Slavko Janevski - Makedon şairi, nasiri, ssenaristi və rəssam. Həyatı Slavko Janevski 1920-ci ildə Skopyedə anadan olub. Orta məktəbi Skopyedə bitirib və 1941-ci ildə texniki məktəbdə təhsil alıb. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Belqradda olub, lakin müharibədən sonra Skopyeyə qayıdıb. 1945-ci ildən etibarən Makedoniyada ilk yeniyetmə jurnalı olan "Pioner"in redaktoru olub. Daha sonra "Titovce" uşaq jurnalı, "Nov den" və "Sovremenost" ədəbiyyat və incəsənət jurnalları, "Horizont" ədəbi qəzeti və "Osten" satirik qəzetinin baş redaktoru vəzifələrində çalışıb. O, həmçinin "Kočo Racin", "Nasha kniga" və "Makedonska kniga" nəşriyyatlarında redaktor kimi fəaliyyət göstərib. 1946-cı ildə Skopyedə Blaze Koneski, Aco Şopov, Vlado Maleski və Kole Çaşule ilə birgə "Makedoniya Yazıçılar Birliyi"ni təsis edib və sonradan bu birliyin prezidenti olub. Janevski "Makedoniya Elmlər və İncəsənət Akademiyası"nın (MANU) üzvü seçilib. 2013-cü ildə Makedoniya Lustratsiya Komissiyası onun Yuqoslaviya kommunist gizli xidmətləri ilə "Slavjan" ləqəbi ilə əməkdaşlıq etdiyini elan edib, lakin bu, onun ədəbi irsinə kölgə salmayıb. Yaradıcılığı Slavko Janevski ədəbi karyerasına poeziya ilə başlayıb, lakin 1952-ci ildə nəşr olunan "Seloto zad sedumte jaseni" ("Yeddi Göyən Ağacının Arxasındakı Kənd") romanı ilə tanınıb. Bu əsər Makedoniya dilində yazılmış ilk roman kimi tarixə düşüb. Onun digər məşhur romanları arasında "Dve Marii" ("İki Mariya"), "Tvrdoglavi" ("İnadkarlar") və Makedoniya tarixini əhatə edən altı romanlıq sikl daxildir. Janevski-nin poeziya toplusu "Krvava niza" ("Qanlı İp") və uşaqlar üçün yazdığı "Şekerna prikazna" ("Şəkər Nağılı") da geniş oxucu kütləsi tərəfindən sevilir. O, həmçinin kinoda fəal olub. 1967-ci ildə Voydan Çernodrinskinin "Makedonska krvava svadba" ("Makedoniya Qanlı Toyu") pyesini ssenariyə çevirib və bu film uğurla ekranlaşdırılıb. Digər ssenariləri arasında "Makedonski del od pekolot" ("Makedoniya Cəhənnəm Parçası") və "Jazol" ("Düyün") filmləri də var. Janevski rəssam kimi də fəaliyyət göstərib və komikslər çəkib. Mükafatları "AVNOJ Mükafatı" (1968) — ümumi yaradıcılığına görə. "Makedonsko slovo" — "Thought" ("Düşüncə") kitabı ilə. "Pula Film Festivalında Qızıl Arena" — "Makedonska krvava svadba" və "Makedonski del od pekolot" filmləri üçün. Şəxsi həyatı Slavko Janevski-nin şəxsi həyatı haqqında çox məlumat yoxdur. O, ömrünün çox hissəsini Skopyedə keçirib və ədəbi fəaliyyətlə məşğul olub. Ölümündən sonra, 2010-cu ildə Skopyedəki "Zena borec" parkında onun xatirəsinə heykəltəraş Tome Serafimovski tərəfindən hazırlanmış abidə ucaldılıb. 2020-ci il onun 100 illik yubileyi münasibətilə Skopye Şəhər Şurası tərəfindən "Slavko Janevski İli" elan edilib. Əsərləri "Seloto zad sedumte jaseni" ("Yeddi Göyən Ağacının Arxasındakı Kənd", 1952) — roman. "Dve Marii" ("İki Mariya", 1958) — roman. "Tvrdoglavi" ("İnadkarlar", 1965) — roman. "Krvava niza" ("Qanlı İp", 1945) — poeziya toplusu. "Şekerna prikazna" ("Şəkər Nağılı", 1976) — uşaq kitabı. "Čudotovorci" ("Möcüzə İşçiləri", 1989) — roman. Ədəbiyyatda təsiri Slavko Janevski Makedoniya ədəbiyyatının banisi kimi qəbul edilir. Onun "Seloto zad sedumte jaseni" romanı Makedoniya dilinin rəsmi olaraq tanınmasından sonra ədəbiyyatda yeni bir dövr açır. Əsərləri Makedoniya tarixini, xalq miflərini və sosial reallıqları əks etdirir. Janevski-nin poeziyası və nəsri müasir Makedoniya yazarlarına ilham verib və onun irsi regionda ədəbi inkişafın əsasını təşkil edir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Slavko_Janevski
https://www.goodreads.com/author/list/7541624.Slavko_Janevski
https://skopje2028.mk/in-my-poetry-language-was-everything-to-me-both-blood-and-flesh-and-stone-and-water-slavko-janevski-passed-away-25-years-ago/
https://www.britannica.com/biography/Slavko-Janevski
https://www.cs.earlham.edu/~dusko/InfoMak/literature/SJanevski.html
https://www.imdb.com/name/nm0417510/
https://mariabejanovska.wordpress.com/tag/slavko-janevski/
https://balkaninsight.com/2013/07/02/lustration-of-macedonian-writer-sparks-outcry/
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
