Səhra varanı (Varanus griseus)- Squamata dəstəsinə aid olan bir varan növü. Şimali Afrika, Mərkəzi və Cənubi Asiyada geniş yayılmışdır. Səhra varanı yırtıcıdır və müxtəlif onurğalı və onurğasız heyvanlarla qidalanır. Təsvir Səhra varanları adətən açıq qəhvəyi, sarı və boz rənglərdə olur. Orta hesabla bir metr uzunluğa çatsa da, bəzi fərdlərdə ümumi uzunluq iki metrə yaxın ola bilər. Bu kərtənkələlərin bədənlərində və ya quyruqlarında üfüqi zolaqlar, həmçinin belində sarı ləkələr ola bilər. Cavan fərdlər parlaq narıncı rəngdə olur və belində aydın zolaqlar var, lakin yetişdikcə bu zolaqlar itə bilər. Burun dəlikləri gözlərə yaxın yerləşir (burundan daha yaxın). Bədən ölçüsü ərzaq təchizatı, ilin fəsli, iqlim şəraiti və çoxalma vəziyyətindən asılıdır. Erkəklər ümumiyyətlə dişilərdən daha böyük və möhkəm olur. Bu fərqlər erkəkləri dişilərdən fərqləndirməyə imkan verir. Bütün kərtənkələlər kimi onlar da dəri dəyişdirərək bədən ölçülərini artırır. Yetkin fərdlər üçün bu proses bir neçə ay davam edir və ildə təxminən üç dəfə baş verir. Dəriləri səhra mühitinə uyğunlaşıb və əla üzücüdürlər. Bəzən suya girərək qida axtardıqları da müşahidə edilmişdir. Yayılması Səhra varanı çoxsaylı ölkə və regionlarda geniş yayılmışdır. İordaniya, Türkiyə, Mərakeş, Əlcəzair, Tunis, Liviya, Misir, İsrail, Suriya, Livan, İraq, Oman, Türkmənistan, Qazaxıstan, Özbəkistan, Tacikistan, Qırğızıstan, Qərbi Sahara, Mavritaniya, Mali, Niger, Çad, Sudan, Əfqanıstan, İran (o cümlədən Kavir səhrası), Pakistan və şimal-qərbi Hindistanda tapılır. Növün tip lokaliteti Xəzər dənizi sahilində yerləşən Dardşa şəhəridir. Bioloji xüsusiyyətləri Səhra varanları sentyabrdan aprelə qədər qış yuxusuna yatır. Apreldə kütləvi şəkildə qış yuxusundan oyanır və may-iyul aylarında ən fəal olurlar. Günorta vaxtı əsasən yuvalarında qalır və yalnız qida axtarışı üçün səhra səthinə çıxır. Varanlar tam ölçülərinə (quyruq istisna olmaqla 55–65 sm) çatmaq üçün təxminən 3–4 qış yuxusu dövrü (il) tələb edir və cinsi yetkinliyə çatmaq üçün ən azı 3 qış yuxusu dövrü keçirməlidir. Səhra varanlarının vəhşi təbiətdə ömür uzunluğu adətən həm erkəklər, həm də dişilər üçün 8 ili keçmir.
https://animalia.bio/desert-monitor
https://www.inaturalist.org/taxa/39407-Varanus-griseus
https://greenverz.com/desert-monitor/
https://www.enature.qa/specie/desert-monitor/
https://www.natureinfocus.in/environment/desert-monitor
https://www.ocamagazine.com/2022/07/18/introducing-the-desert-monitor%EF%BF%BC/
https://en.wikipedia.org/wiki/Desert_monitor
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
