Stalin memarlığı - 1930-cu illərdən 1950-ci illərə qədər Sovet İttifaqında hakim olan memarlıq üslubudur. Bu üslub, sosialist realizminin memarlıq sahəsindəki təzahürü kimi qiymətləndirilir və Sovet rejiminin gücünü, əzəmətini və ideologiyasını əks etdirir. Stalinist Architecture, monumental, böyük ölçülü və dekorativ elementlərlə zəngin binaları ilə tanınır. Bu üslub, həm ictimai binalarda, həm də yaşayış komplekslərində geniş tətbiq olunmuşdur. Tarixi arxa plan Stalin memarlığı, 1930-cu illərdə Sovet İttifaqında yaranmışdır. Bu dövrdə, Sovet rəhbəri İosif Stalin, ölkənin sürətlə inkişaf etdiyini və sosializmin uğurlarını nümayiş etdirmək üçün monumental və təntənəli binaların tikintisinə üstünlük verirdi. Bu üslub, ənənəvi neoklassik memarlıq elementlərini sosialist ideologiyası ilə birləşdirərək, yeni bir memarlıq dili yaratdı. Stalin memarlığı, 1955-ci ildə Nikita Xruşşovun hakimiyyəti dövründə rədd edildi. Xruşşov, bu üslubun çox bahalı və praktik olmadığını iddia edərək, daha sadə və funksional memarlıq üslublarına üstünlük verdi. Stalin memarlığının əsas xüsusiyyətləri Monumentallıq və böyük ölçülər: Bu üslubda binalar, böyük ölçülü və təntənəli olur. Hündür qüllələr, geniş fasadlar və böyük meydanlar, Stalinist Architecture-in əsas elementlərindəndir. Dekorativ elementlər: Binalar, zəngin dekorasiyalarla bəzədilir. Heykəllər, relyeflər, sütunlar və digər dekorativ elementlər, binalara xüsusi bir estetika verir. Neoklassik və qotik elementlər: Stalinist Architecture, ənənəvi neoklassik və qotik memarlıq elementlərindən ilham alır. Lakin, bu elementlər sosialist ideologiyası ilə uyğunlaşdırılır. Simmetriya və mütənasiblik: Binalar, simmetrik və mütənasib dizayna malik olur. Bu, binaların əzəmətli və təntənəli görünüşünü daha da gücləndirir. İdeoloji simvollar: Binalar, sosialist ideologiyasını əks etdirən simvollarla bəzədilir. Qırmızı ulduzlar, oraq və çəkic simvolları, və sosialist şüarlar, binaların fasadlarında geniş istifadə olunur. Stalin memarlığının tətbiqi Stalinist Architecture, əsasən ictimai binalarda və yaşayış komplekslərində tətbiq olunmuşdur. Bu üslub, xüsusilə Moskva, Sankt-Peterburq (o dövrdə Leningrad) və digər böyük şəhərlərdə geniş yayılmışdır. Məşhur memarlar, Boris İofan, Vladimir Şçuko və Arkadi Mordvinov kimi şəxslər, bu üslubun inkişafında mühüm rol oynamışdırlar. Məşhur nümunələr Moskva Dövlət Universiteti: 1953-cü ildə tikilmiş bu bina, Stalinist Architecture-in ən məşhur nümunələrindən biridir. Bina, hündür qülləsi və zəngin dekorasiyaları ilə tanınır. Yeddi Qardaş (Moskva Yüksək Binaları): 1947-1953-cü illərdə tikilmiş bu yeddi bina, Stalinist Architecture-in ən əlamətdar nümunələrindəndir. Bu binalar, Moskvanın göy qurşağını təşkil edir. Sankt-Peterburq (Leningrad) metropoliteni: 1955-ci ildə açılmış bu metro stansiyaları, Stalinist Architecture-in dekorativ və monumental elementlərini əks etdirir. Təsiri Stalinist Architecture, Sovet İttifaqında geniş yayılsa da, 1955-ci ildən sonra rədd edildi. Lakin, bu üslubun təsiri, müasir memarlıqda hələ də hiss olunur. Xüsusilə, postsovet ölkələrində bu üslubun elementləri hələ də bəzi binalarda istifadə olunur. Stalinist Architecture, Sovet İttifaqının gücünü və əzəmətini əks etdirən monumental və dekorativ bir memarlıq üslubudur. Bu üslub, ənənəvi neoklassik və qotik memarlıq elementlərini sosialist ideologiyası ilə birləşdirərək, unikal bir estetika yaratmışdır. Stalinist Architecture, həm ictimai binalarda, həm də yaşayış komplekslərində geniş tətbiq olunaraq, Sovet memarlıq tarixində özünəməxsus yerini qoruyur. Bu üslub, hələ də bəzi müasir layihələrdə öz təsirini göstərir və memarlıq dünyasında maraq doğurur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Stalinist_architecture
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwipztiyyYmMAxX-SPEDHcyPEp4QFnoECBMQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.oxfordartonline.com%2Fgroveart%2Fdisplay%2F10.1093%2Fgao%2F9781884446054.001.0001%2Foao-9781884446054-e-7000080937&usg=AOvVaw3Vnaoa1ify1gnTcq4KyCq8&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwipztiyyYmMAxX-SPEDHcyPEp4QFnoECB8QAQ&url=https%3A%2F%2Fthereader.mitpress.mit.edu%2Fstalins-architect-the-remarkable-life-of-boris-iofan%2F&usg=AOvVaw1amdhzq9Dw9wrdsooKtVTC&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwipztiyyYmMAxX-SPEDHcyPEp4QFnoECBsQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2Fpdf%2F10.1525%2Fjsah.2009.68.4.467.pdf&usg=AOvVaw3ndFKr4wkTl7Gn8XEuXWan&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwipztiyyYmMAxX-SPEDHcyPEp4QFnoECBcQAQ&url=https%3A%2F%2Fehne.fr%2Fen%2Fencyclopedia%2Fthemes%2Farts-in-europe%2Fmonument%2Fprospective-and-experimental-utopias-in-1960s-soviet-architecture&usg=AOvVaw2JfdsjHpn8_aZzm78CaI7O&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwipztiyyYmMAxX-SPEDHcyPEp4QFnoECCUQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.degruyter.com%2Fdocument%2Fdoi%2F10.7591%2F9781501723582-014%2Fhtml%3Fsrsltid%3DAfmBOopG9fPZB-fmV1eMq1VK_uwboRWrvPWZBtqcmAxMBe5vBgACJS27&usg=AOvVaw25M6TNbXQHfIv4fIU7Tu4k&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwipztiyyYmMAxX-SPEDHcyPEp4QFnoECCYQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.researchgate.net%2Fpublication%2F323578313_Architecture_of_Stalingrad_the_image_of_the_hero_city_by_the_language_of_Stalinist_Empire_style&usg=AOvVaw2hZ-5w7ND_X04heS2qzc_1&opi=89978449
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
