Şərqi Avropa çoban iti - Ukrayna və rus çoban iti cinsi. Sovet İttifaqında, daha sərt iqlim şəraitinə uyğun, hərbi və mühafizə işlərində istifadə olunmaq məqsədilə alman çoban itindən seçilərək yetişdirilmişdir. Tarix Şərqi Avropa çoban iti XX əsrin əvvəllərində Sovet İttifaqında yetişdirilməyə başlanmışdır. 1920-ci illərdə Almaniyadan bir sıra Alman çoban itləri Ukrayna SSR-inə gətirilmiş və burada cinsin sərt Sovet iqlim şəraitinə uyğunlaşdırılması məqsədilə selektiv yetişdirmə proqramı başladılmışdır. Bir neçə onillik ərzində, bu proses nəticəsində, Qərbdə tanınan Alman çoban itindən tamamilə fərqli bir çoban iti forması yaradılmışdır. 1950-ci ildən etibarən bu it cinsi "Vostochno Evropeiskaya Ovcharka" və ya Şərqi Avropa çoban iti adı ilə tanınmağa başlanmışdır. Başlanğıcda cinsin inkişafı Ukraynada mərkəzləşmiş olsa da, İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Şərq Cəbhəsində ciddi zərbələr aldı. Lakin müharibə başa çatdıqdan sonra bu it cinsi Sovet İttifaqının digər bölgələrinə yayılmağa başladı. Müharibə zamanı Almaniyadan çox sayda alman çoban itləri gətirildi, çünki müharibə başlamazdan əvvəl bu cinsin idxalı mümkün olmamışdı. Şərqi Avropa çoban iti, Sovet İttifaqı daxilində hərbçilər və polislər tərəfindən geniş istifadə olunurdu. O, mühafizəçi və qoxulama iti olaraq məşhur idi və xüsusilə KQB tərəfindən çox sevilirdi. KQB yalnız qara rəngli fərdləri saxlayırdı. Əgər bu itlərin arasında qara olmayan bir bala doğulurdusa, həmin bala dərhal məhv edilir və bu damazlıq saxlanmazdı. Şərqi Avropa çoban iti cinsinin standartları ilk olaraq 1955-ci ildə SSRİ DOSAAF-ın Mərkəzi Komitəsi tərəfindən, 1964-cü ildə isə "Xidməti İtlərin Yetişdirilməsi Federasiyasının Rəyasət Heyəti" tərəfindən təsdiq edilmişdir. Hazırda Şərqi Avropa çoban iti, Rusiyada və keçmiş Sovet İttifaqı ölkələrində ən çox yayılan it cinslərindən biridir. 1 yanvar 2017-ci ildən etibarən Şərqi Avropa çoban iti "Nordic Kennel İttifaqı" tərəfindən tanınmış və həmin ittifaqın üzvü olan Danimarka, Finlandiya, İslandiya, Norveç və İsveç Kennel Klubları tərəfindən də qəbul olunmuşdur. Xüsusiyyətlər Şərqi Avropa çoban iti, alman çoban itindən əhəmiyyətli dərəcədə böyükdür və cinsi dimorfizm göstərir. Erkəklər adətən 67-72 sm arasındadır, amma bəzi fərdlərin boyu 74 sm qədər ola bilər. Dişilərin boyu isə 62-67 sm arasında olur. Kürkü sıx və orta uzunluqdadır, yaxşı inkişaf etmiş alt kürkə malikdir və çox vaxt qulaqlarda, boyunda, əzalarda və quyruqda daha uzun, yumşaq tüklər olur. Cinsin rəngləri əsasən qara-tan, samur və ya tünd qara olur, lakin "brindle" və ağ rənglər nadir hallarda rast gəlinir. Gözləri qəhvəyi, kəhrəba və ya mavi ola bilər. Qəribə rəngli gözlər də müşahidə edilmişdir. Qulaqları uzun və dik, pəncələri isə uzun barmaqlara sahibdir və buna görə də pəncələr qar ayaqqabısına bənzəyir. Xasiyyət Çox ağıllı, cəsarətli, qətiyyətli və sərt xarakterə sahib bir itdir. Sahibləri tez-tez bu cinsin xasiyyətini Doberman cinsinə bənzədirlər. Onlar yüksək səviyyədə qoruyucu instinktlərə malikdir və sahiblərini və əmlaklarını müdafiə etmək üçün heç bir çətinlik çəkməzlər. Bu itlər, müstəqil düşünmə qabiliyyətinə və əmrə sürətli reaksiyaya malikdirlər. Eyni zamanda, onlar mükəmməl bir izləyici, mühafizəçi və yardımçı itlərdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/East_European_Shepherd
https://ckcusa.com/breeds/east-european-shepherd/
https://wagwalking.com/breed/east-european-shepherd
https://www.dogbreedinfo.com/easteuropeanshepherd.htm
https://www.petpaw.com.au/breeds/east-european-shepherd/
https://easteuropeanshepherds.ca/about-breed
https://nl.working-dog.com/race/East-European-Shepherd-224
https://www.101dogbreeds.com/east-european-shepherd.asp
https://www.milouchouchou.com/en/little-known-dog-breeds/rare-breeds/eastern-european-shepherd
Tarix : 6 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
