Sir George Stokes, 1st Baronet (1819–1903) - İngilis fizik və mühəndis. O, xüsusilə maye mexanikası, optika və termodinamika sahələrindəki elmi töhfələri ilə tanınır. Stokes'in adı, "Stokes qanunu" ilə məşhurdur, bu qanun mayelərdə hərəkət edən kiçik hissəciklərin hərəkətini təsvir edir və bu sahədə mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Erkən həyatı və təhsili George Stokes 1819-cu ildə İngiltərənin Skibbereen şəhərində anadan olmuşdur. O, Dublindəki Trinity College-də təhsil almış və burada fizika üzrə ixtisaslaşmışdır. Stokes, gənclik illərində təbiət elmlərinə olan marağını inkişaf etdirmiş və xüsusən də fizika və riyaziyyat sahələrində dərin biliyə sahib olmuşdur. 1841-ci ildə Trinity College-də fizika professoru olaraq tədris etməyə başlamış və bu dövrdə öz elmi fəaliyyətini daha da genişləndirmişdir. Stokes qanunu və maye mexanikası Stokes'in ən məşhur töhfəsi, mayelərdə hərəkət edən kiçik hissəciklərin sürətini və onlara qarşı tətbiq olunan müqaviməti təsvir edən "Stokes qanunu"dur. Bu qanun, maye içərisində hərəkət edən bir hissəcik üzərindəki müqavimətin, hissəcikin sürəti ilə necə əlaqəli olduğunu izah edir. Stokes qanunu, xüsusilə qatı hissəciklərin mayelər içərisindəki hərəkətini başa düşmək və hesablamaq üçün çox vacibdir. Bu qanun, maye mexanikası sahəsində, həmçinin tibbi və mühəndislik tətbiqlərində, məsələn, sıvıların içindəki mikro hissəciklərin hərəkətini izah etməkdə geniş istifadə olunur. Optika və Stokes şüası Stokes həmçinin optika sahəsində də mühüm işlər görmüşdür. O, işıq şüalarının atmosferdəki yayılma və sındırılma proseslərini araşdırmışdır. O, xüsusilə "Stokes şüası" və "Stokes dəyişməsi" kimi anlayışları ilə məşhurdur. Bu nəzəriyyələr, optik hadisələri izah edərək işığın rənglərinin və spektrlərinin necə dəyişdiyini izah edən vacib anlayışlardır. Stokes, həmçinin işığın əks olunması və keçirilməsi ilə əlaqədar müasir fizikanın inkişafına da böyük təsir etmişdir. Stokes təyini və termodinamika Stokes həm də termodinamika sahəsindəki işləri ilə tanınır. O, istilik və enerji ötürülməsi proseslərini araşdırmış və xüsusilə termal yayılma məsələlərində mühüm nəzəriyyələr inkişaf etdirmişdir. Onun bu sahədəki tədqiqatları, istilik mühəndisliyi və digər texniki sahələrdəki inkişaflara əsaslı təməl yaratmışdır. Akademik və cəmiyyət həyatı Stokes, öz dövrünün ən hörmətli alimlərindən biri olaraq tanınmış və bir çox elmi təşkilatın üzvü olmuşdur. O, 1854-cü ildə Kral Cəmiyyətinə üzv seçilmiş və 1889-cu ildə həmin cəmiyyətin prezidenti olmuşdur. Stokes, həmçinin Cambridge Universitetindəki çoxsaylı elmi layihələrdə iştirak etmiş və bu universitetin inkişafında mühüm rol oynamışdır. 1896-cı ildə isə Sir George Stokes, 1-ci Baronluq titulunu almışdır, bu da onun elmi karyerasının yüksək qiymətləndirilməsi və ictimai həyatdakı mövqeyinin göstəricisi idi. Sonrakı illər və miras George Stokes, 1903-cü ildə vəfat etmişdir. Onun elmi fəaliyyətləri, xüsusən maye mexanikası və optika sahələrindəki işləri, müasir fizika və mühəndislik sahələrindəki nəzəriyyələrin inkişafına mühüm təsir göstərmişdir. Onun Stokes qanunu və optik işləri, hələ də bu sahələrdə geniş şəkildə tətbiq edilir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Sir_George_Stokes,_1st_Baronet
https://www.britannica.com/biography/Sir-George-Gabriel-Stokes-1st-Baronet
https://artsandculture.google.com/entity/sir-george-stokes-1st-baronet/m01f5lp?hl=en
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Stokes/
https://www.wikidata.org/wiki/Q155907
https://artuk.org/discover/artworks/george-stokes-18191903-216241
https://www.wikitree.com/wiki/Stokes-5537
Tarix : 26 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
