Synodontis - Mochokidae ailəsinin ən böyük cinsi. Taksonomiya Bu cins, Mochokidae ailəsinin 10 cinsi və 190 müxtəlif növü arasında ən geniş yayılmışdır. Synodontis cinsinə 131-dən çox müxtəlif növ daxildir. Synodontis balıqları həmçinin "cırıldayan balıqlar" kimi tanınır, çünki onlar ələ alındıqda və ya narahat edildikdə pərdəli üzgəc tikanları vasitəsilə səs çıxara bilirlər. Synodontis balıqları tikanlarını bir-birinə sürtərək cırıltıya bənzər səs çıxarır. Bu səs, qorxduqları və ya qəzəbləndikləri zaman meydana gəlir. Həmçinin, Synodontis balıqları sudan çıxarıldıqda da cırıldaya bilər. Bu balıqlar kiçik və orta ölçülü olub, bir çox növü cəlbedici xallı naxışlara malikdir. Bəzi növlər təbii olaraq qarın üstə üzməklə məşhurdur və "tərs üzən ilan balığı" adını qazanıb. Bu növlərə Synodontis contractus və Synodontis nigriventris daxildir. Digər bir növ, Synodontis multipunctatus, isə "ququşu ilan balığı" kimi tanınır və başqa balıqların kürülərini parazitləşdirir. Synodontis petricola və Synodontis grandiops də bu qrupa daxildir. Yayılması Synodontis əsasən Afrika boyu, xüsusilə Mərkəzi və Qərb Afrikada yayılmış şirin su ilan balığıdır. Bu cins, Mochokidae ailəsinin ən geniş yayılmış cinsi olaraq, Afrika çay sistemləri və Nil çayı hövzəsində tapılır. Onlar çaylar, göllər, axarlar və digər şirin su mənbələrində yaşaya bilirlər. Onların yayılması ciklit balıqlarına bənzəsə də, ciklitlərdən fərqli olaraq, onların müxtəlifliyi əsasən çaylarda deyil, göllərdə müşahidə olunur. Tarix Synodontis ilan balıqları Tanganyika gölündə kiçik endemik radiasiya təşkil edir. Bu radiasiyaya endemik olmayan S. victoriae növü də daxildir. Bu radiasiyanın nisbətən yaxın tarixdə (~5.5 milyon il əvvəl) tam göl şəraitində müxtəlifləşdiyi düşünülür. Bu, digər Tanganyika gölü endemik növləri üçün də keçərlidir, məsələn, mastacembelid ilan balıqları və platythelphusid xərçəngləri. Tanganyika gölündə yaşayan Synodontis növləri Müllerian mimikriyası nümayiş etdirir və ən azı bir növ (Synodontis multipunctatus) kürü parazitidir. Fosil qeydləri Synodontisin ən qədim fosilləri Şərqi Afrikada Erkən Miosen dövrünə aiddir. Synodontis fosillərinin çoxu tikanlardan ibarətdir, çünki onlar daha davamlıdır və daha yaxşı qorunub saxlanılır. Tapılan tikan fosilləri balığın ailə və ya cinsini müəyyən etmək üçün istifadə olunur, lakin növünü müəyyən etmək mümkün deyil. Mövcud Synodontis növləri başlarında olan bığşəkilli orqanlar (barbellər), dəri rəngləri, kəllə sümükləri və dişlərin sayı və uzunluğu ilə müəyyən edilə bilər. Ekologiya Synodontis növləri omnivor ümumçillərdir və geniş qida spektrinə malikdirlər. Onların mədələrində həşəratlar, xərçənglər, molyusklar, halqalı qurdlar, toxumlar və yosunlar tapılmışdır. Onlar dib qidalanan balıqlardır və detritivor ola bilərlər, bəzi növlər isə filtrlə qidalanmağa uyğunlaşa bilər. Bu, onlara mövsümi və mühit dəyişikliklərinə uyğunlaşmaq və müxtəlif yaşayış yerlərini kolonizə etmək imkanı verir. Müxtəlif Synodontis növlərinin böyümə sürətləri bir qədər fərqlidir, lakin əksəriyyəti oxşardır. Dişilər adətən erkəklərdən daha böyük olur. Həm erkək, həm də dişilərdə ilk il böyümə sürəti kəskin şəkildə artır, sonra isə yaşlandıqca böyümə yavaşlayır. Bu balıqların forması və quruluşu digər balıqlardan fərqlidir. Ağızlarının ölçüsü və forması ventral ağız quruluşuna görə fərqlidir və bu balıqlar adətən yan tərəfdən baxıldıqda üçbucaq və ya silindrik formaya malikdir. Bu balıqların çoxalması haqqında çox az məlumat var. Məlumdur ki, onlar iyuldan oktyabra qədər kürü tökür və bu zaman cüt-cüt üzürlər. Synodontis növlərinin yağış mövsümünün daşqın dövründə çoxaldığı qeyd edilmişdir.
https://www.tfhmagazine.com/articles/freshwater/raising-synodontis-cats-full-article#google_vignette
https://pethelpful.com/fish-aquariums/synodontis-catfish
https://petmedaily.com/synodontis-catfish/
https://fishbase.mnhn.fr/summary/Synodontis-petricola
https://pethelpful.com/fish-aquariums/synodontis-species
https://www.fishkeeper.co.uk/fish/freshwater/catfish/petricola-catfish
https://thefishroom.co.nz/blogs/the-fish-room-blogs/creating-a-perfect-home-for-synodontis-petricola-a-comprehensive-guide?srsltid=AfmBOopy9LDepNCq7-iJzmpQIRMtAvVCEGMILbFwaQ5JROKtLoREOoQs
https://www.fishbase.se/summary/synodontis-nigriventris.html
https://www.3reef.com/threads/synodontis-care-guide.153680/#google_vignette
https://juniperpublishers.com/ofoaj/OFOAJ.MS.ID.555781.php
https://www.dcceew.gov.au/sites/default/files/documents/synodontis-eupterus-application-tor-2021.pdf
https://www.planetcatfish.com/common/genus.php?genus_id=29#google_vignette
https://www.scielo.sa.cr/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0034-77442008000200039
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC1833983/
https://www.allpondsolutions.co.uk/blogs/fishkeeping-advice/the-fish-files-synodontis-petricola?srsltid=AfmBOorM-oYTELdDHcp2xzt1xiUUriiNQD-f_Abu3NGJytcj5G8hoXEb
https://www.researchgate.net/figure/BI-tree-of-Synodontis-catfish-Voucher-and-field-numbers-see-the-electronic_fig1_6651432
https://simstropicalfish.co.uk/product-category/synodontis/
http://blogs.thatpetplace.com/thatfishblog/2009/04/27/synodontis-catfish-for-the-african-cichlid-tank/
https://www.plantedtank.net/threads/synodontis-catfish.213106/
https://www.practicalfishkeeping.co.uk/features/frequently-asked-questions-on-synodontis/
Tarix : 31 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
