Sonipat döyüşü - 1709-cu ilin dekabrında Hindistanda baş vermiş və Sikhlərin tarixində əhəmiyyətli bir hadisə olan döyüş. Bu döyüş, Sikhlərin məşhur lideri Banda Singh Bahadurun Mugal imperiyasına qarşı mübarizəsinin bir hissəsi olaraq qeyd edilir. Banda Singh Bahadur, Guru Gobind Singh’in təlimlərini davam etdirərək, Mugal işğalçılarına qarşı silahlı müqavimət göstərən bir lider olaraq tanınır. Tarixi kontekst Guru Gobind Singh, 1708-ci ildə öldükdən sonra, onun təlimlərinə uyğun olaraq Sikhlər öz müqavimətlərini davam etdirməyə başladılar. Banda Singh Bahadur, Guru Gobind Singh’in əmrilə Sikh qoşunlarının rəhbəri olaraq təyin edildikdən sonra, Mugal imperiyasına qarşı geniş bir üsyan başlatdı. Banda Singh, əvvəlcə Pencabda, xüsusən də Batala və Sirmaur bölgələrində böyük qələbələr qazandı və geniş əraziləri Mugal qüvvələrindən azad etdi. Bundan sonra, Mugal imperiyasının güclü qoşunları Banda Singh Bahadurun üzərinə yürüdü. Mughalların başında Cahan Shah, Hindistanın hökmdarı, və onun generalı Zulfikar Khan vardı. 1709-cu ildə, Sonipat yaxınlığında baş verən döyüş, Sikhlərin müqavimətini sarsıtmaq və onları məğlub etmək məqsədi daşıyırdı. Döyüşün keçməsi Sonipat döyüşü, Sikhlərin əzmli müqavimət göstərdiyi bir döyüş olsa da, Mugal qoşunları daha çoxlu və yaxşı təchiz olunmuşdu. Sikhlər, bir neçə min əsgərdən ibarət bir ordu ilə döyüşə girdilər, lakin Mugal qoşunları 20,000-dən çox əsgərdən ibarət idi. Bu rəqəm, Sikhlərin mövqeyini çətinləşdirdi. Banda Singh Bahadur, döyüşə qədər Sikhləri yüksək əhval-ruhiyyə ilə hazırlasa da, Mugal qoşunları tərəfindən üstünlük təmin olundu. Döyüş boyunca Banda Singh Bahadurun qüvvələri böyük təzyiqə məruz qaldılar və nəhayət, böyük itkilərlə geri çəkilməyə məcbur oldular. Bir çox Sikh döyüşçüsü şəhid oldu, lakin Banda Singh Bahadur döyüşdən sağ çıxdı. Nəticə Sonipat döyüşünün nəticəsi, Sikhlərin böyük bir məğlubiyyətini və ağır itkilərini göstərdi. Lakin, bu döyüşün Sikhlərin azadlıq mübarizəsinə olan təsiri müsbət oldu. Banda Singh Bahadurun rəhbərliyi altında, Sikhlər yenidən mübarizəyə başladılar və gələcəkdə daha böyük qələbələr qazandılar. Döyüşdən sonra Banda Singh Bahadur, Mugal qüvvələri tərəfindən həbs olunmuş və 1715-ci ildə Cahan Shah tərəfindən edam olunmuşdur. Lakin, onun şəhidliyi və mübarizəsi Sikhlər arasında böyük bir qəhrəmanlıq simvoluna çevrildi və onun döyüşləri, Sikhlərin öz azadlıqları və dini inancını müdafiə etmək üçün mübarizələrini davam etdirmələrinə təsir etdi. Sonipat döyüşü, Hindistan tarixində yalnız Sikhlərin deyil, həm də digər azadlıq hərəkatları üçün əhəmiyyətli bir mərhələdir. Bu döyüşün, Mugal imperiyasının zəifləməsinə və Sikhlərin öz dini və mədəni kimliklərini qorumaq məqsədilə mübarizəyə başlamalarına səbəb oldu.
https://dbpedia.org/page/Battle_of_Sonipat
https://en.bharatpedia.org/wiki/Battle_of_Sonipat
https://dbpedia.org/describe/?uri=http%3A%2F%2Fdbpedia.org%2Fresource%2FBattle_of_Sonipat
https://military-history.fandom.com/wiki/Battle_of_Sonipat
https://historica.fandom.com/wiki/Battle_of_Sonipat
Tarix : 9 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
