Simony nəhəng kərtənkələsi (Gallotia simonyi) - Kanar adalarından El Hierro adası və yaxınlıqdakı Roque Chico de Salmor adacığına endemik olan iri bir divar kərtənkələsi növü. Etimologiya Növün xüsusi adı olan simonyi, Vyanalı təbiətşünas Oskar Simonyin (1852–1915) şərəfinə verilmişdir. Simony 1889-cu ildə Roque Chico de Salmor adacığında növü təsvir etmək üçün istifadə edilən üç fərd toplamışdır. Taksonomiya İki yarımnöv tanınır: - Roque Chico de Salmor nəhəng kərtənkələsi, Gallotia simonyi simonyi, 1931-ci ildən bəri nəsli kəsilmişdir. - El Hierro nəhəng kərtənkələsi, Gallotia simonyi machadoi, 1975-ci ildə adanın şimalındakı Fuga de Gorreta ərazisində, dörd hektardan az bir sahədə kəşf edilmişdir. 1999-cu ildən bəri Roque Chico de Salmor və El Hierronun digər hissələrinə tətbiq edilsə də, hələ də "kritik təhlükə altında" kimi təsnif edilir. Təkamül Gallotia cinsinin nümayəndələri coğrafi cəhətdən daha qədim olan şərqi Kanar adalarında meydana gəldi və yeni adalar yaranan kimi qərbə doğru yayıldı. Simony nəhəng kərtənkələsi, La Qomera nəhəng kərtənkələsindən təkamül edərək, El Hierro adasını 0,85 milyon il əvvəl kolonizə etdikdən sonra meydana gəldi. Təsvir Bu növ çox möhkəm quruluşa malikdir. Burun açılışları rostral, birinci supralabial və postnasal ilə təmasdadır. Beş supralabial adətən subokulyardan əvvəl yerləşir. Böyük temporal pulcuqlar, sayları 25 ilə 81 arasında dəyişir. İki çox böyük supratemporal pulcuq var. Maseterik və timpanik pulcuqlar mövcuddur, lakin kiçikdir. Yaxalıq 10 ilə 17 pulcuqdan ibarətdir və dişlidir. 80-103 dorsal pulcuq var, kiçikdir və bədənin mərkəzində yerləşir. Ventral pulcuqlar demək olar ki, kvadrat formasındadır və 18-22 uzununa sırada yerləşir. Yetkin fərdlər qara rəngdədir, ayaqları və quyruğu daha açıq rəngdədir, dodaqlar və temporal bölgədə bəzi açıq rəngli ləkələr var. Bədənin yan tərəflərində altı ilə səkkiz sarı ocelli var, bəzən altında ikinci bir sıra da ola bilər. Ocellilər erkəklərdə dişilərdən daha böyük və daha çoxdur. Qarın hissəsi tünd qəhvəyi rəngdədir, xarici ventral pulcuqlar və qarın hissəsinin arxa hissəsi bir qədər daha açıqdır. Submaksilyar qara rəngdədir, gular bölgəsində açıq ləkələr və uzununa tünd zolaqlar var. Cavan fərdlər yetkinlərdən daha açıq rəngdədir, arxa hissənin ön tərəfi qəhvəyi-qırmızı, arxa hissəsi isə boz-qəhvəyi rəngdədir. Onların da arxa hissəsində çoxsaylı ocellilər var: sarı, yaşıl və ya mavi rəngli.
https://animalia.bio/el-hierro-giant-lizard
https://animalia.bio/gallotia-simonyi
https://mol.org/species/map/Gallotia-simonyi
https://reptile-database.reptarium.cz/species?genus=Gallotia&species=simonyi
https://www.thebhs.org/publications/the-herpetological-journal/volume-9-number-2-april-1999/1568-06-status-of-the-extinct-giant-lacertid-lizard-gallotia-simonyi-simonyi-reptilia-lacertidae-assessed-using-mtdna-sequences-from-museum-specimens/file
https://www.inaturalist.org/taxa/73808-Gallotia-simonyi
https://en.wikipedia.org/wiki/Simony%27s_giant_lizard
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
