Şotland Teryeri - Daha çox "Scottie" adı ilə məşhur olan Şotlandiyaya aid it cinsi. Əvvəlcə "Skye" Teryeri adı altında qruplaşdırılan Yüksək dağlıq teryer cinslərindən biri idi və Şotlandiyada yaranmış beş teryer cinsindən biridir. Digər dörd cins isə müasir "Skye", "Cairn", "Dandie Dinmont" və "West Highland White" teryerləridir. Tarixi Yüksək dağlıq teryerlərin (o cümlədən Scottie) əvvəlcə ümumi "Skye" teryeri adı altında qruplaşdırılması onların nəsil xəttində qarışıqlığa səbəb olub. 16-cı əsrə aid mənbələrdə adıçəkilən "Skye" teryerlərin "Scottie"cinsindən törəyib-törəmədiyi barədə mübahisələr var. Ancaq məlumdur ki, "Scottie" və "West Highland White" teryeri cinsləri yaxın qohumdur və hər ikisi "Perthshire" və "Rannoch" düzənliklərindən gəlir. Şotland Teryeri əvvəlcə gəmiriciləri, porsuq və tülküləri ovlamaq üçün istifadə edilirdi. Şotland teryeri cinsinin dəqiq mənşəyi qeyri-müəyyəndir və sənədləşdirilməmişdir. İlk yazılı qeydlər 1436-cı ilə aiddir və Don Leslinin "Şotlandiya Tarixi" (1436–1561) kitabında təsvir edilib. 200 il sonra Sir Coşua Reynolds bir qız uşağının müasir Şotland Teryerinə bənzəyən itlə rəsm əsərini çəkmişdir. Şotlandiya kralı VI Ceyms, bu cinsin populyarlaşmasında böyük rol oynayıb. O, Fransa kralına altı teryer hədiyyə göndərmiş və bu itlər cinsin dünyada yayılmasına kömək etmişdir. 19-cu əsrdə "Skye Teryeri" adı altında müxtəlif cinslər sərgilənirdi. Ancaq sonradan bu teryerlər dəqiq cinslərə ayrıldı və "Scottie", "Skye", "West Highland White" və "Cairn" teryeri cinsləri formalaşdı. 1879-cu ildə kapitan Qordon Murray və S.E. Şirli tərəfindən cins standartı müəyyən edildi. 1881-ci ildə ilk "Şotland Teryeri Klubu" İngiltərədə yaradıldı və 1888-ci ildə Şotlandiyada başqa bir klub təsis edildi. Şotland teryeri 1890-cı illərin əvvəllərində Amerikaya gətirildi və Birinci və İkinci Dünya Müharibələri arasında populyarlıq qazandı. 1930-cu ildə cinsin standartı qəbul edildi və ABŞ-da "Şotland Teryeri Klubunun Sağlamlıq Fondu" yaradıldı. Görünüş Kiçik, kompakt, qısa ayaqlı və möhkəm bədən quruluşuna malik bir teryerdir. Onların sərt, hava şəraitinə davamlı üst tükləri və yumşaq alt tükləri var. Kiçik, badam şəklində, parlaq gözləri və iti qulaqları diqqət çəkir. Ümumiyyətlə, erkək Şotland Teryeri 8.5–10 kq, dişi isə 8–9.5 kq çəkidə olur. Tükləri qara, boz və ya buğda rəngində ola bilər. Alt bədənlərində və ayaqlarında daha uzun tüklər olur ki, bu da "Scottie ətəyi" adlanır. Xarakteri Əraziyə bağlı, ayıq, çevik və döyüşkən itlərdir. Onlar inadkar və müstəqil xarakterlərə malikdirlər. Ailələrinə sadiqdirlər və adətən bir və ya iki nəfərə daha çox bağlanırlar. Şotland teryerləri yaxşı gözətçi itləri hesab olunur və lazımsız yerə hürmürlər. Onlar digər itlərlə aqressiv davrana bilərlər, buna görə də erkən yaşlarda sosiallaşdırılmaları vacibdir. Ov instinktləri çox güclüdür, buna görə də pişik və ya kiçik ev heyvanları ilə birgə saxlanılmaları məsləhət görülmür. Sağlamlıq Şotland Teryerləri "Von Willebrand" xəstəliyi (vWD), "kraniomandibulyar osteopatiya" (CMO) və "Scottie" spazmı kimi genetik xəstəliklərə meyllidirlər. Onlar həmçinin xərçəng xəstəliklərinə daha həssasdırlar. "Scottie spazmı" stress zamanı əzələlərin qeyri-iradi şəkildə yığılması ilə xarakterizə olunur. Ciddi bir xəstəlik olmasa da, bu vəziyyət təsirlənmiş itlərdə müvəqqəti hərəkət məhdudiyyətinə səbəb ola bilər. Xərçəng Şotland teryerilərində çox rast gəlinən xəstəliklərdən biridir. Sidik kisəsi xərçəngi, dəri xərçəngi və digər şiş növləri onlarda daha çox görülür.
https://en.wikipedia.org/wiki/Scottish_Terrier
https://a-z-animals.com/animals/scottish-terrier/
https://www.akc.org/dog-breeds/scottish-terrier/
https://www.thesprucepets.com/scottish-terrier-dog-breed-profile-4782421
https://www.petmd.com/dog/breeds/scottish-terrier
https://www.thekennelclub.org.uk/search/breeds-a-to-z/breeds/terrier/scottish-terrier/
https://dogtime.com/dog-breeds/scottish-terrier
https://www.purina.co.uk/find-a-pet/dog-breeds/scottish-terrier
https://www.webmd.com/pets/dogs/what-to-know-about-scottish-terriers
https://stca.biz/
https://www.dogster.com/dog-breeds/scottish-terrier
Tarix : 5 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
