Takifobiya – Tənqid edilməkdən, biabır olmaqdan və ya utanmaqdan hədsiz dərəcədə qorxmaq. Mahiyyəti Bu fobiya, insanın başqalarının qarşısında səhv etməsinə, uğursuz olmasına və ya rüsvay olmasına qarşı həddindən artıq həssas olmasına səbəb olur. Bu həmçinin, başqalarının qarşısında biabır olmaq, səhv etmək və ya tənqid olunmaq qorxusudur. Bu fobiya, əsasən, sosial narahatlıq pozuntusuna bənzəsə də, konkret olaraq insanın rüsvayçılıq və ya utanc hissindən qaçınması ilə xarakterizə olunur. Simptomlar - İnsanlarla ünsiyyətdən çəkinmək - Toplum qarşısında danışmaqdan və ya çıxış etməkdən qorxmaq - Tənqid və ya rəy bildirilməsindən narahat olmaq - Utanc hissinin yaranması və fiziki reaksiyalar (tərləmə, ürək döyüntüsünün sürətlənməsi, titrəmə) - Sosial vəziyyətlərdən qaçmaq və təcrid olunmaq Səbəblər - Uşaqlıq travmaları – Valideynlər və ya müəllimlər tərəfindən tez-tez danlanmaq və ya lağa qoyulmaq. - Perfeksionizm – Hər şeyin mükəmməl olmasını istəmək və ən kiçik səhvə belə dözə bilməmək. - Özünü dəyərsiz hiss etmək – Daim özünü başqaları ilə müqayisə etmək və aşağı görmək. - Ailədən və ya cəmiyyətdən gələn yüksək gözləntilər - Aşağı özünəinam və özgüvən çatışmazlığı - Əvvəlki utanverici və ya travmatik hadisələr Müalicə - Psixoterapiya (xüsusilə bilişsel-davranış terapiyası) - Ekspozisiya terapiyası (qorxularla üzləşərək onları azaltmaq) - Dəstəkləyici mühit yaratmaq (özünəinamı artırmaq üçün sosial dəstək) - Tənəffüs və rahatlama texnikaları (stresi azaltmaq üçün meditasiya və dərin nəfəs məşqləri) Fiziki təsirlər - Ürək döyüntüsünün sürətlənməsi - Tərləmə və titrəmə - Baş gicəllənməsi və ya huşun itməsi qorxusu - Mədə narahatlığı və ürəkbulanma
https://www.medicalnewstoday.com/articles/321378
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0191886911004843
https://www.verywellmind.com/fear-of-embarrassment-can-literally-kill-you-friday-fix-the-verywell-mind-podcast-5225976
https://www.psychologytoday.com/intl/blog/how-do-life/201811/fear-embarrassment
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/social-anxiety-disorder/symptoms-causes/syc-20353561
Tarix : 5 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
