Sergey Winogradski - Rus mikrobioloqu və müasir mikrobiologiyanın qurucularından biri hesab olunur. O, torpaq mikrobiologiyası sahəsindəki qabaqcıl tədqiqatları və mikroorqanizmlərin azot fiksasiyasını aşkar etməsi ilə ən çox tanınır. Winogradski, mikrobioloji ekosistemlərin və mikroorqanizmlərin biogeokimyəvi dövrlərdəki, xüsusən azot, kükürd və karbon dövrlərindəki rolunun anlanmasına mühüm töhfələr vermişdir. Erkən həyat və təhsil Winogradski, Rus İmperiyasında, Yelizavetqrad şəhərində (indiki Kirovograd, Ukrayna) anadan olmuşdur. O, Sankt-Peterburq Universitetində təhsil almış və burada təbiət elmlərinə, xüsusilə mikrobiologiyaya maraq göstərmişdir. Sonra o, Avropada təhsilini davam etdirərək Almaniya və Fransada tanınmış alimlərin laboratoriyalarında işləyərək elmə yanaşma tərzini inkişaf etdirmişdir. Mikrobiologiyaya töhfələri Winogradski, ən çox azot dövrü üzərindəki işləri ilə tanınır. O, müəyyən bakteriyaların, məsələn, Azotobacter növünün atmosferdəki azotu bitkilər üçün istifadə oluna bilən forma çevirmək qabiliyyətinə malik olduğunu kəşf etmişdir. Bu inqilabi kəşf, torpaqların münbitliyində vacib olan azot fiksasiyasının əsas prosesini izah etməyə kömək etdi. O, həmçinin kükürd bakteriyalarının anlanmasına da töhfə vermiş, bəzi mikroorqanizmlərin kükürd birləşmələrini oksidləşdirə bildiklərini və beləliklə kükürd dövründə mühüm rol oynadıqlarını aşkar etmişdir. Bundan əlavə, Winogradski torpaqlardakı mikroorqanizmlərin müxtəlifliyini və onların ətraf mühitlə qarşılıqlı əlaqəsini araşdırmış, müasir ətraf mühit mikrobiologiyasının əsaslarını qoymuşdur. Onun ən diqqətəlayiq ixtiralarından biri Winogradski koloniyasıdır, bu, o, təbii mühitlərdə mikroorqanizmlərin müxtəlifliyini və metabolik fəaliyyətlərini göstərmək üçün yaratmışdır. Bu koloniyada mikrobioloji metabolizmin prosesləri nəzarət edilən, görünən şəkildə öyrənilirdi və bu gün də mikrobiologiya təhsilində dəyərli bir alət olaraq qalır. Son həyat və irsi Winogradski, karyerası boyunca həm Rusiyada, həm də xaricdə işləyərək mikrobiologiya və təhsil sahələrinə töhfə verməyə davam etmişdir. O, Rusiyada mikrobiologiya sahəsində ilk tədqiqat institutlarının yaradılmasında da iştirak etmişdir. Winogradski 1953-cü ildə vəfat etmişdir, lakin onun işləri qalıcı bir irs buraxmışdır. Onun tədqiqatları mikrobioloji həyatın və mikroorqanizmlərin ətraf mühit proseslərindəki rolunu anlamağımızı əsaslı şəkildə dəyişdirmişdir. Bu gün, o, ətraf mühit mikrobiologiyasının qurucularından biri kimi qəbul edilir və həm elmi, həm də təhsil sahələrinə verdiyi töhfələrlə yadda qalır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Sergei_Winogradsky
https://www.britannica.com/biography/Sergey-Nikolayevich-Winogradsky
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22092289/
https://study.com/academy/lesson/sergei-winogradsky-biography-contributions.html
https://microbiologyclass.net/sergei-winogradsky-1856-1953/
https://www.bionity.com/en/encyclopedia/Sergei_Winogradsky.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Sergei_Winogradsky
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
