Stesichorus (eramızdan əvvəl 630 – 555) - Qədim Yunan şairi və lirik poeziyanın önəmli nümayəndələrindən biri. Onun əsərləri, xüsusilə epik və lirik şeirlərinin birləşməsi ilə tanınır. Stesichorus, xüsusilə təsvir etdiyi zəngin təbiət mənzərələri, döyüş səhnələri və yüksək əxlaqi mövzularla tanınır. O, həmçinin "choral poetry" (xor poeziyası) növünün inkişafında mühüm rol oynamış və onun əsərləri Yunan ədəbiyyatında əhəmiyyətli bir yeri tutmuşdur. Həyatı və təhsili Stesichorus, Yunanıstanın Cənubi İtaliyada yerləşən Himera şəhərində doğulmuşdur. Çox vaxt Siciliya və Cənubi İtaliya bölgələrində yaşamış və orada fəaliyyət göstərmişdir. Onun əsərləri, xüsusilə Yunan dünyasında böyük məşhurluq qazanmışdır, lakin bir çoxunun tam mətni günümüzə çatmamışdır. Stesichorus’un əsərləri daha çox şairlərin istifadə etdiyi ənənəvi "epik" janrından fərqli olaraq, lirik ifadələr və müəyyən ölçülərlə yazılmışdır. Onun əsərləri, əsasən xorlarla birlikdə ifa olunan şeirlər idi və bu şeirlər tez-tez dini, qəhrəmanlıq və mifik hadisələrə həsr olunurdu. Əsas yaradıcı fəaliyyəti Stesichorus, Yunan ədəbiyyatında "epik şeir" ilə "lirizm"i birləşdirən bir təcrübə yaratmışdır. Onun şeirləri yalnız əzəmətli qəhrəmanlıq hekayələrini deyil, həm də insan təcrübələrinin dərinliyini təhlil etməyə cəhd edir. Şeirlərində, xüsusilə müharibə, əxlaq, və insanın tənqidi mövzularda böyük diqqət yetirilmişdir. Bundan əlavə, o, həm də bir neçə mifik və tarixi hadisəni poeziyaya çevirmişdir. Bu əsərlərin içərisində Truva müharibəsi, Herakl və digər tanrı və qəhrəmanların əhvalatları var. Stesichorus'un şeirindəki ən məşhur mövzulardan biri, tanrılarla və insanların münasibətləri, xüsusən də insanların öz talelərini necə idarə etmələridir. Əsas əsərləri Stesichorus’un əsərlərinin əksəriyyəti itmişdir, lakin bir neçə hissə bu günə qədər gəlib çatıb. Onun ən məşhur əsərlərindən bəziləri bunlardır: "The Sack of Ilion" (Trojan War) – Bu şeir, Troya müharibəsinin sona çatmasını və Troya şəhərinin dağıdılmasını təsvir edir. Stesichorus, müharibənin faciəsini və nəticələrini həm döyüş, həm də mədəniyyət baxımından təhlil edir. "The Geryoneis" – Bu əsər, Heraklın Geryon adlı canavarı öldürməsinin əhvalatını izah edir. Bu şeir, həm qəhrəmanlıq, həm də insanın daxili mübarizələri haqqında dərin düşüncələri əks etdirir. "The Return of Helen" – Stesichorus’un ən məşhur əsərlərindən biri olan bu şeir, Helenin Troya müharibəsinə səbəb olduğu hadisələrdən sonra, onun dövrünə və əxlaqına dair tənqidi bir yanaşma təqdim edir. Burada Stesichorus, Helenin niyə müharibəyə səbəb olduğunu və əslində onun müharibəyə dair rolunu təhrif etdiyi haqqında bəzi fərqli nəzəriyyələr irəli sürür. Bu əsər, həm də yunan əfsanələrindəki Helenin imicinin dəyişməsinə səbəb olmuşdur. "The Kypria" – Bu əsər, Paris və Helenin müharibə səbəbiylə evliliklərinə dair mifik bir izahı təqdim edir. İrs və təsiri Stesichorus, Yunan ədəbiyyatında və poetikasında böyük təsir yaratmış bir şairdir. Onun "epik" və "lirizm"i birləşdirməsi, həm də şeirindəki fəlsəfi yanaşmalar, daha sonra gələn şairlər üçün böyük ilham mənbəyi olmuşdur. Stesichorus, daha sonra gələn Yunan şairləri, o cümlədən Pindar və Aiskxilos üçün mühüm təsir göstərmişdir. Onun şeirlərinin fəlsəfi dərinliyi və mifik təhlilləri, xüsusən də Truva müharibəsi və qəhrəmanlıq məsələləri mövzusunda ədəbi təcrübələrə yeni yanaşmalar gətirmişdir.
https://www.britannica.com/biography/Stesichorus
https://bmcr.brynmawr.edu/2015/2015.10.40/
https://www.poetryfoundation.org/poets/stesichorus
https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/9783110715736/html?srsltid=AfmBOorJDsfGQgp_C8toVmy5HlEP5kfTyuVY2FSDlpFpTRydClDgxtes
https://www.cambridge.org/core/books/stesichorus-in-context/15655EC4FD84AD1692940EE4CCE9BB53
https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=PersEnc+S.stesichorus
https://oxfordre.com/classics/display/10.1093/acrefore/9780199381135.001.0001/acrefore-9780199381135-e-6077
https://www.goodreads.com/author/show/644609.Stesichorus
Tarix : 10 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
