SnackWell effekti — Azyaşlılarda və ya gənclərdə dietə diqqət yetirməyin nəticəsi olaraq, yüksək kalorili və az kalorili qidalar arasında fərq etmədən sağlamlıqla bağlı əhəmiyyətli dəyişikliklər yarada bilən psixoloji və davranış fenomeni. Tarix Adı, 1990-cı illərdə məşhurlaşmış SnackWell's adlı məhsul seriyasına istinad edir. Bu məhsullar, kalorilərin sayını azaldaraq daha "sağlam" kimi təqdim edilmiş, amma bu məhsulların asanlıqla çox miqdarda yeyilməsi səbəbilə, əslində, gözlənilən nəticələr əldə edilməmişdir. 1990-cı illərin əvvəllərində SnackWell's adlı şirniyyatlar, qidalanma və kilo idarəsi sahəsində pazarın dəyişən trendlərini əks etdirirdi. Qida istehsalçıları, daha az kalori və ya az yağlı məhsullar təklif edərək daha sağlam həyat tərzini təşviq edirdilər. Bu məhsulların bazara daxil olması ilə, insanlar sağlam qidalanma prinsipinə uyğun olaraq "az yağlı" və "az kalorili" şirniyyatları tükətməyə başladılar. Ancaq bu yanaşma, SnackWell's məhsullarını çox yedikdə, müsbət təsirinin azalması və hətta bəzən mənfi nəticələr verməsi ilə nəticələndi. Bu fenomen, insanların "az kalorili" şirniyyatların daha sağlam olduğuna inanıb onlardan həddindən artıq istifadə etməyə başlaması ilə izah edilir. Beləliklə, özünü qidalanma və kalorilərə qarşı sərt nəzarət etməyən insanlar, əslində, diyetlərində daha çox qida qəbul edirdilər. Əsas faktorlar - Az kalorili qidaların təqdim edilməsi: Qidaların az kalorili olması, insanlara daha çox yemək imkanı yaradır, çünki onlar bu məhsulların "sağlam" olduğuna inanırlar. Bu düşüncə, onların yemək miqdarını məhdudlaşdırmadan yeməyə davam etmələrinə gətirib çıxarır. - Komfort qidalanma: İnsanlar az yağlı və ya kalorili məhsulların sağlamlığa zərər verməyəcəyini düşündükləri üçün çox yeyirlər. Bu, zehni rahatlıq təmin edir və nəticədə daha çox miqdarda qida istehlakına səbəb olur. - İnformasiya və yanıldıcı təsvirlər: Məhsul etiketlərindəki "az yağlı" və "az kalorili" ifadələri, istehlakçıları yanlış olaraq daha sağlam olduğunu düşünməyə məcbur edir. Bu, tələsik və artan miqdarda istehlakın baş verməsinə yol açır. Təsiri Qida istehlakı ilə bağlı gözlənilən faydaların əldə edilməməsi ilə müşahidə edilir. İnsanlar daha çox kalorili, amma az yağlı məhsullar yedikdə, əslində ümumi kalori qəbulunu artırırlar. Bu, kilo alımına, piylənməyə və digər sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Eyni zamanda, bu effekt uzun müddətdə sağlamlıq problemlərinə yol açdığı halda, insanlar belə məhsulların "sağlam" olduğu səhv təəssüratına əsaslanaraq çox yeyirlər. Fəsadlar - Piylənmə: Effektdən ən çox əziyyət çəkənlərdən biri, kalorilərini saymadan daha çox qida istehlak edən şəxslərdir. Bu, uzun müddətdə piylənməyə səbəb ola bilər. - Sağlamlıq problemləri: Qidalanma balansının pozulması, vitamin və mineral çatışmazlığı, metabolik xəstəliklər və ürək-damar problemləri yarada bilər. - Psixoloji effektlər: Yalnız fiziki deyil, eyni zamanda psixoloji olaraq da, yersiz qidalanma, yemək istəklərinin idarə edilməməsi və diyetə qarşı münasibətdə bir azadlıq hissi yarada bilər.
https://tedium.co/2019/04/02/snackwells-history-low-fat-cookies/
https://web.archive.org/web/20100326000536/http://www.fypower.org/news/?p=6625
https://en.wikipedia.org/wiki/SnackWell_effect
https://www.jstor.org/stable/25474381
Tarix : 8 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
