Stanislaw Wyspianski (15 yanvar 1869 – 28 noyabr 1907) — Polşanın məşhur dramaturqu, şairi, rəssamı və teatr rejissoru. O, Polşa ədəbiyyatı və incəsənətində modernist cərəyanın ən görkəmli nümayəndələrindən biri hesab olunur. Wyspianski öz yaradıcılığı ilə Polşa mədəniyyətində dərin iz qoymuş və "Polşa incəsənətinin dahi uşağı" kimi tanınmışdır. Həyatı Stanislaw Wyspianski 15 yanvar 1869-cu ildə Polşanın Krakov şəhərində anadan olmuşdur. O, gənc yaşlarından incəsənətə və ədəbiyyata böyük maraq göstərmişdir. Krakov İncəsənət Akademiyasında təhsil almış və burada rəssamlıq, qrafika və teatr dizaynı ilə məşğul olmuşdur. Təhsilini tamamladıqdan sonra o, Parisdə təhsilini davam etdirmiş və burada müasir incəsənət cərəyanları ilə tanış olmuşdur. Wyspianski həm rəssam, həm də yazıçı kimi fəaliyyət göstərmişdir. O, öz yaradıcılığı ilə Polşa mədəniyyətində yeni bir cərəyan yaratmış və müasir teatrın inkişafına böyük töhfə vermişdir. Yaradıcılığı Stanislaw Wyspianski dramaturq, şair, rəssam və teatr rejissoru kimi fəaliyyət göstərmişdir. Onun yaradıcılığı modernizm, simvolizm və milli mövzular ilə zəngindir. Wyspiański öz əsərlərində Polşa tarixini, mədəniyyətini və milli kimliyini tərənnüm etmişdir. Əsas əsərləri - "Evlilik" (Wesele, 1901) — Bu pyes Wyspiańskinin ən məşhur əsəridir. Pyesdə Polşa kənd həyatı və şəhər ziyalıları arasındakı ziddiyyətlər təsvir olunur. Bu əsər Polşa teatrının klassikası hesab olunur. - "Akropolis" (1904) — Bu pyes Krakovdakı Vavel qalasında səhnələşdirilmişdir və Polşa tarixi ilə bağlı simvolik bir əsərdir. - "Bolesław Smialy" (1903) — Bu tarixi dram Polşa krallarından biri haqqında yazılmışdır. Wyspianski həmçinin şeirlər, rəsm əsərləri və vitrajlar yaratmışdır. Onun rəsm əsərləri tez-tez Polşa tarixi və mifologiyası ilə bağlıdır. Teatr fəaliyyəti Stanislaw Wyspianski Polşa teatrının inkişafında mühüm rol oynamışdır. O, teatr səhnəsi üçün dekorasiyalar və kostyumlar hazırlamış, həmçinin pyeslər yazmış və səhnələşdirmişdir. Wyspianski teatrda simvolizm və modernizm üslublarını tətbiq etmiş və bu yeni yanaşma ilə Polşa teatrını zənginləşdirmişdir. Rəssamlıq fəaliyyəti Wyspianski həm də bacarıqlı bir rəssam idi. O, portretlər, mənzərələr və vitrajlar yaratmışdır. Onun əsərləri tez-tez Polşa tarixi və mədəniyyəti ilə bağlıdır. Wyspianskinin vitraj əsərləri Krakovdakı Fransiskan Kilsəsi kimi məkanlarda nümayiş olunur. İrsi Stanislaw Wyspianski Polşa mədəniyyətinin ən görkəmli simalarından biridir. Onun yaradıcılığı ədəbiyyat, teatr və incəsənət sahələrində dərin iz qoymuşdur. Wyspianski öz əsərləri ilə Polşa milli kimliyini və mədəni irsini qoruyub saxlamışdır. Onun adı Krakovda küçələrə, məktəblərə və mədəniyyət mərkəzlərinə verilmişdir. Wyspianskinin əsərləri hər il keçirilən teatr festivallarında və sərgilərdə nümayiş etdirilir. Ölümü Stanislaw Wyspianski 28 noyabr 1907-ci ildə Krakovda vəfat etmişdir. Onun ölümü Polşa mədəniyyəti üçün böyük itki hesab olunur. Wyspianski öz yaradıcılığı ilə Polşa incəsənətində əbədi iz qoymuşdur.

İstinadlar

https://culture.pl/pl/tworca/stanislaw-wyspianski

https://www.britannica.com/biography/Stanislaw-Wyspianski

https://niezlasztuka.net/artysta/stanislaw-wyspianski/

https://artsandculture.google.com/story/DwVBqbuYmDQzLw?hl=pl

https://mnk.pl/zbiory/wybrane-dziela-stanislawa-wyspianskiego

https://dzieje.pl/postacie/stanis%C5%82aw-wyspia%C5%84ski-1869-1907

https://instytutksiazki.pl/aktualnosci,2,115-lat-temu-zmarl-stanislaw-wyspianski,8502.html

https://mdkboleslawiec.pl/stanislaw-wyspianski/

Tarix : 5 mart 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.