Bu kəşf, 19-cu əsrdə Misirşünaslıq sahəsində ən mühüm arxeoloji tapıntılardan biri olmuşdur. Devis, qədim Misiri öyrənməyə böyük töhfələr verməsi ilə tanınır, amma onun metodları və bəzi iddiaları müasir alimlər tərəfindən şübhə altına alınmışdır. Erkən həyat və karyera Teodor M. Devis 1837-ci ildə ABŞ-da anadan olmuşdur. Şimal-şərqdə təhsil almış və əsasən parça sənayesində fəaliyyət göstərən bir iş adamı olmuşdur. Zaman keçdikcə Devis varlanmış və bu ona şəxsi maraqları ilə məşğul olmağa imkan vermişdir, xüsusən də qədim Misirə olan marağına. Arxeoloji işlər 19-cu əsrin sonlarına doğru, Teodor Devis Misirşünaslıq və qədim Misir tarixi ilə maraqlanmağa başlamışdır. Bir neçə dəfə Misirə səfər etmiş və nəhayət, Krallar Vadisi’nde qazıntılar aparmağa maliyyə dəstəyi vermişdir. Burada bir çox məşhur Misir fironu, o cümlədən Tutankhamun və Seti I dəfn olunmuşdur. Devisin ən məşhur arxeoloji işi 1905-ci ildə Seti I-nin məzarını tapması olmuşdur. Bu məzar əsrlər boyu itirilmişdi. Seti I, Misirin 19-cu sülaləsinin ən güclü fironlarından biri olub və onun məzarı Krallar Vadisi'ndə ən böyük və ən bəzəkli məzarlar arasında sayılırdı. Məzarın divarları, fironun axirət həyatına səyahətini təsvir edən mürəkkəb rölyeflərlə bəzədilmişdi. Müzakirələr Devisin kəşfləri mühüm olsa da, mübahisəsiz deyildi. O dövrün digər arxeoloqları tərəfindən, məsələn, məzarları açmaq üçün dinamitdən istifadə etməsi tənqid edilmişdir. Bundan əlavə, qazıntılarında etdiyi bəzi iddialar müasir alimlər tərəfindən şübhə altına alınmışdır. Lakin, Devisin işi Misirşünaslığa və qədim Misir dünyasına böyük diqqət çəkməyə kömək etmişdir. İrs Teodor M. Devis, Misirşünaslıq sahəsində böyük bir irs buraxmışdır, amma Krallar Vadisi'ndəki məzarların kəşfi ilə bağlı onun rolu, sonrakı dövrlərdə Howard Carter kimi arxeoloqların nailiyyətləri ilə müqayisədə daha az yadda qalır. Ancaq, onun qədim Misir məzarlarının qazıntıları və öyrənilməsi sahəsindəki töhfələri, sonrakı kəşflər üçün əsas təməl yaratmışdır. Devis 1915-ci ildə vəfat etmişdir, amma Misirşünaslıq sahəsindəki işi ölümündən sonra da sahəni uzun illər boyu təsir etmişdir. Xüsusən də Krallar Vadisi'ndəki qazıntıları, Misir arxeologiyasının tarixində əhəmiyyətli bir yer tutur.
https://research.frick.org/directory/detail/837
https://www.emmabandrews.org/project/items/show/77
https://www.libraryjournal.com/review/the-millionaire-and-the-mummies-theodore-daviss-gilded-age-in-the-valley-of-the-kings
https://www.librarything.com/author/davistheodorem
https://www.sps.nyu.edu/homepage/academics/faculty-directory/16362-theodore-m-davis.html
https://www.ajamie.com/lawyers/theodore-m-davis/
https://en.wikipedia.org/wiki/Theodore_M._Davis
Tarix : 5 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
