Şərq sincabı (Tamias striatus) - Şimali Amerikanın şərq hissəsində tapılan bir sincab növüdür. Bu növ, Tamias cinsinin yeganə nümayəndəsidir. Etimologiya "Chipmunk" sözü yəqin ki, Ojibve dilindəki "ajidamoo" (və ya Otava dialektində "ajidamoonh") sözündən götürülmüşdür, bu sözün mənası "başı aşağı ağaclardan enən" deməkdir. İlk dəfə 1743-cü ildə Mark Katesbi tərəfindən "The Natural History of Carolina, Florida, and the Bahama Islands" əsərində təsvir edilmişdir. Daha sonra Linnaeus tərəfindən "Sciurus striatus" (latıncada "zolaqlı dələ") adı ilə təsnif edilmişdir. 1811-ci ildə Yohan İlliger tərəfindən elmi adı "Tamias striatus" ("zolaqlı idarəçi") olaraq dəyişdirilmişdir. Təsvir Kiçik bir növ olan şərq sincabı, quyruğu daxil olmaqla təxminən 30 sm (12 düym) uzunluğa və 66–150 qram (2.3–5.3 unsiya) çəkiyə malikdir. Üst bədəni qırmızı-qəhvəyi rəngdədir və belində beş tünd qəhvəyi zolaq, açıq qəhvəyi zolaqlarla ziddiyyət təşkil edir, quyruğu isə tünd rəngdədir. Bədəninin alt hissəsində daha açıq rəngli xəzlər var. Bığlarından qulaqlarının altına qədər uzanan qızılı bir zolaq və gözləri üzərində açıq rəngli zolaqlar var. Digər sincablardan iki diş azdır və ön ayaqlarında dörd, arxa ayaqlarında isə beş barmaq var. Sincabın görünüşü "həyatı boyu dəyişmir. Cinslər arasında xarici görünüş fərqi yoxdur, yalnız məhsuldarlıq dövrlərində cinsiyyət orqanlarının anatomik xüsusiyyətləri ilə fərqlənir. May və ya iyun aylarında, bəzən isə oktyabrda bir və ya iki dəfə tük dəyişimi baş verir. Albino və melanistik nümunələr də müşahidə edilmişdir, lakin bu, coğrafi qanunauyğunluq göstərmir." Yaşayış mühiti Şərq sincabı, ABŞ-nin şərq hissəsində və Kanada'nın cənubunda yayılmış olub, əsasən yarpaqlı meşələrdə və şəhər parklarında yaşayır. Qayalıq əraziləri, kollar və ya yıxılmış ağac yığınları olan yerləri üstün tutur, çünki bu cür ərazilər onlara gizlənmək üçün ideal şərait yaradır. Davranış Şərq sincabı ağaclara yaxşı dırmaşa bilir, lakin əsasən yeraltı yuvalar qurur və bu yuvalar geniş tunel sistemlərinə malik olur, tez-tez bir neçə girişi olur. Yuva qurarkən torpağı yanaq kisələri ilə başqa bir yerə daşıdığı iddia edilsə də, bu mövzuda qeydlər olduqca məhduddur. Con Berrouz yazılarında qeyd edir ki, "Mən əvvəllər sincabın torpağı yanaq kisələrində daşıdığını düşünürdüm və bunu kitablarımdan birində [Riverby, 1894] qeyd etmişdim, lakin indi əminəm ki, bu doğru deyil – yalnız qida ehtiyatlarını belə daşıyır." Sincablar yuvalarını həmçinin yarpaq, daş, budaq və digər materiallarla örtürlər ki, bu da yuvaların tapılmasını daha da çətinləşdirir. "Sincabın səs repertuarı beş əsas səsdən ibarətdir: cik-cik, çak, tril, fit və çat-çat." Sincabların trilləri dəqiqədə 130 dəfə təkrarlanır.
https://dep.nj.gov/njfw/wp-content/uploads/njfw/chipmunk.pdf
https://www.maine.gov/dacf/php/gotpests/othercritters/factsheets/chipmunk-vt.pdf
https://www.esf.edu/aec/adks/mammals/chipmunk.php
https://nhpbs.org/natureworks/chipmunk.htm
https://portal.ct.gov/-/media/deep/wildlife/pdf_files/outreach/fact_sheets/chpmunkpdf.pdf
https://animalia.bio/eastern-chipmunk
https://en.wikipedia.org/wiki/Eastern_chipmunk
Tarix : 7 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
