Tənha qaratoyuq (Catharus guttatus) - Şimali Amerikada yaşayan orta ölçülü qaratoyuq növü. Taksonomiya Bu növ, Şimali Amerikaya miqrasiya edən "Catharus" növləri ilə yaxından qohum deyil, əksinə Meksika qırmızımsı bülbül-qaratoyuğu ilə daha yaxındır. Növün elmi adı olan "guttatus" latınca "ləkəli" mənasını verir. Tarixən bu növə müxtəlif müəlliflər tərəfindən 17 əlavə növ və ya yarımnöv adı verilmişdir, lakin indi bunların hamısı sinonim kimi qəbul edilir. Təsvir Bu növün uzunluğu 15-18 sm, qanad açıqlığı 25-30 sm və çəkisi 18-37 qram arasındadır. Qanad uzunluğu 7,8-11,1 sm, dimdiyi 1,6-1,9 sm və ayaqları 2,7-3,3 sm-dir. Digər Şimali Amerika "Catharus" qaratoyuqları ilə müqayisədə daha yığcam və qısa qanadlıdır. Tənha qaratoyuq, "Catharus" qaratoyuqlarının xarakterik ağ-tünd-ağ qanad altı naxışına malikdir. Yetkin fərdlərin üst hissələri əsasən qəhvəyi, quyruqları isə qırmızımtıldır. Alt hissələri ağ rəngdədir, sinəsində tünd ləkələr və boz və ya qəhvəti yanları var. Ayaqları çəhrayı, göz ətrafında isə ağ halqa var. Şərqdə yaşayan quşların üst hissələri daha zeytun-qəhvəyi, qərbdə yaşayanlar isə daha boz-qəhvəti rəngdədir. Yayılması və yaşayış mühiti Tənha qaratoyuqlar Kanada, cənubi Alyaska və Şimali Amerikanın şimal-şərq və qərb bölgələrində iynəyarpaqlı və ya qarışıq meşələrdə çoxalır. Qərbi Avropa və şimal-şərqi Asiyaya çox nadir hallarda səyahət edirlər. Tənha qaratoyuqların əksəriyyəti qışlamaq üçün ABŞ-nin cənubuna və Mərkəzi Amerikaya miqrasiya edir, lakin bəziləri şimal sahil ştatlarında və cənubi Ontarioda qalır. Ləkəli qaratoyuqların müəyyən edilməsi sadələşir, çünki tənha qaratoyuq qışda Şimali Amerikada adi halda tapılan yeganə ləkəli qaratoyuq növüdür. Çoxalma Tənha qaratoyuqlar yerlərdə və ya ağacların aşağı hissələrində fincan şəklində yuva qurur. Adətən meşələrdə çoxalsalar da, bəzən qışda parklarda və meşəli məhəllələrdə qışlayırlar. Davranış Tənha qaratoyuqlar ağac və kolluqlarda, əsasən həşəratlar və giləmeyvələrlə qidalanır. Mahnı Tənha qaratoyuğun mahnısı "təbiətdəki ən gözəl səs" kimi təsvir edilmişdir. Bu mahnı göy və fleyta bənzəri səslənməsi ilə xarakterizə olunur. Mahnı bir başlanğıc notu ilə başlayır və ardınca müxtəlif tonlarda təkrarlanan azalan musiqi ifadələrindən ibarətdir. Tənha qaratoyuq tez-tez yüksək və açıq yerlərdən oxuyur. Onun mahnısının notlarının təhlili göstərir ki, bu notlar harmonik sadə tam ədəd nisbətləri ilə əlaqədardır, bu da bir çox insan musiqisinə bənzəyir və digər quşların mahnılarından fərqlidir. Mədəniyyətdə Tənha qaratoyuq Vermont ştatının rəmzi quşudur. Uolt Uitmen, Abraham Linkoln üçün yazdığı "When Lilacs Last in the Dooryard Bloom'd" elegiyasında tənha qaratoyuğu Amerika səsinin, şeir və digər ifadələrin simvolu kimi təqdim edir. Bu əsər Amerika ədəbiyyatının əsas mətnlərindən biridir. "A Hermit Thrush" amerikalı şair Emi Klampittin bir şeirinin adıdır. T. S. Eliotun "The Waste Land" şeirinin beşinci hissəsində ("What the Thunder Said") tənha qaratoyuq qeyd olunur. Keçmiş Kanada indie-rok qrupu "Thrush Hermit" adını quşun adının tərsinə çevirməklə almışdır. Bu ad həmçinin amerikalı qruplar "Hermit Thrushes" və "Hermit Thrush" tərəfindən də istifadə olunur.
https://www.allaboutbirds.org/guide/Hermit_Thrush/id
https://ebird.org/species/herthr
https://en.wikipedia.org/wiki/Hermit_thrush
https://www.audubon.org/field-guide/bird/hermit-thrush
https://abcbirds.org/bird/hermit-thrush/
https://birdsoftheworld.org/bow/species/herthr/cur/introduction
https://xeno-canto.org/species/Catharus-guttatus
Tarix : 2 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
